بررسی اثربخشی آموزش روانی در سلامت روان همسران جانبازان مبتلا به روان‌پریشی مزمن

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

چکیده

مقدمه: باتوجه‌به اینکه زنان جانبازان، آسیب‌پذیرترین افراد بین مراقبین و نزدیکان آنان می‌باشند، آموزش و درمان مشکلات روان‌شناختی در این زنان که از پایه‌های اصلی خانواده به‌شمار می‌روند، یک ضرورت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش روانی در بهبود سلامت روان همسران جانبازان مبتلا به روان‌پریشی مزمن استان تهران بود. روش: این پژوهش به روش نیمه‌آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون بین خانواده‌های مراجعه‌کننده به بیمارستان روان‌پزشکی صدر تهران انجام شد. 22 نفر از همسران جانبازان به‌روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و در دو گروه آزمایشی و شاهد وارد شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس سنجش سلامت عمومی (GHQ ـ 28) و مشخصات دموگرافیک و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و آزمون آماری تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته‌ها: باتوجه‌به داده‌های حاصل از پژوهش، آموزش روانی در ارتقای سلامت روان و متغیرهای وابسته به آن در شرکت‌کنندگان در پژوهش اثربخش بوده است (P

کلیدواژه‌ها


  1. ابوالمعالی، خدیØ‌ه و کمال، اکرم‌السادات (1393)، اثر آموزش مبتنی بر طرح‌واره بر کاهش علائم استرس ترومای ثانویه در همسران Ø‌انبازان مبتلا به اختلال استرس پس از آسیب، فصلنامۀ علمی- پژوهشی طب Ø‌انباز، دورۀ 7، شمارۀ 1، 28-21.
  2. احمدی، خدابخش و رشادت‌Ø‌و، محمود (1387)، بررسی فراوانی افسردگی، اضطراب، استرس و PTSD و STSD (نیابتی) بین خانواده‌های Ø‌انبازان شیمیایی شهرستان سردشت و مقایسۀ آن با Ø‌معیت عادی، پژوهشکدۀ مهندسی و علوم پزشکی Ø‌انبازان و مرکز تحقیقات علوم رفتاری دانشگاه بقیة‌الله.
  3. برگ، رابرت، لندرث، گری، و فال، کوین.(1388). مشاورۀ گروهی: مفاهیم و روش‌ها، (ترØ‌مۀ کیانوش زهراکار، فرشته پریان‌خوی و زهرا کهلوئی)، تهران: ارسباران، (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2006).
  4. پرنده، اکرم؛ حاØ‌ی‌امینی، زهرا و مالکی، اکرم (1388)، تأثیر آموزش آرام‌سازی پیش‌رونده عضلانی بر کیفیت زندگی همسران Ø‌انبازان مبتلا به PTSD ، مØ‌لۀ علوم رفتاری، دورۀ 3، Ø´ 4 : 316 – 311.
  5. پهلوان‌زاده سعید؛ نویدیان، علی و یزدانی محسن (1388)، تأثیر آموزش روانی خانواده بر میزان افسردگی، اضطراب و استرس مراقبین خانوادگی بیماران روانی، فصلنامۀÂ‌ علمی- پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، سال چهاردهم، شمارۀ سوم: 235-228.
  6. حدیدی، مØ‌تبی (1375)، بررسی شیوهÂ‌های مقابله و فشار در همسران بیماران اسکیزوفرنی در مقایسه با همسران خانوادهÂ‌های سالم شهر تهران.
  7. دژکام، محمود و امین‌الرعایا، آزیتا (1382)، مقایسۀ نسبت سلامت روانی همسران اعصاب‌وروان تهران مراØ‌عه‌کننده به بیمارستان امام حسین(ع)، مØ‌موعه مقالات اولین همایش علمی Ø‌انبازان و خانواده.
  8. رضایی، لیبیا (1374)، بررسی مشکلات خانوادهÂ‌های بیماران اسکیزوفرنیک شهرستان باختران، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم توان‌بخشی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد کاردرمانی.
  9. سادوک، بنیامین، سادوک، Ø‌یمز و ویرØ‌ینیا. آلکوت (1388)، خلاصۀ روان‌پزشکی، علوم رفتاری- روان‌پزشکی بالینی، (Ø‌لد اول). (ویرایش دهم). (ترØ‌مۀ نصرت‌اله پورافکاری)، تهران: انتشارات شهر آب، (سال انتشار به زبان اصلی 2007).
  10. سرمد، زهره (1384)، آمار استنباطی، تهران: انتشارات سمت.
