کارآمدی مدیران آموزشی مبتنی بر صفات شخصیتی (مطالعه موردی: مدیران آموزشی یک سازمان نظامی)

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشگاه امام حسین (ع)

چکیده

مقدمه: از نظر صاحب‌نظران مهم‌ترین مولفه در میان عوامل روان‌شناختی موثر بر کارآمدی، صفات شخصیتی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. لذا این پژوهش با هدف شناسایی صفات شخصیتی موثر بر کارآمدی مدیران آموزشی در یک سازمان نظامی صورت گرفت. روش: این پژوهش را می‌توان بر مبنای هدف از نوع پژوهش‌های کاربردی به شمار آورد، روش این پژوهش از نظر ماهیت، کیفی است. جامعه آماری شامل دو گروه صاحب‌نظران و خُبرگان و مدیران آموزشی کارآمد سازمان نظامی مورد مطالعه است. روش نمونه‌گیری نیز به صورت هدفمند بود. بر اساس این روش نمونه‌گیری، حجم نمونه مبتنی بر اشباع نظری بود. برای گردآوری اطلاعات از روش مصاحبه استفاده گردید که با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: یافته‌های این تحقیق نشان داد که مهمترین صفات شخصیتی موثر بر کارآمدی مدیران آموزشی از دیدگاه نخبگان و مدیران کارآمد سازمانی عبارتند از وجدان مندی و گشودگی، قاطعیت، عزت نفس، اعتماد به نفس، انعطاف پذیری، وظیفه شناسی، سخت کوشی، تجربه‌پذیری، ثبات شخصیتی، خطر پذیری، اعتماد، تحمل ابهام و شخصیت چند بعدی (درونگرایی در کنار برونگرایی) هستند. آزمون دو جمله‌ای انجام شده بر روی داده های دلفی نیز نشان داد که به جز مولفه گشودگی و وجدان‌مندی که در سطح 0/05 معنادار هستند مابقی مولفه‌ها در سطح 0/01 معنادار بوده و مورد تایید خبرگان هستند. بحث: یافته های پژوهش، اهمیت یکی از مهمترین مولفه های روان‌شناختی موثر بر کارآمدی یعنی صفات شخصیتی را به سیاست‌گزاران، مدیران و رهبران آموزشی و اساتید و مربیان بیان می‌کند. این یافته ها با برخی از تحقیق های پیشین همسو و با برخی نیز ناهمسو است. این تحقیق نشان داد که صفات شخصیتی نقش تعیین‌کننده ای در پیش بینی میزان کارآمدی مدیران آموزشی دارد.

کلیدواژه‌ها


  1. - باردن، لورانس (1374). تحلیل محتوا. ترجمه ملیحه آشتیانی و محمد یمنی دوزی سرخابی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی: مرکز چاپ و انتشارات
  2. - حسین پور فرد، محمدجواد؛ رفعتی، حسن؛ بابامحمودی، سید عبدالرضا؛ اصغری، براتعلی؛ پاکروشن، بیژن؛ بابایی، منصور (1391). تاثیر کار طاقت فرسا بر کارآمدی کارکنان مدیریت بحران. مجله طب نظامی، دوره 14، شماره 2، صص: 163- 167.
  3. - دانایی فرد، حسن و مظفری، زینب (1387). ارتقاء روایی و پایایی در پژوهش های کیفی مدیریتی: تاملی بر استراتژی ممیزی پژوهشی. مجله پژوهش های مدیریتی، سال اول، شماره اول، صص: 131- 162.
  4. - رضائیان، علی. (1390). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: سمت
  5. - شفیع آبادی، عبدالله. (1391). راهنمایی و مشاوره شغلی و نظریه های انتخاب شغل: با تجدید نظر کلی و اضافات. تهران: رشد، چاپ اول
  6. - Allen, J., Mellor, D., (2002). Work context, personal control, and burnout among nurses. Western Journal of Nursing Research 24, 905–917.
  7. - Ashton, M. C., & Lee, K. (2009). The HEXACO-60: A short measure of the major dimensions of personality. Journal of Personality Assessment, 91, 340–345.
  8. - Asmawati, D., Fatimah, Y., Norhayati, I., Nor Ba’yah, A. K., & Roseliza, A. R. (2014). A study of the relationship and influence of personality on job stress among academic administrators at a university. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 355-359.
  9. - Barrick, MR & Mount, MK. (1991). The big five personality dimensions and job performance: A meta-analysis. Personnel psychology, 44:1-26.
  10. - Bell, S. T. (2007). Deep-level composition variables as predictors of team performance: A meta-analysis. The Journal of Applied Psychology, 92, 595-615.
  11. - Chan, D., & Schmitt, N. (2000). Situational judgment and job performance. Human Performance, 15, 233–254.
  12. - Church, A. T. (2000). Culture and personality: Toward an integrated cultural trait psychology. Journal of Personality, 68, 651–703.
  13. - Church, M. A., Elliot, A.J., & Gable, S. L. (2001). Perceptions of classroom environment, achievement goals, and achievement outcomes. Journal of Educational Psychology, 93, 43–54.
  14. - Costa, P. T., Jr., & McCrae, R. R. (1992). NEO Personality Inventory—Revised professional manual. Odessa, FL: Psychological Assessment Resources.
  15. - Crant, J. M. (2000). Proactive behavior in organizations. Journal of Management, 26, 435–462.
  16. - De Vries, J., Van Heck, G.L., (2002). Fatigue: relationships with basic personality and temperament dimensions. Personality and Individual Differences 33, 1311– 1324.
  17. - Eby, L. T., Butts, M., & Lockwood, A. (2003). Predictors of success in the era of the boundaryless career. Journal of Organizational Behavior, 24, 689–708.
  18. - Fuller, J. B., Barnett, T., Hester, K., Relyea, C., & Frey, L. (2007). An exploratory examination of voice behavior from an impression management perspective. Journal of Managerial Issues, 19, 134–151.
  19. - Glaser, Barney G; & Strauss, Anselm L. (1999). The discovery of grounded theory: strategies for qualitative research. New York: Aldine Transaction.
  20. - Goddard, R., Patton, W., Creed, P., (2004). The importance and place of neuroticism in predicting burnout in employment service case managers. Journal of Applied Social Psychology 34 (2), 282–296.
  21. - Grant, A. M., & Ashford, S. J. (2008). The dynamics of proactivity at work. Research in Organizational Behavior, 28, 3–34.
  22. - Heckman, james J; & kautz, t. (2012). Hard evidence on soft skills. Journal of labor economics, vol. 19 (4), 451-464.
  23. - Heckman, james J; stixrud, j; & urzua s. (2006). The effects of cognitive and noncognitive abilities on labor market outcomes and social behavior. Journal of labor economics, vol. 24, 411-482.
  24. - Jeong Kim, h., Shin, k. h., & Swanger, N. (2009). Burnout and engagement: comparative analysis using the Big Five personality dimensions. International Journal of Hospitality Management, 28, 96-104.
  25. - Kahn, H. & Cooper, Cary L. (1993). Stress in the dealing room. London: Routledge.
  26. - Kammeyer-Mueller, J. D., & Wanberg, C. (2003). Unwrapping the organization entry process: Distentagling multiple antecedents and their pathways to adjustment. Journal of Applied Psychology, 88, 779–794.
  27. - Karaevli, A., & Hall, D. T. (2006). How career variety promotes the adaptability of managers: A theoretical model. Journal of Vocational Behavior, 69, 359–373.
  28. - Kim, H.J., Shin, K.H., Umbreit, T., (2007). Hotel job burnout: the role of personality characteristics. International Journal of Hospitality Management 26 (2), 421– 434.
  29. - Langelaan, S., Bakker, A.B., Van Doornen, L.J.P., Schaufeli, W.B., (2006). Burnout and work engagement: do individual differences make a difference? Personality and Individual Differences 40, 521–532.
  30. - Lepine, JA, Lepine, M & Jackson, CL. (2004). Challenge and hindrance stress. Journal of Applied Psychology, 89:883-891.
  31. - Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. Journal of Management Executive, 16:57-75.
  32. - Luthans, f. b., Avolio, b. j., & Walunbwa, f. o. (2005). The psychological capital of Chinese workers Exploring the relationship with performance. journal of Management and Organization Review , 1, 249-271.
  33. - McArdle, S., Waters, L., Briscoe, J. P., & Hall, D. T. (2007). Employability during unemployment: Adaptability, career identity and human and social capital. Journal of Vocational Behavior, 71, 247–264.
  34. - Moyle, P. (1995). The role of negative affectivity in the stress process alternative models. Journal of organizational behaviour, 16: 647-668.
  35. - O’Neill, T. A., & Paunonen, S. V. (2013). Breadth in personality assessment: Implications for understanding and prediction of work behavior. In N. D. Christiansen & R. P. Tett (Eds.), Handbook of personality at work (pp. 299–332). New York: Routledge.
  36. - Ones, D. S., Dilchert, S., Viswesvaran, C., & Judge, T. (2007). In support of personality assessment in organizational settings. Personnel Psychology, 60, 995–1027.
  37. - Ongore, O. (2014). A Study Of Relationship Between Personality Traits And Job Engagement. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 1315-1319.
  38. - Parker, S. K., Wall, T. D., & Jackson, P. R. (1997). ‘That’s not my job’: Developing flexible employee work orientations. Academy of Management Journal, 40, 899–929.
  39. - Pervin, Lawrence A. (2003). The science of personality. London: oxford university press.
  40. - Peterson, s., & Luthans, e. (2003). The Positive lmpact of Development of Hopeful Leaders. journal of Leadership and Organization Development , 24, 123.
  41. - Prewett, M. S., Walvoord, A. A. G., Stilson, F. R. B., Rossi, M. E., & Brannick, M. T. (2009). The team Personality–Team performance relationship revisited: The impact of criterion choice, pattern of workflow, and method of aggregation. Human Performance, 22, 273-296.
  42. - Schaufeli, W.B., Bakker, A.B., (2004). Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multi-sample study. Journal of Organizational Behavior 25 (3), 293–315.
  43. - Schaufeli, W.B., Salanova, M., Gonzales-Roma, V., Bakker, A.B., (2002). The measurement of engagement and burnout: a two sample confirmatory analytic approach. Journal of Happiness Studies 3, 71–92.
  44. - Smillie, LD, Yeo, GB, Furnham, AF & Jackson, CJ. (2006). Benefits of all work and no play: the relationship between neuroticism and performance as a function of resource allocation. Journal of Applied Psychology, 91(1): 139-155.
  45. - Spector, PE. (2006). Industrial and organizational psychology, Fourth edition, JOHN WILEY & SONS, INC.
  46. - Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38,1442–1465.
  47. - Van Heck, GL. (1997). Personality and physical health. European journal of personality research, 11:415-443.
  48. - van Vianen, A. E. M., Klehe, U. C., Koen, J., & Dries, N. (2012). Career adapt-abilities scale — Netherlands form: Psychometric properties and relationships to ability, personality, and regulatory focus. Journal of Vocational Behavior, 80, 716–724.
  49. - Zellars, K.L., Perrewe, P.L., Hochwarter, W.A., (2000). Burnout in health care: the role of the five factors of personality. Journal of Applied Social Psychology 30, 1570– 1598.
  50. - Zhou, J., & George, J. M. (2001). When job dissatisfaction leads to creativity: Encouraging the expression of voice. Academy of Management Journal, 44, 682–696.
  51. - Zaleska, K. J., & de Menezes, L. M. (2007). Human resources development practices and their association with employee attitudes: Between traditional and new careers. Human Relations, 60, 987–1017