بررسی روابط ساده و چندگانه عدالت سازمانی ادراک شده با خشنودی شغلی و رفتار مدنی سازمانی کارکنان نیروی انتظامی

نویسنده

دانشگاه خلیج فارس بوشهر

چکیده

مقدمه: هدف این تحقیق، بررسی روابط ساده و چندگانه عدالت سازمانی ادراک شده و ویژگیهای فردی با خشنودی شغلی و رفتار مدنی سازمانی کارکنان نیروی انتظامی است. روش: روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی آست. با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای 608 نفر از بین کلیه کارکنان نیروی انتظامی یکی از استان های کشور انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه رفتار مدنی (پادساکف، مکنزی، مورمن و فیتر، 1991)، پرسشنامه عدالت سازمانی (نیهوف و مورمن، 1993)، و پرسشنامه خشنودی شغلی (آندروز و ویتی، 1976) استفاده شد. نتایج: یافتهها نشان داد رابطه مثبت و معنا دار بین خشنودی شغلی و رفتار مدنی با عدالت سازمانی و ابعاد آن وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد از میان مجموع متغیرهای پیش بین به ترتیب اهمیت عدالت توزیعی ادراک شده، عدالت رویه ای ادراک شده و وضعیت اقتصادی بهترین پیش بینی کننده های متغیر خشنودی شغلی کارکنان ناجا هستند. همچنین از میان مجموع متغیرهای پیش بین به ترتیب اهمیت خشنودی شغلی، عدالت رویه ای ادراک شده، وضعیت اقتصادی (بطور منفی)، وضعیت تحصیلات و مدت زمان خدمت در ناجا بهترین پیش بینی کننده های متغیر رفتارمدنی کارکنان ناجا هستند. بحث: این تحقیق نشان داد 16 درصد واریانس خشنودی شغلی توسط متغیرهای عدالت توزیعی ادراک شده، عدالت رویه ای ادراک شده و وضعیت اقتصادی قابل تبیین هستند و 10 درصد واریانس رفتارمدنی سازمانی توسط متغیرهای خشنودی شغلی، عدالت رویه ای ادراک شده، وضعیت اقتصادی، وضعیت تحصیلاتی و مدت زمان خدمت در ناجا قابل تبیین هستند.

کلیدواژه‌ها


  1. - ایران زاده، سلیمان و اسدی، نازل. (1388) بررسی رابطة رفتار مدنی و عدالت سازمانی با خشنودی شغلی کارکنان دانشگاه محقق اردبیلی. فراسوی مدیریت، 3 (10)، 75-43.
  2. - بخشی پور، عباس؛ باقریان خسروشاهی، صنم. (1385). ویژگی های روانسنجی پرسش نامه تجدید نظرشده شخصیت آیزنک- فرم کوتاه (EPQ-RS). روانشناسی معاصر ، 1 (2)، 12-3.
  3. - دژبان، ریحانه؛ نوری، ابوالقاسم؛ سماواتیان، حسین. (1390). بررسی رابطه ی عدالت سازمانی و کیفیت رابطه سرپرست و زیردست با اعتماد به سرپرست و ابعاد توانمندسازی روانشناختی. پژوهش های روانشناسی اجتماعی، 1 (3)، 153-134.
  4. - روحی، قنبر؛ آسایش، حمید؛ رحمانی انارکی، حسین؛ عباسی، علی. (1390). ارتباط رضایت شغلی و تعهد سازمانی در پرستاران شاغل در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی گلستان. پایش، 10 (2)، 285-292.
  5. - ساعتچی، محمود؛ قاسمی، نوشاد و نمازی، سمیه. (1387). بررسی رابطه میان انگیزه شغلی مدیران، رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان (دبیران) مقطع متوسطه شهرستان مرودشت. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1 (2)، 147-168.
  6. - سهرابی زاده، ساناز؛ باستانی، پیوند؛ و راونگرد، رامین. (1390). بررسی عوامل تاثیر گذار بر رفتار شهروندی سازمانی در کارکنان حوزه ستادی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال 1388. فصلنامه بیمارستان، 9 (1-2).
  7. - شاره، حسین؛ صدیق معروفی، شهرام؛ هوشمندی، مهدی؛ حقی، الهام. (1390). تاثیر تنش های شغلی، راهبردهای مقابله با تنش، تاب آوری و سلامت روانی در رضایت شغلی تکنسین های بی هوشی. اصول بهداشت روانی. 13(1 (پیاپی 49) ،20-29.
  8. - شکرکن، حسین؛ نعامی، عبدالزهرا؛ نیسی، عبدالکاظم و مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1380). بررسی رابطه خشنودی شغلی با رفتار مدنی سازمانی و عملکرد شغلی در کارکنان برخی از کارخانه های اهواز. مجله علوم تربیتی و روانشناسی. 3 (3 و 4)، 22-1
  9. - علی پور، احمد؛اعراب شیبانی، خدیجه. (1390). رابطه امیدواری و شادکامی با رضایت شغلی معلمان. پژوهشهای نوین روان شناختی (روانشناسی دانشگاه تبریز). 6(22)، 71-84.
  10. - علیزاده، ابراهیم. (1385). ساخت و استانداردسازی مدل خشنودی شغلی کارکنان بانک سپه بر مبنای مدل EFQM . تهران، سومین کنفرانس توسعه منابع انسانی، مجموعه مقالات ص 292-299.
  11. - علیزاده، ابراهیم؛ حاتمی، حمیدرضا؛ احمدوند، علی احمد؛ رضایی، علی محمد. (1389). ساخت و اعتباریابی پرسشنامه رضایت شغلی نیروی انتظامی. فصلنامه روانشناسی نظامی، 1 (3)، 43-57.
  12. - غلامی فشارکی، محمد؛ طالبیان، داوود؛ آقامیری، زهره؛ محمدیان، معصومه. (1390). بررسی پایایی و روایی پرسشنامه رضایت شغلی نجمیه. مجله علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، 14، 5 (شماره پیاپی 58)، 63-69.
  13. - قراباغی، حسین. (1382). بررسی رابطه بین صفات (عوامل) شخصیتی و رضایت شغلی کارکنان کارخانه تراکتورسازی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی ، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تبریز.
  14. - گروسی فرشی، میرتقی. (1380). رویکردهای نوین در ارزیابی شخصیت. تبریز : نشر جامعه پژوه.
  15. - مهر حمید، رامین؛ هادی زاده مقدم، اکرم؛ و احمدی، ایمان. (1388) بررسی رابطه بین ادراک از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی مورد مطالعه: شرکت ملی پخش فرآورده. پژوهش نامه مدیریت تحول، 1 (2).
  16. - نجمی، منوچهر؛ حسینی، سیروس. (1383). مدل سرآمدی EFQM از ایده تا عمل. تهران: انتشارات روناس.
  17. - نعامی، عبد الزهرا و شکرکن، حسین. (1383)، بررسی روابط ساده سه گانه عدالت سازمانی با رفتار مدنی در کارکنان یک سازمان صنعتی در شهر اهواز، مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اهواز، 3 (11)، 57-70.
  18. - نوربخش، مهوش و علیزاده، محمود. (1383). بررسی رضایت شغلی دبیران تربیت بدنی شهرستان اهواز. مجله حرکت، 22، 171-189.
  19. - هومن، حیدرعلی. (1381). تهیه و استاندارد ساختن مقیاس سنجش رضایت شغلی. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
  20. -Alexander, sh., Ruderman, M. (2005). The role of procedural and disrbutive justice in organizational behavior. Social Justice Research, (1), 177- 188
  21. -Bacher, T.E. & Billing R.S. (1993). Profiles in commitment: An empirical Test. Journal of organizational Behavior, 14, 177-190.
  22. -Bachrach, D.G. (2006). Organizational Citizenship Behavior and Performance Evaluations: Exploring the impact of Task Interdependence. Journal of Applied Psychology, 91(1), 193-201.
  23. -Cohen, L., Manion, L., & Morrison. (2001). Research Method in education, Rutledge Flamer.
  24. -Coomber, B & Barriball, K. L, (2007). Impact of Job Satisfaction Components on Intent to leave and Turnover for Hospital-based Nurses, A Review of the Research Literature, International Journal of Nursing Studies, 44, 297–314.
  25. -Erturk, A. (2007). Increasing organizational citizenship behaviors of Turkish academicians. Journal of managmental psychology, 22(3), 257-270.
  26. -Fairbrother, G., Jones, A., & Rivas, K. (2009). Development and validation of the Nursing Workplace Satisfaction Questionnaire (NWSQ). Contemporary Nurse, 34(1), 10-8.
  27. -Falkum, E & Vaglum, P, (2005). The Relationship Between Interpersonal Problems and Occupational Stress in Physicians, General Hospital Psychiatry, 27, 285– 291.
  28. -Giap‚ b.et.al (2005).Organizational citizenship behavior and perception of organizational justice in student jobs. Psychology of excellence‚ M.a.university Munich
  29. -Goodman, P. S, & Friedman, A. (1971). "An examination of Adams' theory of inequity". Administrative Science Quarterly, 16, 271-288.
  30. -Lambert, Eric, (2003),”The impact of organizational justice on correctional staff” Journal of criminal justice, 31, 2
  31. -Lu, K, Chang, L & Wu, H, (2007). Relationships Between Professional Commitment, Job Satisfaction & Work Stress in Public Health Nurses in Taiwan, Journal of Professional Nursing, 23(2)(March–April), 110–116.
  32. -Messer, B. A. E., & white, F. A. (2006). Employees’ mode perceptions of fairness and organizational citizenship behavior. Journal of business and psychology, 4, 97-105.
  33. -Moorman, R.H. (1991). Relationship between organizational citizenship behaviors: do fairness receptions influence employee citizenship? Journal of applied psychology, (76), 845-855.
  34. -Moorman, R.H. (1993). The influence of cognitive and affective based job satisfaction measure on the relationship between satisfaction and organizational citizenship behavior. Human Relations 46, 759-776.
  35. -Nadiri, H., & Tanova, C., (2010) “An Investigation of the Role of Justice in Turnover Intentions, Job Satisfaction, and Organizational Citizenship Behavior in