بررسی رابطه بین باورهای مذهبی، تبیین‌های خوش‌بینانه و استرس پس از سانحه در فرهنگیان ایثارگر شهرهای مرزی استان گلستان

نویسندگان

1 دانشگاه پیام نور تهران

2 دانشگاه ازاد اسلامی

چکیده

مقدمه: هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین باورهای مذهبی، تبیین‌های خوش‌بینانه و استرس پس از سانحه در فرهنگیان ایثارگر شهرهای مرزی استان گلستان بود. روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری شامل کلیه فرهنگیان ایثارگر شهرهای مرزی استان گلستان بود. روش نمونه‌گیری از نوع نمونه‌گیری دردسترس و حجم نمونه 219 نفر انتخاب شد. برای جمع‌آوری داده‌ها، از فهرست اختلال استرس پس از سانحه ویدرز و همکاران، پرسشنامه جهت‌گیری مذهبی آلپورت و آزمون جهت‌گیری زندگی شییر و کارور استفاده شد. ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون برای بررسی فرضیه‌های تحقیق به‌کار گرفته شدند. نتایج: یافته‌ها پژوهش حاضر نشان داد که استرس پس از سانحه با باورهای مذهبی (درونی و بیرونی) و خوش‌بینی رابطۀ منفی معنادار دارد. به‌علاوه، بین باورهای مذهبی (درونی و بیرونی) و خوش‌بینی، رابطه مثبت معنادار مشاهده ‌شده است. نتایج دیگر بیانگر آن بود که باورهای مذهبی درونی و خوش‌بینی قادرند استرس پس از سانحه را پیش‌بینی نمایند. بحث: باتوجه‌به وجود رابطۀ معنادار بین متغیرهای باورهای مذهبی و تبیین‌های خوش‌بینانه با استرس پس از سانحه باید شرایطی فراهم آید تا مبتلایان به اختلال استرس پس از سانحه توسط عالمان دینی مورد آموزش قرار بگیرند و کارگاه‌های تخصصی برای تقویت باورهای مذهبی و بالا بردن خوش‌بینی در آنها تدارک دیده شود.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. Ø‌ان‌بزرگی، مسعود (1378)، بررسی اثربخشی روان درمانگری کوتاه‌مدت با و بدون Ø‌هت‌گیری مذهبی بر مهار اضطراب و تنیدگی، پایان‌نامۀ دکتری، تهران دانشگاه تربیت مدرس.
  2. خدایاری‌فرد، محمد؛ شکوهی یکتا، محسن؛ و غباری بناب، باقر (1379)، فراهم‌نمودن مقیاسی برای سنØ‌Ø´ نگرش مذهبی دانشØ‌ویان، مØ‌لۀ روان‌شناسی، سال 4، شماره 3: 85-268.
  3. سادوک، بنØ‌امین Ø‌یمز؛ سادوک، ویرØ‌ینیا آلکوت و پدرو روئیز (2015)، خلاصه روان‌پزشکی کاپلان و سادوک علوم رفتاری/ روان‌پزشکی بالینی، ترØ‌مۀ فرزین رضایی، Ø‌لد دوم، ویرایش یازدهم، انتشارات ارØ‌مند.
  4. شهني ييلاق، منیØ‌ه؛ موحد، احمد و شكركن ، حسین (1383)، بررسی رابطه علی بین نگرش‌های مذهبی، خوش‌بینی، سلامت روانی و سلامت Ø‌سمانی دانشØ‌ویان دانشگاه شهید چمران اهواز، علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اهواز، سال 11، شماره 1 و 2: 19-34.
  5. عبداله‌زاده Ø‌دی، آیدا؛ هاشمی نصرت‌آباد، تورØ‌ و عباس بخشی‌پور (1390)، مقایسه ابعاد سرشتی-منشی افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه با افراد سالم، فصلنامۀ فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، سال 2، شماره 6: 107-119.
  6. عسگری، پرویز؛ روشنی، خدیØ‌ه و مریم مهری آدریانی (1389)، رابطۀ اعتقادات مذهبی و خوش‌بینی با سلامت معنوی در دانشØ‌ویان دانشگاه آزاد اهواز، یافته‌های نو در روان‌شناسی: 27-39.
  7. قهرمانی، زینب؛ حیدری، نرگس؛ شعبانی، مینا؛ اقوامی، مژگان‌السادات و مهری حریری (1393)، باورهای مذهبی و سلامت روان اعضای Ø‌امعه معلولین، مØ‌لۀ علمی - پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی زنØ‌ان، سال 22، شماره 90: 53-61.
  8. گنØ‌ی، طاهره و آغافاطمه حسینی (1389)، باورهای مذهبی دانشØ‌ویان پرستاری کارشناسی و ارتباط آن مامایی دانشگاه علوم پزشکی ایران، سال 23 شماره 64: 44-51.
  9. گودرزی، محمدعلی (1382)، اعتباریابی و روایی مقیاس تنیدگی پس از ضربه براساس پرسشنامه می‌سی‌سی‌پی (اشل)، مØ‌لۀ روان‌شناسی، 26(7).
  10. گودرزی، محمدعلی؛ شفیعی، فائزه و علی‌رضا تاریخی (1390)، رابطه نگرش مذهبی و علائم اختلال استرس پس از سانحه در زلزله‌زدگان بم، مØ‌لۀ اصول بهداشت روانی، سال 13، شماره 2: 93-182.
  11. لواسانی، مسعود؛ اژه‌ای، Ø‌واد و فرهاد محمدی مصیری (1392)، رابطۀ معنای زندگی و خوشبینی با بهزیستی ذهنی، مØ‌لۀ روان‌شناسی 65، 17019: 3-17.
  12. Aflakseir, A., & Coleman, P. (2009). The influence of religious coping on the mental health of disabled Iranian war veterans. Mental Health, Religion & Culture, 12, 175–190.
  13. Ahrens, C. E., Abeling, S., Ahmad, S., & Hinman, J. (2010). Spirituality and well-being: The relationship between religious coping and recovery from sexual assault. Journal of Interpersonal Violence, 25, 1242–1263.
