اثربخشی آموزش توانمندسازی روانی- اجتماعی بر نگرش شناختی و عاطفی نوجوانان به مصرف موادمخدر(نیروی انتظامی بخش مبارزه با مواد مخ)

نویسندگان

1 دانشگاه فرهنگیان

2 دانشگاه خوارزمی

3 دانشگاه پداگوژی تاجیکستان

چکیده

مقدمه: مصرف مواد مخدر در نوجوانان یکی از مهمترین چالش های بهداشت روانی در سراسر دنیاست. پژوهش حاضر با هدف مطالعه نقش آموزش توانمندسازی روانی اجتماعی بر نگرش دانش آموزان نسبت به مصرف مواد مخدر انجام شد. روش: جامعة آماری پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان سال اول دبیرستان های شهرستان ملارد، در سال تحصیلی90- 1389 بودند. نمونه آماری 380 نفر بود که با روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. گروه آزمایش طی 8 جلسه مورد آموزش قرار گرفتند. نگرش دانش آموزان توسط ابزار "نگرش سنج دانش‌آموزان نسبت به مواد مخدر" مورد استفاده قرار گرفت و داده‌های آماری با روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج: نتایج به دست آمده نشان داد که آموزش توانمند سازی روانی اجتماعی توانسته است نگرش دانش آموزان گروه آزمایش را به طور معناداری تحت تأثیر قرار دهد. از طرف دیگر میزان اثربخشی این آموزش بر دانش آموزان دختر و پسر متفاوت نبود. بحث: آموزش توانمند سازی روانی اجتماعی بر افزایش نگرش منفی دانش آموزان نسبت به مصرف موادمخدر موثر است. با توجه به اثربخشی عامل جنسیت در نگرش به مصرف مواد مخدر، لازم است در اجرای مداخلات به تفاوت‌های اولیه دو جنس در نگرش به مواد توجه داشت.

کلیدواژه‌ها


  1. - اسلوبودا، زیلی. (1386). پیشگیری از سوءمصرف موادمخدر. گسیختن مسیرها. مترجم؛ قاسم نظیری. تهران: ستاد مبارزه با موادمخدر، مرکز پژوهش مطالعات و آموزش.
  2. - اعتیاد و پیشگیری در مدرسه.(1391). ماهنامه ایران پاک. (47) : 10-7.
  3. - اله وردی پور ح.حیدرنیا ع. کاظم نژاد الف. شفیعی ف. آزاد فلاح پ. میرزایی الف و کیم (1384). مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهید صدوقی یزد، دوره 13، (1)31-21.
  4. - بتوین، جی. گیلبرت. (1386). پیشگیری از سوءمصرف مواد در بین نوجوانان، یافته های جاری و جهت گیری آتی. مترجم؛ الهه میرزایی. تهران: ستاد مبارزه با موادمخدر و مرکز پژوهش مطالعات و آموزش.
  5. - باقری م. بهرامی ه (1388) نقش مهارت های زندگی به دانش‌آموزان و نگرش نسبت به موادمخدر و عزت نفس دانش‌آموزان. تهران: مرکز تحقیقات، آموزش و فناوری اطلاعات ستاد مبارزه با موادمخدر مخدر، فصلنامه اعتیاد پژوهی. سال اول. (3).
  6. - بشیریان س. حیدرنیا ع. اله وردی پور ح و حاجی زاده الف (1391). بررسی رابطه خودکنترلی با تمایل نوجوانان به مصرف موادمخدر. مجله علمی پژوهشی دانشکده پرستاری و مامایی همدان، دوره20، (1): 55-45.
  7. - پور چناری م. گلزاری م (1387).اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی بر تغییر نگرش دانش آموزان پسر مقطع متوسطه‌ی سیرجان نسبت به سوءمصرف موادمخدر. فصل نامه ی اعتیاد پژوهی. (8)، سال دوم: 54-33.
  8. - زرین کلک، حمید رضا. (1389).تاثیر آموزش "مولفه‌های تاب‌آوری" بر کاهش سطح اعتیاد پذیری و تغییر نگرش مقطع متوسطه ساکن در حومه ی تهران نسبت به مواد. دانشگاه علامه طباطبایی. پایان نامهی کارشناسی ارشد.
  9. - سهرابی ف. هادیان م.دائمی ح. اصغرنژاد فرید ع (1393). اثربخشی برنامه آموزشی رفتارهای سالم درنگرش دانشجویان نسبت به سوءمصرف مواد. مجله علوم رفتاری، دوره 2 (3) : 6-5.
  10. - صرامی ح.قربانی م. مینویی م (1392). بررسی چهار دهه تحقیقات شیوع شناسی اعتیاد در ایران.تهران: دفتر تحقیقات وآموزش ستاد مبارزه با موادمخدر. فصلنامه اعتیاد پژوهی. سال هفتم (26) 52-29.
  11. - عبداله پور، مرتضی. (1387). اثر بخشی مهارت‌های زندگی بر تغییر نگرش دانش آموزان دبیرستان های شهر سیرجان نسبت به سوءمصرف موادمخدر. پایان نامه‌ کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
  12. - عماری ح. پاشا شریفی ح . هاشمیان ک. میر زمانی م (1390). بررسی تاثیربرنامه پیشگیری از اعتیاد(شادی) بر رفتارهای پرخطر-اختلال سلوک. اختلال ررفتار مقابله ای نوجوانان در معرض خطر مصرف موادمخدر.فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی: 81-61.
  13. - گلپرور م. خیاطان م. کامکار م. (1387) مقایسه‌ی باورهای عامیانه درباره ی نشانه ها، علل و درمان اعتیاد در میان معتادان خود معرف، اعضای معتادان گمنام و غیرمعتادان. نشریه‌ پژوهشی روان شناختی. دوره‌ی 11. )3و4( :68-45.
  14. - معاونت امور فرهنگی وپیشگیری سازمان بهزیستی با همکاری UNDCP. (1378). خلاصه گزارش ارزیابی سریع وضعیت اعتیاد درایران، معاونت فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی.
  15. - معاونت امورفرهنگی وپیشگیری سازمان بهزیستی. (1378). گزارش آماری واحدهای پذیرش و پیشگیری معتادان خود معرف کشور. معاونت فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی.
  16. - محمدخانی، شهرام. (1388). طراحی و تدوین برنامهی توانمندسازی روانی- اجتماعی دانش آموزان در معرض خطر سوءمصرف مواد. دفتر مقابله با جرم و مواد سازمان ملل متحد در ایران.
  17. - نارنجیها. ه؛ رفیعی، ح؛ باغستانی، الف؛نوری، ر؛ شیرینیان ، پ؛ وجدانی روشن، الف؛ فرهادی، م واعتمادی،ح ( 1384 ). ارزیابی سریع وضعیت سوءمصرف و وابستگی به مواد در ایران (نیمه دوم سال 1383 ) مرکزآموزشی وپژوهشی سوءمصرف و وابستگی به مواد. دانشگاه علوم بهزیستی وتوانبخشی با همکاری معاونت امور فرهنگی وپیشگیری سازمان بهزیستی کشور و دفتر کنترل موادمخدر وجرائم سازمان ملل متحد.
  18. - یونسی ج. محمدی م (1385). استفاده از رویکرد نشر اطلاعات در برنامه های پیشگیری از اعتیاد در میان نوجوانان، نشریه دانشور رفتار. سال سیزدهم. (16).
  19. - یزدان پناه ب. صفری م. یوسفی م. عنقا پ. حبیبیان م. زندی ک. آرانپور ه (1389).برنامه های آموزشی جامعه محود پیشگیری از سوءمصرف موادمخدر بر کاهش رفتارهای پرخطر، مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد.دوره‌ی 18(3) : 198-191.
  20. - یاسمی، م؛ شاه محمدی، د؛ نقوی، م؛ باقری یزدی، ع؛ زجاجی، ع؛ رحیمی موقر، الف وهمکاران (1381). گزارش پژوهش بررسی همه گیری شناسی سوءمصرف مواد در جمهوری اسلامی ایران. تهران: معاونت سلامت وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی، ستادمبارزه باموادمخدر.
  21. -Aiekan. W. Dreger. B. (2006). Predictors of drug and alcohol abuse among adolescences program. 31(6). 320- 332.
  22. -Bandura, A. Social leaming theory.Englewood Cliffs, N]: Prentice- Hall. (1977).
  23. -Botvin, G. J., Dusenbury, L., Baker, E., James-Ortiz, S., & Kerner, J.. A skills training approach to smoking prevention among Hispanic youth. Journal of Behavioral Medicine, 1989. 12(3), 279-296.
  24. -Botvin,G. J. Griffin,K. W. W. Paul,E & Macaulay. A. P. (2003). Preventing tobacco and alcohol use amoung elementary school students through life skills training. Journal of child and adolescent substance Abuse, 12, 1-18.
  25. -Bonnie Ghosh –Pastidar and et al (2004). Modifying pro-drag risk factors inadolestcent s: Result from project ALERT Health education & behavior, 31, 316-334
  26. -Donaldson, L. (2009). Guidance on the Consumption of Alcohol by Children and Young People. Department of Health.
  27. -Ellickson, P. L., & Bell, R. M. Prospects for Preventing Drug Use Among Young Adolescents, Santa Monica, 1990. Calif.: RAND: R—3896-CHF.
  28. -Foxcroft, D.R. and Tsertsvadze, A. (2011). Universal school-based prevention programs for alcohol misuse in young people. Cochrane Database of Systematic Reviews.
  29. -Faggiano, F., Galanti, M.R., Bohrn, K., Burkhart, G., Cuomo, L., Vigna-Taglianti, F., Fabiani, L., Panella, M., Perez, T., Siliquini, R., van der Kreeft, P., Vassara, M. and Wiborg, G. (2008). The effectiveness of a school-based substance abuse prevention program: EU-Dap Cluster Randomised Controlled Trial. Preventive Medicine. 47, 537–543.
  30. -Jessor, R., & Jessor, S. L.. Problem behavior and psychosocial development: A longitudinal study of youth. New York: Accademic Press. 1977.
  31. -Kandel, D. B.. Convergences in prospective longitudinal surveys of drug use in normal populations. Longitudinal research on drug use: Empirical findings and methodological issues, 1978. 3-38.
  32. -O'Connell, M.E., Boat, T., Warner, K.E. Preventing Mental, Emotional, and Behavioral Disorders Among Young People: Progress and Possibilities. Committee on the Prevention of Mental Disorders and Substance Abuse Among Children, Youth and Young Adults: Research Advances and Promising Interventions. Institute of Medicine ; National Research Council. 2010. p. 221.
  33. -Newcomb, M. D., & Bentler, P. M. Consequences of adolescent drug use: Impact on the lives of young adults: Sage Publications, Inc. 1988.