  11. سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس و Ø­Ø‌ازی الهه (1386)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگاه.
  12. شفیع‌آبادی، عبدا... (1388)، پویایی گروه و مشاورۀ گروهی، تهران: رشد.
  13. صولتی دهکردی، کمال و نیک‌فرØ‌ام، مسعود (1392)، تأثیر آموزش روانی خانواده و درمان استاندارد پزشکی در سیر بهبودی و پیشگیری از عود علائم بیماران افسرده اساسی، مØ‌لۀ علمی-پژوهشی یافته، 15(3): 61-54.
  14. کارلسون، ای، و روزک، Ø‌ی (1386)، استرس پس از سانحه چگونه بر خانواده اثر می گذارد؟. (ترØ‌مۀ مهدیه هاشمی و سعید ایمانی)، فصلنامه تخصصی روان‌شناسی و اطلاع‌رسانی، شمارۀ دوم، تابستان، (تاریخ انتشار به زبان اصلی 2005).
  15. کاظمی، آمنه‌سادات (1391)، اثربخشی راهبردهای شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی در کاهش علائم اختلال استرس پس از ضربه ثانویه و مشکلات روان‌شناختی همسران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه مزمن ناشی از Ø‌نگ، فصلنامۀ اندیشه و رفتار، دورۀ 6، شمارۀ23: 43-31.
  16. کاظمی، آمنه‌سادات؛ بنی‌Ø‌مالی، شکوه‌سادات و احدی، حسن (1391)، بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای شناختی- رفتاری در کاهش علائم اختلال استرس پس از ضربه ثانویه(STSD) و مشکلات روان‌شناختی همسران Ø‌انبازان مبتلا به PTSD مزمن ناشی از Ø‌نگ، مØ‌لۀ علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، دورۀ 22، شمارۀ2، تابستان1391: 129-122.
  17. لطفي کاشاني، فرح؛ شريفي، حسن‌پاشا و سيفي، مختار (1389)، تأثیر آموزش رواني خانواده (مدل اتکينسون و کويا) بر سلامت عمومي خانواده‌های داراي فرزند مبتلا به اسکيزوفرنيا، فصلنامۀ علمی- پژوهشی اندیشه و رفتار، دورۀ 5، شمارۀ 17: 78-65.
  18. مØ‌اهد، عزیزالله؛ کلانتری، مهرداد؛ مولوی، حسین؛ طاهرنشاط‌دوست، حمید و بخشایی، نورمحمد (1389)، مقایسۀ وضعیت سلامت روانی همسران Ø‌انبازان براساس نوع Ø‌انبازی شوهران. مØ‌لۀ تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، دورۀ 12، شمارۀ 4: 41 – 38.
  19. میرخشتی، حسن (1375)، بررسی رابطه میان رضایت از زندگی زناشویی و سلامت روان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، روان‌شناسی بالینی، دانشگاه آزاد رودهن.
  20. میرزایی، فریده (1393)، تأثیر آموزش روانی در کاهش استرس ثانویه همسران Ø‌انبازان مبتلا به روان‌پریشی مزمن در استان تهران، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار.
  21. نویدیان، علی؛ پهلوان‌زاده، سعید و یزدانی، محسن (1389)، اثربخشی آموزش خانواده بر میزان بار روانی مراقبان خانگی بیماران روانی بستری، مØ‌لۀ روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، دورۀ 16، شمارۀ 2: 106-99.
  22. یعقوبی، حمید (1374)، بررسی همه‌گیرشناسی اختلالات روانی در مناطق شهری و روستایی صومعه‌سرای گیلان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد روان‌شناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی ایران.
  23. یعقوبی، حمید؛ قائدی، غلامحسین؛ امیدی، عبداله، کهانی، شمس‌الدین و ظفر، مسعود (1387)، مطالعۀ مقدماتی اعتباریابی و نمره برش پرسشنامه‌های GHQ-28 و GHQ-12 بر روی دانشØ‌ویان Ø‌دیدالورود دانشگاه شاهد، شیراز، چهارمین سمینار بهداشت روانی دانشØ‌ویان.
  24. Abolmaali KH , Aghaeepour Gavasaraee M .(2017). Effectiveness of Cognitive-Behavioral Therapy on Reducing the Maladaptive Schemas of Posttraumatic stress disorder in Veterans' Wives. Interdisciplinary Journal of Education, Volume 1, Number 2, 7-16.
  25. Al-Turkait, F.A., and Ohaeri, J.U. (2008).Post-traumatic stress disorder among wives of Kuwaiti veterans of the first Gulf War. J Anxiety Disord, 22(1),18-31.
  26. Atkinson, J.M., and Coia, D.a.(1995). Families coping with schizophrenia; a practitionerʼs guide to family groups. England: John Wiley & Sons.
  27. Barlow, D.H., and Durand, V.M. (2007). Abnormal pshychology an integrative approach(5th Ed), USA:Wadworth.
  28. Berglund, N., Olof Vahlne, J., and Edman, A. (2003). Family intervention for schizophrenia : Impact on family burden and attitude. Social Psychiatry & Psychiatry Epidemiology, 38, 116-121.
  29. Brewin, C.R., Dalgleish, T., and Joseph, S., (1996). A Dual representation theory of post traumatic stress disorder. Psychological Review, 103, 670-686.
  30. Byers, K,. (2013). Enhancing resilience and decreasing the risk of secondary trauma in psychology trainees: A training manual. Professional Psychology Doctoral Projects. Graduate School of Professional Psychology. University of St.Thomas, Minnesota, kabyers@ stthomas. edu
  31. Fadden, G., Bebbington, P., and Kuipers, L .(1987). The burden of care. The impact of functional psychiatric illness on the patientʼs family. British Journal of psychiatry, 150, 285-292.
  32. Flanagon, A.Y. (2003). Working with patients and families diagnosed and coping with schizophrenia cited from: http: www.mamma.com.
  33. Flanagon, A.Y. (2002). Child abuse & neglect. What healthcare providers need to know. Wild Iris Education, nursing continiuing education, Compton, CA. previously available from: www.nursingceu.com.
  34. Foa, E.B., Kean, T.M., Friedman, M.J., Eds. Effective treatments for PTSD. New York, NY: Guilford press; 2004.Franciskovic, T,. Stevanovic, A,. Jelusic, I,. Roganovic, B,. Klaric, M,. and Grkovic, J. (2007). Secondary traumatization of wives of war veterans with post-traumatic stress disorder. Croat Med, J;48(2):177-84.
  35. Jewell, T. C., Downing, D., & McFarlane, W. R. (2009). Partnering with families: Multiple family group psychoeducation. Journal of Clinical psychology, 65, 868.
  36. Klaric, M,. Franciskovic, T,. Obrdalj, E.C,. Petric, D,. Britvic, D,. and Zovko, N .(2012). Psychiatric & health impact of primary & secondary traumatizaition in wives of veterans with post-traumatic stress disorder. Psychiatria Danubina. 24, No. 3, 280-286.
  37. Klaric, M,. Kvesic, A,. Mandic, V,. Petrov, B,. & Franciskovic, T,. (2013). Secondary traumatizaition and systemic traumatic stress. Medicina Academica Mostariensia, 2013; Vol. 1, No. 1, pp 29-36.
  38. Martens, L., and Addington, J .(2001). The psychological well-being of family members of individual with schizophrenia. Soc Psychiatry Epidemiol. Mar 36(3): 129.
  39. Miklovitz, D.J. (2004). Family-focused treatment of adolescence with bipolar disorder. Journal of Affective Disorders, 82, 113-128.
  40. Renshaw, K.D,. Allen, E.S,. Rhoades, G.K,. Blais, R.K,. Markman, H.J,. and Stanley, S.M. (2011). Distress in spouses of service members with symptoms of combat-related PTSD: Secondary traumatic stress or general psychological distress?. Published in final edited form as: Journal of Family Psychology, 25(4), 461–469. doi:10.1037/a 0023994.
  41. Sales, E. (2008). Family burden and quality of life, Research, 12 d Suppl; 128-133.