  14. Allport, G. W. Ross, J. M. (1967). Perligious orientation and prejudice. Journal of personality and Social Psychology, 5: 432-443.
  15. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, 5th Edn.Washington: APA.
  16. Barlow DH. (2002). Anxiety and Its Disorders: The Nature and Treatment of Anxiety and Panic. New York: Guilford Press.
  17. Barnum BS. (2006). Spirituality in Nursing: From Traditional to New Age. New York, NY: Springer Publishing Company.
  18. Bonney, S., & Stickley, T. (2008). Recovery and mental health: A review of the British literature. Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing, 15, 140 –153.
  19. Brandon, E. A. (2006). The effect of age on optimism. California State Science, Fair Project Summary, Project Number S0304.
  20. Bush, E. G., Rye, M. S., Brant, C. R., Emery, E., Pargament, K. I., & Riessinger, C. A. (1999). Religious coping with chronic pain. Applied Psychophysiology and Biofeedback, 24, 249–260.
  21. Bussema, E. F., & Bussema, K. E. (2007). Gilead revisited: Faith and recovery. Psychiatric Rehabilitation Journal, 30, 301–305.
  22. Farber, E. W., Bhaju, J., Campos, P. E., Hodari, K. E., Motley, V. J., Dennany, B. E., . . . Sharma, S. M. (2010). Psychological well-being in persons receiving HIV-related mental health services: The role of personal meaning in a stress and coping model. General Hospital Psychiatry, 32, 73–79.
  23. Feder, A., Southwick, S. M., Goetz, R. R., Wang, Y., Alonso, A., Smith, B. W., . . . Vythilingam, M. (2008). Posttraumatic growth in former Vietnam prisoners of war. Psychiatry: Interpersonal and Biological Processes, 71, 359–370.
  24. Ferguson, S. J., & Goodwin, A. D. (2010). Optimism and well-being in older adults: The mediating role of social support and perceived control. The International Journal of Aging & Human Development, 71, 43–68.
  25. Ford JD. (2009). Posttraumatic Stress Disorder: Science and Practice. New York: Elsevier Inc.
  26. Gall, T. L., Kristjansson, E., Charbonneau, C., & Florack, P. (2009). A longitudinal study on the role of spirituality in response to the diagnosis and treatment of breast cancer. Journal of Behavioral Medicine, 32, 174–186.
  27. Harris, J. I., Erbes, C. R., Engdahl, B. E., Olson, R. H., Winskowski, A. M., & McMahill, J. (2008). Christian religious functioning and trauma outcomes. Journal of Clinical Psychology, 64, 17–29.
  28. Koenig HG, George LK, Peterson BL. (1998). Religiosity and remission of depression in medically ill older patients. American Journal Psychiatry, 155: 536- 42.
  29. Koenig, H. G., Pargament, K. I., & Nielsen, J. (1998). Religious coping and health status in medically ill hospitalized older adults. Journal of Nervous and Mental Disease, 186, 513–521.
  30. Kurtz, M., Kurtz, J., Given, C., & Given, B. (1995). Relationship of caregiver reactions and depression to cancer patients’ symptoms, functional states, and depression: a longitudinal view. Social Science and Medicine, 40, 837-846.
  31. Loue, S., & Sajatovic, M. (2008). Auditory and visual hallucinations in a sample of severely mentally ill Puerto Rican women: An examination of the cultural context. Mental Health, Religion & Culture, 11, 597–608.
  32. Matthews, E. E., & Cook, P. F. (2009). Relationships among optimism, well-being, self-transcendence, coping, and social support in women during treatment for breast cancer. Psycho-Oncology, 18, 716–726.
  33. Milam, J. E. (2002). Adaptation to a Life Threatening Diagnosis: Dispositional Optimism and Pessimism and Posttraumatic Growth among Patients with HIV. Thesis PhD, University Of Southern California.
  34. Montgomery, G., David, D., Goldfarb, A., Silverstein, J., Weltz, C., Birk, J., & Bovbjerg, D. (2003). Sources of anticipatory distress among breast surgery patients. Journal of Behavioral Medicine, 26(2), 153-164.
  35. Mulkana, S. S., & Hailey, B. J. (2001). The role of optimism in healthenhancing behavior. American Journal of Health Behavior, 25, 388–395.
