تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر کاهش اعتیادپذیری دانش‌آموزان دورۀ متوسطه مدارس شاهد (فرزندان ایثارگران، شهدا و کارکنان نظامی) تبریز

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز- اداره اموزش و پرورش ناحیه 3تبریز

2 دانشگاه تبریز- دانشگاه تبریز

3 دانشگاه تبریز-بیکار

4 دانشگاه تبریز- اموزش وپرورش مرند

چکیده

مقدمه: سوءمصرف مواد در نوجوانی یک نگرانی عمده دربارۀ سلامت عمومی است که با انواع متعددی از اختلالات روانی از قبیل اختلالات افسردگی، اختلالات اضطراب، اختلال بیش فعالی- نقص توجه و اختلال سلوک همراه شده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی در کاهش اعتیاد‌پذیری دانش‌آموزان پسر مدارس متوسطه شاهد بود. روش: روش تحقیق، شبه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعۀ آماری شامل پسران دبیرستانی مدارس شاهد شهر تبریز بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری دردسترس، دو گروه به‌صورت کاملاً تصادفی و هر گروه شامل 30 نفر به‌عنوان گروه آزمایش و گروه انتخاب شدند.گروه آزمایش به‌طور منظم به مدت 8 جلسه در دوره آموزش مهارت‌های زندگی حضور یافتند و برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامۀ پذیرش اعتیاد استفاده شد. نتایج: تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بیانگر آن است که آموزش مهارت‌های زندگی باعث کاهش اعتیادپذیری در دانش‌آموزان می‌شود. بحث: مهارت‌های زندگی و ارتقای آن می‌تواند در پیشگیری از گرایش افراد به سوءاستفاده از مواد تأثیرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. آقابابایی، عزیزاله؛ Ø‌لالی، داریوش؛ سعیدزاده، حمیدرضا و باقری، سلیمان (1391)، مقایسه اثربخشی چهار روش پیشگیری از سوءمصرف مواد مخدر بر نگرش و عزت‌نفس دانشآموزان مØ‌تمعهای فرهنگی تربیتی و خوابگاهی کمیتۀ امداد امام خمینی (ره)، فصلنامه اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، سال 6، شماره 1: 15-11.
  2. آسایش، حمید؛ قربانی، مصطفی؛ سالاری، هادی و صفری، رضا (1389)، ارتباط ویژگی‌های فردی و خانوادگی با گرایش افراد به سوءمصرف، مØ‌لۀ علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، سال 12، شماره 4: 94-91
  3. اسلامی، احمدعلی؛ غفرانی‌پور، فضل‌اله؛ غباری بناب، باقر؛ Ø´Ø‌اعی‌زاده، داود؛ امین شکروی، فرخنده و قاضی طباطبایی، محمود (1389)، یک الگوی نظری مبتنی بر نظریه رفتار مشکل برای تبیین رفتارهای مشکل: تمرکز بر نقش میانØ‌ی عوامل روانی، اØ‌تماعی. فصلنامۀ مطالعات امنیت اØ‌تماعی: 81-59.
  4. اسماعیلی، مریم؛ توکلی، ماهگل؛ یعقوبیان، فاطمه؛ اسماعیلی، لیلا و مهدوی، سعیده (1393)، اثربخشی آموزش گروهی مهارت‌های اØ‌تماعی بر میزان توانایی و مشکلات رفتاری دختران نوØ‌وان شاهد و ایثارگر، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، سال پانزدهم، شمارۀ 2: 95-86.
  5. اصغری، فرهاد؛ قاسمی‌Ø‌وبنه، رضا و قاری، ملیکه. (1393)، نقش سلامت خانواده اصلی و ویژگی‌های شخصیتی در آمادگی اعتیاد دانشØ‌ویان دختر، فصلنامۀ انتظام اØ‌تماعی، سال ششم، شمارۀ 4: 64-47.
  6. اکبری، محمد؛ هاشمی نصرتآباد، تورØ‌ و باباپورخیرالدین، Ø‌لیل (1393)، مقایسه تأثیر سه روش آموزشی سخنرانی، بحث گروهی و بسته آموزشی بر میران آگاهی نسبت به سوءمصرف مواد مخدر در دانشآموزان پسر دبیرستانی شهر تبریز، فصلنامه آموزش و ارزشیابی، سال هفتم، شمارۀ25: 74-59.
  7. بدریگرگری، رحیم (1393)، تأثیر Ø‌هتگیریهای مذهبی و روش‌های مقابله مذهبی بر اعتیادپذیری دانشØ‌ویان دانشگاه تبریز، راهبرد فرهنگ، شماره28: 175-153.
  8. بیدل، زینب؛ نظرزاده، میلاد؛ محمدی، محمدصبور؛ زارعیمنش، الهام؛ تزوال، Ø‌عفر؛ محمدی، احسان و دلپیشه، علی (1392)، مراحل مصرف سیگار، شیوع سوءمصرف مواد و نقش عوامل روانشناختی و اØ‌تماعی مرتبط با آن بین دانشآموزان پسر دبیرستانی شهر ایلام، مØ‌لۀ دانشگاه علوم پزشکی کرمان، دوره بیستویکم، شمارۀ1: 93-81..
  9. حافظ‌نیا، محمد؛ Ø‌انØ‌انه، عزت‌اله و بهرامی، تورØ‌ (1393)، بررسی اثربخشی آموزشی مهارت‌های زندگی بر کاهش آسیب‌های اØ‌تماعی و ابعاد آسیب روانی در دانش‌آموزان، فصلنامۀ توسعه، سال نهم، شمارۀ32: 100-83.
  10. خادمی، ناهید؛ لقایی، زهرا و علیخانی، علی‌رضا (1388)، بررسی الگوی مصرف اعتیاد در زنان مراØ‌عه‌کننده به مراکز کاهش آسیب، فصلنامۀ اعتیادپژوهی سوء مصرف مواد، سال سوم، شمار، 12: 90-79.
  11. خانØ‌انی، زینب و اکبری، سعیده (1390)، رابطه ویژگی-های شخصیتی نوØ‌وانان و اعتیاد آنان به اینترنت، یافتههای نو در روانشناسی، سال ششم، شمارۀ 19: 127-113.
  12. خدایاریفرد، محمد (1387)، مسائل نوØ‌وانان و Ø‌وانان، تهران: انتشارات انØ‌من اولیا و مربیان.
  13. شاکری و فرخی‌فر (1394)، تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر کاهش اعتیادپذیری دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطه، فصلنامه علمی- تخصصی دانش انتظامی ایلام، دور، چهارم، شمار، 15: 82 -71
  14. صدری، اسماعیل؛ اکبرزاده، نسرین و پوشنه، کامبیز (1387)، تأثیر برنامه آموزش مهارت‌های اØ‌تماعی-هیØ‌انی بر هوش هیØ‌انی دانشآموزان، پزوهش‌های روانشناختی، دورۀ11، شمارۀ 3و4: 83-69.
  15. صرامی، حمید (1390)، آموزش مهارت‌های زندگی و پیشگیری از اعتیاد، تهران: ویژه والدین.
  16. عصمتپناه، ام‌البنین و خاکشور، حسین (1388)، تأثیر آموزش مهارتهای زندگی بر گرایش نسبت به مواد مخدر در مراØ‌عهکنندگان به مراکز درمان و بازتوانی اعتیاد، فصلنامۀ اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، سال سوم، شماره12: 54-41.
  17. فدائی، سمیه و زارعی زوارکی، اسماعیل (1391)، بررسی میزان تأثیر چندرسانه‌ای آموزشی مواد توهمزا بر نگرش و آگاهی دانشآموزان، فصلنامه اعتیادپژوهی سوءمصرف مواد، سال ششم، شمارۀ 24: 77-69.
  18. قهاری، شهربانو (1391)، مهارتهای نوØ‌وانی. تهران: نشر قطره.
  19. کاپلان، هارولد؛ سادوک، بنیامین و گرب، Ø‌Ú© (1373)، خلاصه روانپزشکی، ترØ‌مۀ نصرت‌اله پور افکاری، تهران: انتشارات شهراب.
  20. کرد میرزا، عزت‌اله؛ آزاد، حسین و اسکندری، حسین (1382)، هنØ‌اریابی آزمون آمادگی اعتیاد به‌منظور شناسایی افراد مستعد سوءمصرف مواد در بین دانشØ‌ویان دانشگاههای تهران، فصلنامۀ اعتیاد پژوهی، سال اول شمارۀ2: 80-47.
  21. مرادی، اعظم؛ عابدی، احمد؛ ربانی، رسول و غلامی رنانی، فاطمه (1389)، فراتحلیل تحقیقات انØ‌ام‌شده پیرامون میزان سلامت روانی خانواده‌های شاهد و ایثارگر، مØ‌لۀ روان‌شناسی، سال چهاردهم. شمارۀ 38: 1-18
  22. منشئی، غلام‌رضا؛ Ø‌لالی، داریوش و مظاهری، محمدمهدی (1392)، تأثیر سه روش پیشگیری بر نگرش، بیزاری از یکنواختی و ماØ‌راØ‌ویی دانشآموزان نسبت به مصرف مواد مخدر، مØ‌لۀ روانشناسی اØ‌تماعی، سال هشتم، شمارۀ27: 24-5.
  23. وزیریان، محسن (1382)، مروری بر برنامههای کاهش تقاضای مواد در ایران و توصیه‌هایی برای برنامههای توسعه و راهبردی کشور، فصلنامۀ رفاه اØ‌تماعی شمارۀ9: 25-17.
  24. David , A., Wolf, Claire, V., & Crooks. (2012). Observaations of adolescent peer resistance skills following a classroom-based healthy relationship program. Society for prevention research, Vol 13, 196-205.
  25. Dodga, D. T., & Bickart, T. (2006). Thre Key Social Skill . Journal Clinical Psychology,6,(5), 61-77.
  26. Gilbert J, B., Kenneth W, G., Elizabeth , P., & AraxiP, M. (2003). Prevnting tobacco and alcohol use among elementary school student through life skills training. Journal of Child and adolescent Substance Abuse, Vol 12(4), 1-4.
  27. Golman, D. (1994). Emotional Intelligence: Why it matters more than IQ. New York: Bantam Book.
  28. Greshm, F., Bavon, M., & Cook, C. (2006). Social skill training for teachining replacment behaviors . School psychology Review, 150-172.
  29. J, D., Richard f, C., & Janet Y, M. (1992). Risk and protective factors for alcohol and other drug problem in adolescene early adulthood. Psychological Bulletin vol 112(1), 64-105.
  30. Kimber, B., & Sandell, R. (2009). Prevention of substance use among adolescents through social and emotional training in school. Journal of Adolescence32, 1403-1413.
  31. Maurice, J. E., Sarah, J., & Megan Kach, V. (2004). Social and emotional learning, moral eduaction and character eduaction. New York: Aristotke.
  32. Michael, W., Ann, L., & Neil, H. (2013). Assessing diffrential effects of implementation quality and risk status in a whol- school social and emotional learning programe. Mental Health& Prevention,1 , 11-18.
  33. Morcom, V. (2014). Scaffolding Social and emotional learning in an elementary classroom community. International Journal of Educational Research67, 18-29.
  34. Nozomi, F., & Gordon E, B. (2015). The developmen of addiction-prone personality traits in biological and adoptive families. Personality and individual Difference 82, 107-113.
  35. Oberle, E., Schonert- Reichl, K. A., Clyde, H., & Zumbo, B. D. (2014). Social - emotional competencies make the grade: Predicting academic success in early adolescence. Journal of Applied Developmental Psychology35, 138-147.
  36. Rhoades, B. L., Warren, H. K., Domitrovich, C. E., & Greenberg, M. T. (2011). Examining the link between preschool social- emotional competance and first grade academic achievement. Early Childhood Research Quarterly26, 182-191.
  37. Rita, F., & Zipora, S. (2010). The contribution of art therapy to the social, emotional, and academic adjustment of childern with learning disabilities. The Art in Psychotherapy,37, 97-105.
  38. Stuart, S. (2014). Broader measures of success. People for Education, 1-26.
  39. Talped, M. L. (2010). The juvenile and adolescent substance abuse prevention program:An evaluation. International Journal of Behavioral Consulation and Therapy,4 (4), 304-310.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 اردیبهشت 1396
  • تاریخ بازنگری: 13 تیر 1403
  • تاریخ پذیرش: 28 شهریور 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار