بررسی بهبود وضعیت پایبندی مذهبی در پاسخ به مداخلات عقیدتی ـ سیاسی، هوش هیجانی و مهارت‌های زندگی در دانش‌آموزان مرکز فرماندهی آموزش یک واحد نظامی دریایی

نویسندگان

1 دانشگاه گیلان

2 دانشگاه آزاد گیلانف واحد علوم تحقیقات

3 دانشگاه گیلان واحد علوم تحقیقات

چکیده

مقدمه: ‌هدف پژوهش حاضر، بررسی بهبود وضعیت پایبندی مذهبی در پاسخ به‌ مداخلات عقیدتی ـ سیاسی، هوش هیجانی و مهارت‌های زندگی در دانش‌آموزان مرکز فرماندهی آموزش تخصص‌های نیروی دریایی شهر رشت بود. روش:‌ این پژوهش از نوع آزمایشیِ حقیقی (پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و 3 ماه ‌پیگیری با گروه کنترل)‌ بود. چهار گروه 25 نفره متشکل از یک گروه کنترل‌ (بدون مداخله)، گروه تجربی اول (آموزش عقیدتی سیاسی و هوش هیجانی)، گروه تجربی دوم ‌(آموزش عقیدتی- سیاسی و مهارت‌های زندگی)؛ گروه تجربی سوم ‌(آموزش عقیدتی ـ سیاسی، هوش هیجانی و مهارت‌های زندگی) انتخاب شدند و پرسشنامۀ دین‌داری گلاک و استارک (1965) قبل و بعد از اجرای مداخله‌ها در همۀ گروه‌ها اعم از کنترل و آزمایش اجرا شد. سه‌ ماه بعد از مرحلۀ پس‌آزمون نیز مجدداً همان ابزار برای 4 گروه پژوهش، اجرا شد. نتایج: تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس اندازه‌های مکرر تک‌متغیری ‌(R-ANCOVA)‌ نشان ‌داد تمامی مداخلات در مقایسه با گروه کنترل، توانسته است وضعیت پایبندی مذهبی ‌دانش‌آموزان را بهبود دهد. همچنین هر یک از مداخلات اول تا سوم، به‌ترتیب 19 و 19 و 21 درصد از تغییرات پایبندی مذهبی در پس‌آزمون را تبیین می‌کرد. همچنین نتایج نشان ‌داد اثر مداخلات مذکور در گروه‌های تجربی، تقریباً بعد از گذشت 3 ماه، ثابت مانده است. بحث: مداخلات هوش هیجانی و مهارت‌های زندگی در کنار آموزش‌های عقیدتی- سیاسی برای بهبود وضعیت پایبندی مذهبی دانش‌آموزان نیروی دریایی، مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آزاد ارمکی، تقی و غیاثوند، احمد (1381)، تحلیل جامعه‌شناختی وضعیت دینداری جوانان با رویکرد بی‌شکلی دین‌ورزی، پژوهشنامۀ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی، 5: 117-148.
  2. آقاجانی، مریم (1382)، بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل نوجوانان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا.
  3. آمدی، عبدالواحدبن و تمیمی، محمد (1390)، غررالحکم و دررالکلم، ترجمۀ لطیف و سعید راشدی، (بیجا)، علمدار.
  4. اسدی، مهدیه‌سادات و همکاران (1390)، تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی برهوش معنوی دانش‌آموزان دختر دبیرستانی، فصلنامۀ علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال سوم، شمارۀ 9: 21-31.
  5. خالصی، عباس و علیخانی، سیامک (1382)، مدرسه مروج سلامت، تهران، معاونت تربیت بدنی و تندرستی، وزارت آموزش و پرورش، دفتر پیشگیری.
  6. رستمی، نادیا. (1383)، بررسی رابطۀ وضعیت مذهبی با هوش هیجانی در دانش‌آموزان مقطع پیش‌دانشگاهی شهر تهران در سال تحصیلی 83-84»، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، سال سوم، ش10، 116-128.
  7. رشیدی‌نژاد، معصومه. میری، سکینه و بهرام‌نژاد، علی (1390)، تأثیر آموزش کارگاهی مهارت‌های زندگی بر احساس، طرز تفکر و نحوۀ رفتار دانشجویان پرستاری بم، مجلۀ تحقیقات کیفی در علوم سلامت، ش۱۰ (۲) :۴۷-۵۳.
  8. سراج‌زاده، حسین (1387)، نگرش‌ها و رفتارهای دینی نوجوانان تهرانی و دلالت‌های آن برای نظریۀ سکولار‌شدن، نمایۀ پژوهش، سال سوم، ش9-10 (بهار و تابستان): 105-118.
  9. شاملو، سعید (1381)، بهداشت روانی، انتشارات رشد.
  10. صیادی تورانلو، حسین و همکاران (1386)، بررسی رابطۀ اعتقاد به آموزه‌های مذهبی اسلام و هوش هیجانی دانش‌آموزان، فصلنامۀ علمی- پژوهشی اندیشۀ نوین دینی، سال سوم، شمارۀ 11: 145-172.