  36. Nooney JG. (2003). Religion, stress, and mental health in adolescence: Findings from Add Health. The annual meeting of the American Sociological Association. Atlanta, Hilton Hotel, Atlanta, GA.
  37. Pargament, K. I., Koenig, H. G., Tarakeshwar, N., & Hahn, J. (2004). Religious coping methods as predictors of psychological, physical and spiritual outcomes among medically ill elderly patients: A two-year longitudinal study. Journal of Health Psychology, 9, 713–730.
  38. Phillips, R. E., III, & Stein, C. H. (2007). God’s will, God’s punishment, or God’s limitations? Religious coping strategies reported by young adults living with serious mental illness. Journal of Clinical Psychology, 63, 529–540.
  39. Puskar, K. R., Sereika, S. M., Lamb, J., Tusaie-Mumford, K., & McGuinness, T. (1999). Optimism and its relationship to depression, coping, anger, and life events in rural adolescents. Issues in Mental Health Nursing, 20, 115–130.
  40. Sayadi Touranlou H, Jamali R, Mirghafouri H.A. (2008). [A case study on university student’s excitatory intelligence]. Andishe-e-Novine-e-Dini; 3: 145-72. (Persian).
  41. Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219–247.
  42. Schnoll, R., Knowles, J., & Harlow, L. (2002). Correlates of adjustment among cancer survivors. Journal of Psychosocial Oncology, 20 (1), 37-60.
  43. Seidmahmoodi, J., Rahimi, C., & Mohamadi, N. (2011). Resiliency and Religious Orientation: Factors Contributing to Posttraumatic Growth in Iranian Subjects. Iranian Journal of Psychiatry, 6, 145-150.
  44. Shelby, R. A., Crespin, T. R., Wells-Di Gregorio, S. M., Lamdan, R. M., Siegel, J. E., & Taylor, K. L. (2008). Optimism, social support, and adjustment in African American women with breast cancer. Journal of Behavioral Medicine, 31, 433–444.
  45. Siegel, K., Schrimshaw, E. W., & Pretter, S. (2005). Stress-Related Growth among Women Living with HIV/AIDS: Examination of an Explanatory Model. Journal of Behavioral Medicine, 28, 403-114.
  46. Steptoe, A., O’Donnell, K., Marmot, M., & Wardle, J. (2008). Positive affect and psychosocial processes related to health. British Journal of Psychology, 99, 211–227.
  47. Thoresen CE, Harris AH. (2002) Spirituality and health: what's the evidence and what’s needed? Ann Behavior medicine; 24(1): 3-13.
  48. Tse, C. Y. (2008). Daily Hassles and Health: The Protective Role of Optimism among Chinese Adults in Hong Kong, City Shaw University of Hong Kong: 52.
  49. Updegraff, J. A., & Marshall, G. N. (2005). Predictors of perceived growth following direct exposure to community violence. Journal of Social and Clinical Psychology, 24, 538–560.
  50. Vaillant G, Templeton J, Ardelt M, Meyer S. (2008). The natural history of male mental health: Health and religious involvement. Social science medicine, 221-31.
  51. Wadsworth, M. E., Santiago, C. D., & Einhorn, L. (2009). Coping with displacement from Hurricane Katrina: Predictors of one-year posttraumatic stress and depression symptom trajectories. Anxiety, Stress, & Coping, 22, 413–432.
  52. Warren, P., Van Eck, K., Townley, G., & Kloos, B. (2014).Relationships Among Religious Coping, Optimism, and Outcomes for Persons With Psychiatric Disabilities. Psychology of Religion and Spirituality. Advance online publication.
  53. Weathers, F W, Litz, B.T.Herman D.S, Huska, J. A & Keane.T. (1993).The PTSD Cheklist (PCL).Reliability. Validity & diagnostic utility. Presented at the 9Th Annual Meeting of the Inernational Society for Traumatic Seress Hissre Studies. October 1993. Sam Antunio, TX.
  54. Yangarber- Hicks, N. (2004). Religious coping styles and recovery from serious mental illness. Journal of Psychology and Theology, 32, 305– 317.
  55. Yee Ho, M., Cheung, F., & Cheung, S. (2010). The role of meaning in life and optimism in promoting well-being. Personality and Individual Differences, 48, 658–663.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 26 فروردین 1396
  • تاریخ بازنگری: 01 آذر 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار