مقایسه نیم‌رخ مهارت‌های ذهنی ورزشکاران نخبه و غیر نخبه رزمی‌کار

نویسندگان

1 دانشگاه حکیم سبزواری خراسان رضوی

2 مدیر عامل سازمان خدمات درمانی نیروهای مسلح

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسۀ منتخبی از مهارت‌های ذهنی در بین ورزشکاران نخبه و غیرنخبه نیروهای مسلح و همچنین مقایسۀ آنها با ورزشکاران نخبۀ ملی‌ انجام گردید. روش: روش تحقیق توصیفی و از نوع علی مقایسه‌ای می‌باشد. بدین منظور تعداد 141 ورزشکار نخبه و غیر‌نخبه رزمی‌کار به صورت تصادفی از جامعه‌های مربوطه انتخاب و پرسشنامۀ مهارت‌های ذهنی اوتاوا-3 را تکمیل نمودند. این پرسشنامه 12 مهارت ذهنی را در سه دسته مهارت‌های ذهنی پایه، مهارت‌های روان‌تنی و مهارت‌های شناختی مورد سنجش قرار می‌دهد. تجزیه و تحلیل‌ داده‌ها با استفاده از آزمون‌های تحلیل واریانس چند‌متغیره و t مستقل و با استفاده از نرم‌افزار SPSS 18انجام شد. نتایج: یافته‌ها نشان داد که ورزشکاران نخبۀ نیروهای مسلح در هشت مهارت روانی شامل اعتمادبه‌نفس، تعهد، هدف‌گزینی، آرام‌سازی، نیروبخشی، تصویر‌سازی، تمرین ذهنی و طرح‌ریزی مسابقه نسبت به ورزشکاران غیر‌نخبه به طور معنا‌داری امتیازات بالاتری کسب کردند، اما در چهار مهارت روانی کنترل ترس، مقابله با استرس، تمرکز و بازیابی تمرکز تفاوتی بین آنها مشاهده نشد. این در حالی بود که ورزشکاران نخبۀ ملی نسبت به ورزشکاران غیر نخبه، علاوه بر مهارتهای فوق در دو مهارت مقابله با استرس و تمرکز نیز به طور معناداری امتیازات بالاتری کسب کردند. بحث: یافتهها نشان می‌دهد که احتمالاً سطوح بالاتر مهارت‌های روانی در نزد بازیکنان نخبه می‌تواند یکی از دلایل کسب موفقیت آنان در مسابقات باشد. بر اساس این یافته‌ها به مربیان نیروهای مسلح پیشنهاد می‌شود که با ‌به کارگیری مهارت‌های فوق برای ورزشکاران غیرنخبه (که موفق به کسب مقام نشده‌اند) باعث ارتقای سطح عملکرد این ورزشکاران شوند. همچنین به رزمی‌کاران نخبه توصیه می‌شود که مهارت‌های کنترل ترس، مقابله با استرس، تمرکز و بازیابی تمرکز را برای دستیابی به اجرایی هر چه بهتر و حفظ سطح مهارتی خود بهبود بخشند.

کلیدواژه‌ها


  1. -خنجری، یاسر؛ عرب عامری، الهه؛ گروئی، راضیه؛ متشرعی، ابراهیم؛ حمایت‌طلب، رسول (1392). تأثیر یک دوره برنامه تمرین مهارتهای روانشناختی بر مهارتهای ذهنی منتخب و عملکرد تکواندوکاران نوجوان زن تیم ملی ایران. دو فصلنامه پژوهش در مدیریت ورزشی و رفتار حرکتی، شماره 5 (21) ص: 25-35.
  2. -دایان گیل (1382). پویایی های روانشناختی درورزش. خواجوند، نورعلی (مترجم).تهران:انتشارات کوثر.
  3. -زیدآبادی، رسول؛ رضایی، فاطمه؛ متشرعی، ابراهیم (1393). ویژگی‌های روان‌سنجی و هنجاریابی نسخۀ فارسی پرسش‌نامۀ سنجش مهارت‌های ذهنی اوتاوا- اومست3. مطالعات روانشناسی ورزشی، شماره 7 ص:63-82.
  4. -صنعتی منفرد، شمسی (1385).اعتباریابی پرسشنامه 3OMSAT- و بررسی تاثیر برنامه آمادگی روانی بر سطح مهارت‌های ذهنی منتخبی از ورزشکاران شرکت کننده در بازهای آسیایی دوحه 2006. طرح پژوهشی مرکز روانشناسی آکادمی ملی المپیک
  5. -Azizi, P., Sanatkaran, A., Mosalmanhaghighi, A., & Mostaan, M. (2015). Comparison of psychological skills between men and women athletes of Karate and Taekwondo in Alborz province. International Research Journal of Applied and Basic Sciences, 9(4), 603-611.
  6. -Bois, Julien, Sarrazin, Philippe, Southon, Julien, & Boiche, Julie. (2009). Psychological characteristics and their relation to performance in professional golfers. The Sport Psychologist, 23, 252-270.
  7. -Bota, Jordache Dumitru. (1993). Development of the Ottawa Mental Skills Assessment Tool(OMSAT).
  8. -Chen, M. A., & Cheesman, D. J. (2013). MENTAL TOUGHNESS OF MIXED MARTIAL ARTS ATHLETES AT DIFFERENT LEVELS OF COMPETITION 1. Perceptual & Motor Skills, 116(3), 905-917.
  9. -Cox, RH, & Yoo, HS. (1995). Playing position and psychological skill in American football. Journal of Sport Behavior, 18(3), 183-194.
  10. -Craciun, Marius, Dobosi, Serban, Ioan, Nelu, & Prodea, Cosmin. (2011). A Confirmatory Factor Analysis of the Ottawa Mental Skill Assessment Tool (OMSAT-3*)-Romanian Version. Human Movement, 12(2), 159-164.
  11. -Davidson, D. L., & Edwards, S. D. (2014). Evaluation of a mental skills training programme for high school rugby players: sport and exercise psychology. African Journal for Physical Health Education, Recreation and Dance, 20(2.1), 511-529.
  12. -Devonport, Tracey J. (2006). Perceptions of the contribution of psychology to success in elite kickboxing. Journal of sports science & medicine, 5(CSSI), 99-107.
  13. -Durand-Bush, Natalie, Salmela, John H, & Green-Demers, Isabelle. (2001). The Ottawa Mental Skills Assessment Tool (OMSAT-3*). The Sport Psychologist.
  14. -Fletcher, David, & Hanton, Sheldon. (2001). The relationship between psychological skills usage and competitive anxiety responses. Psychology of Sport and Exercise, 2(2), 89-101.
  15. -Gould, Daniel, Eklund, Robert C, & Jackson, Susan A. (1992). 1988 US Olympic wrestling excellence: II. Thoughts and affect occurring during competition. The Sport Psychologist, 6, 402-383.
  16. -Gucciardi, Daniel F, Gordon, Sandy, & Dimmock, James A. (2008). Towards an understanding of mental toughness in Australian football. Journal of Applied Sport Psychology, 20(3), 261-281.
  17. -Guelmami, N., Hamrouni, S., & Agrebi, B. (2014). Psychological profiles of talented male youth athletes in team sports games. Journal of Physical Education and Sport Management, 5(1), 5-10.
  18. -Hanin, Yuri L. (2000). Emotions in sport: Human Kinetics.
  19. -Hanton, Sheldon, & Connaughton, Declan. (2002). Perceived control of anxiety and its relationship to self-confidence and performance. Research Quarterly for Exercise and Sport, 73(1), 87-97.
  20. -Kruger, Ankebe. (2010). Sport psychological skills that discriminate between successful and less successful female university field hockey players, African Journal for Physical, Health Education, Recreation and Dance, 16 (2) June 2010: pp. 240-250: errata. African Journal for Physical Health Education, Recreation and Dance, 16(3), 1-1.
  21. -Mahoney, MJ. (1989). Psychological predictors of elite and non-elite performance in Olympic weightlifting. International Journal of Sport Psychology, 20(1), 1-12.
  22. -Martin, Garry L, Vause, Tricia, & Schwartzman, Lisa. (2005). Experimental Studies of Psychological Interventions With Athletes in Competitions Why So Few? Behavior modification, 29(4), 616-641.
  23. -Mohammadzadeh, H., & Sami, S. (2014). Psychological Skills of Elite and Non-Elite Volleyball Players. Annals of Applied Sport Science, 2(1), 31-36.
  24. -Morris, Tony, & Koehn, Stefan. (2004). Self-confidence in sport and exercise: Australia: John Wiley & Sons Australia, xxiii, 656 pp.
  25. -Nezam, S. E., IsaZadeh, H., Hojjati, A., & Zadeh, Z. B. (2014). Comparison Ability of Movement Imagery perspectives in Elite, Sub-Elite and non-Elite Athletes.
  26. -Orlick, T. (1998). Embracing your potential. Champaign, IL:Human Kinetics.