  11. عباسی، روح‌اله و روشن چسلی، رسول (1389)، بررسی رابطۀ باورهای مذهبی و هوش هیجانی در دانش‌آموزان دبیرستانی، نشریۀ دانشور رفتار، سال هفدهم، ش 43: 31-39.
  12. فتی، لادن؛ محمدخانی، شهرام؛ موتابی، فرشته و کاظم‌زاده عطوفی، مهرداد (1386)، آموزش مهارت‌های زندگی، ویژه دانشجویان، تهران، نشر دانژه.
  13. کاظمی، عباس و فرحی، مهدی (1381)، بررسی رابطۀ استفاده از اینترنت و ماهواره با وضعیت دین‌داری دانش‌آموزان و دانشجویان، مرکز تحقیقات مطالعه و سنجش برنامه‌های صدا و سیما، تهران.
  14. کریم‌زاده، اسماعیل (1388)، راهنمای آموزش و آداب و مهارت‌های زندگی، تهران، یادمان هنر و اندیشه.
  15. مرادی، حجت‌اله (1389)، قدرت و جنگ نرم از نظریه تا عمل، تهران، نشر ساقی، چاپ سوم.
  16. ناصری، حسین؛ محمدخانی، پروانه و نقره‌چی، حسام (1388)، راهنمای برنامۀ آموزش مهارت‌های زندگی: ویژۀ دانشجویان، تهران، انتشاراتِ سازمان بهزیستی کشور، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری.
  17. نوابخش، مهرداد و همکاران (1388)، بررسی میزان پایبندی مذهبی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار»، پژوهش‌نامۀ علوم اجتماعی، سال سوم، ش3: 61-91.
  18. نیازآذری، کیومرث؛ عمویی، فتانه؛ مداح، محمدتقی و بریمانی، ابوالقاسم (1389)، ارزیابی مهارت‌های زندگی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، فصلنامۀ روان‌شناسی تربیتی، 1(3): 33-46.
  19. ورزنده، مهتاب (1385)، تأثیرآموزش مهارت‌های زندگی بر کاهش اضطراب، پرخاشگری، افزایش سازگاری اجتماعی و ابراز وجود دانش‌آموزان مقطع دبیرستان شهر اهواز، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم تحقیقات اهواز.
  20. Amram, Y. (2009). The contribution of emotional and spiritual intelligences to effective business leadership. Palo Alto: Institute of Transpersonal Psychology. p.1-31
  21. Atchley, R. C. (1997). The subjective importance of being religious and its effect on health and morale 14 years later. Journal of Aging studies, 11(2), 131-141.
  22. Botvin, G. J., Griffin, K. W., & Nichols, T. D. (2006). Preventing youth violence and delinquency through a universal school-based prevention approach. Prevention science, 7(4), 403-408.
  23. Bradbury, T, & Graves, DJ. (2005). Emotional intelligence (skills- test), translated by Mahdi Ganji, Tehran: Savalan publication.
  24. Campbell, A., & Ntobedzi, A. (2007). Emotional intelligence, coping and psychological distress: a partial least squares approach to developing a predictive model. E-Journal of Applied Psychology, 3, 39-54.
  25. Chin, S. T. S., Raman, K., Yeow, J. A., & Eze, U. C. (2012). Relationship Between Emotional Intelligence And Spiritual Intelligence In Nurturing Creativity And Innovation Among Successful Entrepreneurs: A Conceptual Framework. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 57, 261-267.
  26. Darvishi, S., Marati, A., & Amirpour, B. (2015). Effectiveness of emotional intelligence on mood profile in female student athletes. 5(1), 21-27.
  27. Ebrahimi Koohbanani, S. E., Dastjerdi, R., Vahidi, T., & Far, M. H. G. (2013). The relationship between spiritual intelligence and emotional intelligence with life satisfaction among Birjand gifted female high school students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 84, 314-320.
  28. Paek, E. (2006). Religiosity and perceived emotional intelligence among Christians. Personality and individual differences, 41(3), 479-490.
  29. Emmons, R. A. (2000). Is spirituality an intelligence? Motivation, cognition, and the psychology of ultimate concern. The International Journal for the psychology of Religion, 10(1), 3-26.
  30. Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., & Buchner, A. (2007). G* Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior research methods, 39(2), 175-191.
  31. Glock, C. Y., & Stark, R. (1965). Religion and society in tension. Chicago: Rand McNally.
  32. Goleman, D., Bennett, L., & Barlow, Z. (2012). Ecoliterate: How educators are cultivating emotional, social, and ecological intelligence. John Wiley & Sons.
  33. Granacher, R. (1998). Emotional intelligence and the impacts of morality.Families Class, 2, 8-11.
  34. Jamcs ,W. (1977). The varieties of religous experience Astudy in human nature, Charlottesville, USA. Electronic text center ,University of Virginia library.
  35. Kaur, D., Sambasivan, M., & Kumar, N. (2015). Impact of emotional intelligence and spiritual intelligence on the caring behavior of nurses: a dimension-level exploratory study among public hospitals in Malaysia.Applied Nursing Research, 28(4), 293-298.
  36. Liu, C. C. (2010). The relationship between personal religious orientation and emotional intelligence. Social Behavior and Personality: an international journal, 38(4), 461-467.
  37. Martin, T. N., & Hafer, J. C. (2009). Models of emotional intelligence, spiritual intelligence, and performance: a test of Tischler, Biberman, and McKeage.Journal of Management, spirituality and Religion, 6(3), 247-257.
  38. Mayer, J. D., & Salovey, P. (1993). The intelligence of emotional intelligence.Intelligence, 17(4), 433-442.
  39. McSherry, W., Draper, P., & Kendrick, D. (2002). The construct validity of a rating scale designed to assess spirituality and spiritual care. International journal of nursing studies, 39(7), 723-734.
  40. Nonnemaker, J. M., McNeely, C. A., & Blum, R. W. (2003). Public and private domains of religiosity and adolescent health risk behaviors: Evidence from the National Longitudinal Study of Adolescent Health. Social science & medicine, 57(11), 2049-2054.
  41. Sisk, D., & Torrance, E. (2001). Spiritual intelligence: Developing higher consciousness. Buffalo, NY: Creative Education Foundation Press.
  42. Smith, S. (2005), "Smith, Exploring the interaction of emotional Intelligence and Spirituality", Traumatology 10 (4), 231-243.
  43. Smith, D. B., Hanges, P. J., & Dickson, M. W. (2001). Personnel selection and the five-factor model: Reexamining the effects of applicant's frame of reference. Journal of Applied Psychology, 86(2), 304.
  44. Wenzel, V. Weichold, K. Silbereisen, R. (2009), The Life Skills program IPSY. Positive influence on school bonding and prevention of substance misuse, Journal of Adolescence, 32, 1391-1401.
  45. Yazdanpanah B, Safari M, Vafaei F, Zandi K. (2015). Life skills education of rural families in Iran: a community-based participatory study. Public health. 31;129(5):587-90.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 مهر 1395
  • تاریخ بازنگری: 01 آذر 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار