اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی همسران جانبازان

امیری, نجمه; حبی, محمد باقر; دهاقین, وحیده; آقا امیری, مهناز سادات; موسوی, سید ابوالفضل

اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی همسران جانبازان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد روانشناسی بالینی ,دانشگاه علوم و تحقیقات کرمان, کرمان, ایران

² دانشکده علوم انسانی,دانشگاه امام حسین،تهران , ایران

³ دانشجوی دکتری روانشناسی, دانشگاه تهران, ایران

⁴ کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی, دانشگاه آزاد واحد رودهن , تهران , ایران

⁵ دانشجوی دکتری مشاوره, دانشگاه آزاد واحد تهران شمال, تهران , ایران

چکیده

مقدمه: همسران جانبازان ازنظر تعامل و ارتباط با جانباز از ویژگی‌های روان‌شناختی و اثرات نامطلوب رفتاری و شناختی او متأثر می‌شوند که این امر می‌تواند به‌طور جدی، انعطاف‎‌پذیری روان‌شناختی همسران جانباز را تحت تأثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر انعطاف‌پذیری شناختی در همسران جانبازان انجام شد.
روش: در این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل، 32 نفر از همسران جانباز مراجعه‌کننده به کلینیک شهر تهران در سال 1396 که از میزان انعطاف‌پذیری شناختی ضعیفی برخوردار بودند، به‌روش نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شده و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (در هر گروه 16 نفر). مداخله شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی، طی 8 جلسه (هرجلسه 120دقیقه) برای گروه آزمایش انجام شد. برای گردآوری داده‌ها، از پرسشنامۀ انعطافپذیری شناختی (CFI) استفاده شد و داده‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس با تعدیل اثر پیش‌آزمون مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج: یافته‌ها نشان داد که فرضیه‏های پژوهش مبنی‌بر تأثیر شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر افزایش انعطاف‌پذیری شناختی همسران جانبازان مورد تأیید قرار گرفته است و همسران جانبازان گروه آزمایش نسبت به جانبازان گروه کنترل در پس‌آزمون به‌طور معنی‌داری، انعطاف‌پذیری شناختی بیشتری داشتند (05/0 P <).
بحث: آموزش شناخت‌درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر افزایش انعطاف‌پذیری شناختی همسران جانبازان، اثربخش است و باعث افزایش انعطاف‌پذیری شناختی در آنان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25885162.1398.10.39.5.8

عنوان مقاله [English]

The Impact of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) on the Cognitive Flexibility of Disabled Veterans' Wives

نویسندگان [English]

Seyed Abolfazl Mousavi ⁵
Mohammad Bagher Hobbi ²
Vahideh Dehaaqin ³
Mahnaz Sadat Aghamiri ⁴

¹ MSC in Clinical Psychology, Islamic Azad University, Kerman Science and Research Branch, Kerman, Iran

² Depatment of Psychology,Faculty of Humanities , Imam Hosein University, North Tehran, Iran

³ Ph.D. Student of Psychology, University of Tehran, Tehran, Iran

⁴ 4. MSC in Counseling and Guidance, Islamic Azad University, Rodehen Branch, Tehran, Iran

⁵ Ph.D. Student of Counseling, Islamic Azad University, North Tehran Branch, Tehran, Iran

چکیده [English]

Introduction: In their interaction with their husbands, disabled veterans’ wives are affected by their husbands’ psychological characteristics and adverse behavioral and cognitive effects, which can seriously affect their psychological flexibility. The purpose of this study was to determine the effect of mindfulness-based cognitive therapy on the cognitive flexibility of disabled veterans' wives.
Method: In this semi-experimental research with pretest-posttest and control group design, 32 wives of disabled veterans referring to counseling centers in Tehran in 2017 and having low cognitive flexibility were selected through the purposive sampling method and were randomly assigned into an experimental group (n₌16) and a control group (n₌16). Eight 120-minute sessions of mindfulness-based cognitive therapy was performed for the experimental group. The Cognitive Flexibility Questionnaire (CFI) was used to collect the required data, and the data were analyzed using covariance analysis with moderated pre-test effect.
Results: Based on the findings, the research hypotheses related to the impact of mindfulness-based cognitive therapy on increasing the cognitive flexibility of disabled veterans’ wives are confirmed, and the disabled veterans’ wives in the experimental group had significantly higher cognitive flexibility than those in the control group in the post-test stage (p < strong>Discussion: Mindfulness-based cognitive therapy is effective in enhancing the cognitive flexibility of disabled veterans’ wives and increases their cognitive flexibility.

کلیدواژه‌ها [English]