اثربخشی سایکودراما بر تاب‌آوری سربازان دارای گرایش به خودکشی

نویسندگان

1 دانشگاه اصفهان

2 دانشگاه آزاد- واحد نجف آباد اصفهان

3 دانشگاه آزاد واحد نجف‌آباد

4 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مقدمه: پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی سایکودراما بر تاب‌آوری سربازان یکی از پادگان‌های نظامی استان اصفهان است. روش: از نوع نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه کنترل است. جامعۀ آماری، شامل کلیه سربازان یکی از پادگان‌های نظامی اصفهان است که دارای گرایش به خودکشی بودند. تعداد 20 نفر از این سربازان با روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی به دو گروه (10 نفر) آزمایش و کنترل تقسیم شدند. آزمون افکار خودکشی بک (BSSI) و تاب‌آوری کونر دیویدسون به‌عنوان پیش‌آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. برای گروه آزمایش، مداخله فن‌های سایکودراما به مدت 10 جلسۀ 2 ساعته، هفته‌ای دو بار انجام شد و گروه کنترل در این مدت هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. بعد از اتمام جلسات، هر دو آزمون مجدداً برای دو گروه اجرا شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تحلیل کوواریانس باهدف کاهش و حذف تأثیر متغیر همگام (پیش‌آزمون و جمعیت‌شناختی) استفاده شد. نتایج: یافته‌ها نشان داد که کاربرد روش سایکودراما بر میزان گرایش به افکار خودکشی و تاب‌آوری سربازان مؤثر است و موجب کاهش گرایش به خودکشی و افزایش میزان تاب‌آوری سربازان شده است. بحث: در تبیین این یافته می‌توان گفت وجه امتیاز این رویکرد عملی‌بودن آن است؛ چراکه فرد مسئله‌اش را در صحنه مطرح می‌کند و خود در مورد راه‌حل‌های آن می‌اندیشد و با کشف راه‌حل‌های نهایی به تمرین آن در صحنه می‌پردازد.

کلیدواژه‌ها


  1. اسکيان، پرستو (1384)، بررسي تأثیر روان نمايشگري بر افزايش تمایزیافتگی دانش‌آموزان دختر دبيرستاني منطقه 5 تهران، پایان‌نامه کارشناسي ارشد روان‌شناسی، دانشگاه تربیت‌معلم، علوم انساني.
  2. امرائي، مØ‌يد و کنشلو، نسرين (1390)، تئاتردرماني و تأثیر آن بر ویژگی‌های رواني Ø‌انبازان اعصاب و روان، برگرفته از:http://www.dramamahaleh.com/ 4 اسفند 1391: 20: 15.
  3. امرائي، مØ‌يد (1389)، نمايش‌درماني، تهران: انتشارات دانژه.
  4. انيسي، Ø‌واد (1383)، مقياس سنØ‌Ø´ افکار خودکشي بک، تهران: انتشارات روان‌تØ‌هيز.
  5. پورسردار، فيض‌اله؛ عباس‌پور، ذبيح‌اله؛ عبدي‌زرين، سهراب و سنگري، علی‌اکبر (1385) . تأثیر تاب‌آوری بر سلامت رواني و رضايت از زندگي، يك الگوی روان‌شناختی از بهزيستي، فصلنامۀ يافته، سال چهاردهم، شمارۀ 1 (پياپي 51).
  6. پي، هالØ‌ين؛ ريچارد، ويتبورن و سوزان کراس (2003)، آسيب‌شناسي رواني، سيدمحمدي (1386)، تهران: انتشارات ارØ‌مند.
  7. Ø‌وکار، بهرام (1386)، نقش واسطه‌اي تاب‌آوري در رابطه بين هوش هيØ‌اني و هوش عمومي با رضايت از زندگي دبيرستان‌هاي شهر شيراز، روان‌شناسي معاصر، دورۀ دوم شمارۀ چهارم: 3-12.
  8. Ø‌هانگير، فريبرز؛ بذرافشان، محمدرفيع؛ زنگويي، علي‌رضا و رئيسي، طاهر (1388)، مقايسه روش‌هاي مقابله‌اي در افراد اقدام‌کننده به خودکشي با افرادي که سابقۀ اقدام به خودکشي نداشته‌اند در مددØ‌ويان مراØ‌عه‌کننده به بيمارستان شهيد فقيهي شيراز، مØ‌لۀ پزشکي هرمزگان، سال سيزدهم شمارۀ هفتم: 113-109.
  9. Ø­Ø‌تي، حميد؛ شرف‌نيا، سيد حميد و طاهري، نورالله (1389)، آمار و روش تحقيق در پرستاري و علوم پزشکي، تهران: انتشارات Ø‌امعه‌نگر.
  10. رود، ديويد. م؛ Ø‌وينر، توماس و رØ‌ب، حسن. م (2001)، مقابله با گرايش به خودکشي، ترØ‌مۀ مهشيد فروغان (1386)، تهران: انتشارات رشد.
  11. ره‌کوي، ابوالفضل؛ ابراهيمي بليل، فاطمه؛ خانکه، حميدرضا، رهگذر، مهدي و رضايي، اميد (1385)، تأثيرنمايش رواني (سايکودراما) بر افسردگي زنان بستري مبتلا به اختلال رواني با سير طولاني، فصلنامۀ تحقيقات علوم رفتاري، دورۀ 4، شمارۀ 1 و 2: 71 – 76.
  12. درگاهي، امير (1390)، مرکز خدمات اØ‌تماعي و رفاهي منطقه15شهرداري تهران.
  13. سادوك، بنيامين Ø‌يمز و سادوك، ويرØ‌ينيا آلكوت (2007)، خلاصه روان‌پزشکی كاپلان و سادوك علوم رفتاري/ روان‌پزشکی باليني، Ø‌لد3، ترØ‌مۀ رضاعي (1389)، تهران: انتشارات ارØ‌مند.
  14. صادقيان، فاطمه و اعتمادي، عذرا (1390)، تأثير آموزش مشاوره گروهي به سبک سايکودرام (روان نمايشگري) بر بازخورد سازماني و سازگاري شغلي ميان کارکنان آموزش‌وپرورش شهرستان اصفهان، فصلنامۀ مشاوره شغلي و سازماني، دورۀ سوم، شمارۀ 8: 25 – 40.
  15. فتاحي اصل، ابوذر (1390)، بررسي رابطه تاب‌آوري با برون‌گرايي و سلامت روان‌شناختي بين سربازان مرکز آموزش مالک اشتر اراک، همايش منطقه‌اي روان‌شناسي و علوم تربيتي، بندرگز، دانشگاه آزاد اسلامي واحد بندرگز.
  16. http://www.civilica.com/Paper-RCPES01-RCPES01_009.html
  17. كردميرزا نيكوزاده، عزت‌اله (1388) الگوي زيستي رواني ـ معنوي در افراد وابسته به مواد و تدوين برنامه مداخله براي ارتقای تاب‌آوري مبتني بر روايت‌شناسي شناختي و روان‌شناسي مثبت‌نگر، رسالۀ دكتراي تخصصي روان‌شناسي، دانشگاه علامه طباطبايي، دانشکدۀ روان‌شناسي و علوم تربيتي.
  18. کورکي، مريم (1389)، اثربخشي سايکودراما با رويکرد ايفاي نقش بر مهارت‌هاي اØ‌تماعي و کاهش اعتياد به اينترنت در دانشØ‌ويان دختر ساکن خوابگاه‌هاي دانشگاه اصفهان، پايان‌نامه کارشناسي ارشد روان‌شناسي، دانشگاه اصفهان، دانشکده روان‌شناسي.
  19. کياني‌نژاد، عاطفه؛ زارع، مهدي و باقري، فريبرز (1390)، اثربخشي روان‌نمايشگري بر خودگرداني هيØ‌اني و سلامت روان دانش‌آموزان دختر مدارس دوره راهنمايي ناحيه يک کرØ‌، خانواده‌پژوهي، دورۀ هفتم: 1/25: 211-227.
  20. گرØ‌ي، زهرا (1389)، بررسي اثربخشي سايکودراما بر افزايش عزت‌نفس و بخشودگي دختران نوØ‌وان داراي والدين طلاق‌گرفته، خانواده‌پژوهي، دورۀ هفتم، 1/25 : 195-209.
  21. مØ‌تهدي، سيديوسف؛ کياني،کيانوش و قنبرپور مقدم، رضا (1377)، دستيابي سريع به اصول بيماري‌ها، تهران: انتشارات شهرآب.
  22. محامدي، مژده ( 1386)، درام‌درماني، تهران: انتشارات قطره.
  23. منعبد، ناهيد (1391)، اثربخشي سايکودراما بر مهارت‌هاي اØ‌تماعي، پايان‌نامه کارشناسي ارشد روان‌شناسي، دانشگاه اصفهان: دانشکده روان‌شناسي.
  24. ويکي‌پديا، دانشنامه آزاد (1390)، http://fa.wikipedia.org، 4اسفند1391.
  25. Amarante, J. (2013). Jamarante@ctcenter.com 20/02/2013, 21:15.
  26. Blatner. Adam. (2000). Foundations of psychodrama, history, theory, and practice.Springer Publishing.
  27. British Psychodrama Association. (2010). The Effectiveness of Psychodrama Psychotherapy and action methods, Royal Agricultural Colleg, Cirencester.
  28. CarbonelDM. (1999). Psychodrama groups for girls coping whith trauma, International. Journal of Group psychotherapy, 49(3) : 285 – 306
  29. Charmin S. (2009). Resolving Painful Emotional Experience during Psychodrama. A dissertation submitted to the School of Psychology and Counselling for The degree of doctor of philosophy, Queensland University of Technology.
  30. Gitterman, A. & Germain, C.B. (2008).The life model of social workpractice. New York: Columbia University Press.
  31. Hamamci, Z. (2002). The effect of integrating psychodrama and cognitive behavioral therapy on reducing cognitive distortions in interpersonal relationship, Journal of group psychotherapy, psychodrama,& sociometry, 28,: 3-13.
  32. Konopik DA&Cheung M. (2013). Psychodrama as a social work modality ,Texas Children's Hospital, Houston, USA, J Palliat Med. 15(9): 1006-10 .
  33. Kruczek, T; Zagelbaum, A. (2004). Lncreasing adolescent awareness of at risk behaviors via psychoeducational drama. The Arts in Psychotherapy, 31, 1-10.
  34. Karatas, Z.,&Gokeakan, Z. (2009). Acomparative investigation of the effects of cognitive- behavioral group practices and psychodrama on aggression, Journal of Educational Science, Theory & practice, 9: 1441-1452
  35. Lippe, WA. (1992). Stanislavski affective memory as a therapeutic tool,Journal of Group Psychiatry, Psychodrama and Sociometry, 45(3): 105-111.
  36. Oguzhanoglu N, Osman O. (2005). The elderly, nursing homes and life Voyages: a psychodrama group study.16(2), 124-32.
  37. Oflaz F, Meriç M, Yuksel Ç&Ozcan CT. (2011). Psychodrama: an innovative way of improving self-awareness of nurses. J Psychiatr Ment Health Nurs,18(7), 75 – 569.
  38. Wright, P. (2006 ). Drama education and development of self: Myth or reality?, Social Psychology of Education, 10.1007/s11218-005-4791-y.
  39. World Health Organization. (2000). Multisite Intervention Study on Suicidal Behaviors- SUPRE-MISS: components and instruments. Geneva: World Health Organization.