اثربخشی آموزش مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر همدلی و انعطاف‌پذیری شناختی زنان دارای همسر جانباز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و مشاوره، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

3 گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان، زاهدان، ایران

چکیده

مقدمه و هدف: همدلی و انعطاف‌پذیری شناختی زﻧﺎن دارای ﻫﻤﺴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺎز به‌دلیل شرایط خاص و استرس‌های ویژه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ با هدف ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮﺑﺨﺸﯽ آموزش مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر  همدلی و انعطاف‌پذیری شناختی زنان دارای همسر جانباز اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓت.
روش: پژوﻫﺶ از ﻧﻮع نیمه‌آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﺎ پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون ﺑﺎ ﮔﺮوه گواه ﺑﻮد. ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎری ﭘﮋوﻫﺶ، زﻧﺎن دارای ﻫﻤﺴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺎز 25 ﺗﺎ 40 درﺻﺪ ﺷﻬﺮ تهران در ﺳﺎل 1396 ﺑﻮد. ﻧﻤﻮﻧﮥ ﭘﮋوﻫﺶ ﺷﺎﻣﻞ 24 زن ﻫﻤﺴﺮ ﺟﺎﻧﺒﺎز ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ روش نمونه‌گیری دردﺳﺘﺮس انتخاب شدند و در دو ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶ (12 ﻧﻔﺮ) و ﮔﺮوه گواه (12ﻧﻔﺮ) به‌صورت ﺗﺼﺎدﻓﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. سپس ﺑﻪ پرسشنامه صفات همدلی باتسون (1983) و پرسشنامه انعطاف‌پذیری شناختی (2010) ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ. ﮔﺮوه آزﻣﺎﯾﺶ، ﺑﻪ ﻣﺪت 8 ﺟﻠﺴﻪ و ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ، ﺗﺤﺖ آموزش مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی به‌صورت گر

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of mindfulness-based education on empathy and cognitive flexibility of women with veteran spouses

نویسندگان [English]

  • Simin Hosseinian 1
  • Roghieh Nooripour 1
  • Azadeh Mahvelati 2
  • Azam Akbarizadeh 3
1 Full Professor, Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Counseling, Al-Zahra University, Tehran, Iran.
2 Department of Counseling, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Al-Zahra University, Tehran, Iran
3 Department of Psychology, Zahedan Branch, Islamic Azad University, Zahedan, Iran
چکیده [English]

Introduction & Objective: Empathy and cognitive flexibility of a woman have a special importance due to special conditions and special stresses. ﭘﮋ and ﺣﺎﺿﺮ with the aim of providing mind-based education on empathy and cognitive flexibility of women with veteran spouses.
Method: The study testifies to the semi-test ﺑﺎ pre-test-post-test.. ﻣﺎ Yes, a woman with a height of 25 ﺗﺎ 40 in Tehran in 1396. A total of 24 women were selected from the pain sampling method and were randomly assigned to both's test (12%) and control (12%). Then با Batson's Empathy Traits Questionnaire (1983) and Cognitive Flexibility Questionnaire (2010) ﭘﺎﺳﺦ. ﮔﺮ وه آذﻣﺎﯾﺶ ، ﺑﻪ ﻣﺪت 8 ﺟﻠﺴﻪ و ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﯾﮏ ﺟﻠﺴﻪ, ﺗﺤﺖ Education based on mindfulness as a form

کلیدواژه‌ها [English]

  • mindfulness-based training
  • empathy
  • cognitive flexibility
  • the wife of a disabled veteran
  • women
آزادمرزآبادی، اسفندیار؛ مقتدایی، کمال و آریاپوران، سعید (1392)، اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر علائم روان‌شناختی جانبازان با اختلال استرس پس از سانحه، مجله علوم رفتاری، 7 (1): 74 ـ 67.
سلطانی، اسماعیل؛ شاره، حسین؛ بحرینیان، سیدعبدالمجید و فرمانی، اعظم (1392)، نقش واسطه‌ای انعطاف‌پذیری شناختی در ارتباط بین سبک‌های مقابله‌ای و تاب‌آوری با افسردگی، پژوهنده،  ۱۸(۲): ۸۸ ـ ۹۶.
شجاعیان، مریم و ابوالمعالی، خدیجه (1395)، اثربخشی ذهن‌آگاهی مبتنی‌بر شناخت درمانی بر افزایش سرمایه روان‌شناختی جانبازان. طب جانباز، 8(۴): ۱۹۵ ـ ۲۰۱.
خجسته‌مهر، رضا؛ کرایی، امین و رجبی، غلام‌رضا (1388). بررسی یک مدل پیشنهادی برای پیشایندها و پیامدهای گذشت در ازدواج، پژوهش‌های نوین روان‌شناختی، 16 (3): 155 ـ 184.
فاضلی، مژگان؛ احتشام‌زاده، پروین و هاشمی شیخ‌شبانی، سیداسماعیل (1393)، اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد افسرده، اندیشه و رفتار در روان‌شناسی بالینی، 3 (4): 27 ـ 34.
کرین، ربکا (1391)، درمان شناختی مبتنی‌بر حضور ذهن، ترجمة پروانه محمدخانی، حمید خانی‌پور و فیروزه جعفری، تهران: دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی.
کاظمی، حمید؛ شجاعی، فرزانه و سلطانی‌زاده، محمد  (1397)، اثربخشی مداخله ذهن‌آگاهی مبتنی‌بر کاهش استرس بر انعطاف‌پذیری روان‌شناختی، تحمل پریشانی و تجربه مجدد ضربه در جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه، مجله علوم مراقبتی نظامی، 4(4): 236 ـ 248.‎
محمدخانی، شهرام و قادری، هاشم (۱۳۹۵)، ذهن‌آگاهی؛ اولین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در حوزه علوم تربیتی و روان‌شناسی و مطالعات اجتماعی ایران، قم، دبیرخانه دائمی کنفرانس،
معصومیان، سمیرا؛ شعیری، محمدرضا؛ شمس، جمال و مؤمن‌زاده، سیروس (1392)، بررسی تأثیر درمان کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر خودکارآمدی زنان مبتلا به کمردرد مزمن، پژوهش در پزشکی، 37(3): 163 ـ 158.
نریمانی، محمد؛ آریاپوران، سعید؛ ابوالقاسمی، عباس و احدی، بتول (1391)، اثربخشی روش‌های آموزش ذهن‌آگاهی و تنظیم هیجان بر عاطفه و خلق جانبازان شیمیایی، مجله علمی ـ پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک، 15(3): 357 ـ 347.
Anderson, C., & Keltner, D. (2002). The role of empathy in the formation and maintenance of social bonds. Behavioral and Brain Sciences, 25(1), 21-22.
Batson, C. D., O'Quin, K., Fultz, J., Vanderplas, M., & Isen, A. M. (1983). Influence of self-reported distress and empathy on egoistic versus altruistic motivation to help. Journal of personality and social psychology, 45(3), 706.
Cheng, C. (2003). Cognitive and motivational processes underlying coping flexibility: A dual-process model. Journal of personality and social psychology, 84(2), 425.
Cooke, K. l, (2006). Models of Forgiveness and Adult Romantic Attachment in Ended Relationships. A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Science at Virginia Commonwealth University.
Dennis, J. P., & Vander Wal, J. S. (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validity. Cognitive therapy and research, 34(3), 241-253.
Dickstein, D. P., Nelson, E. E., McCLURE, E. B., Grimley, M. E., Knopf, L., Brotman, M. A., ... & Leibenluft, E. (2007). Cognitive flexibility in phenotypes of pediatric bipolar disorder. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 46(3), 341-355.
De Acedo Lizarraga, M. L. S., Ugarte, M. D., Cardelle-Elawar, M., Iriarte, M. D., & de Acedo Baquedano, M. T. S. (2003). Enhancement of self-regulation, assertiveness, and empathy. Learning and Instruction, 13(4), 423-439.
Fontenelle, L. F., Soares, I. D., Miele, F., Borges, M. C., Prazeres, A. M., Rangé, B. P., & Moll, J. (2009). Empathy and symptoms dimensions of patients with obsessive–compulsive disorder. Journal of Psychiatric Research, 43(4), 455-463.
Findlay, L. C., Girardi, A., & Coplan, R. J. (2006). Links between empathy, social behavior, and social understanding in early childhood. Early Childhood Research Quarterly, 21(3), 347-359.
Gan, Y., Liu, Y., & Zhang, Y. (2004). Flexible coping responses to severe acute respiratory syndrome-related and daily life stressful events. Asian Journal of Social Psychology, 7(1), 55-66.
Haglund, M. E., Nestadt, P. S., Cooper, N. S., Southwick, S. M., & Charney, D. S. (2007). Psychobiological mechanisms of resilience: Relevance to prevention and treatment of stress-related psychopathology. Development and psychopathology, 19(3), 889-920.
Hokmabadi, M. E., Kalantar, A., Bigdeli, I., Rezapoor Lakani, S., & Razaghi Kashani, S. (2018). Examining the Effectiveness of Mindfulness Based Cognitive Therapy (MBCT) on Increasing Resilience of War Injured Veterans. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 7(2), pp-471.
Hosseinian, S., & Nooripour, R.(2019) Effectiveness of Mindfulness-Based Intervention on Risky Behaviors, Resilience, and Distress Tolerance in Adolescents. International Journal of High Risk Behaviors and Addiction, 8(4).
Hoseinian, S., Nooripour, R., & Afrooz, G. A. (2019). Effect of mindfulness-based training on aggression and empathy of adolescents at the juvenile correction and rehabilitation center. Journal of Research and Health, 9(6), 505-515.
Hojat, M. (2016). Empathy in health professions education and patient care (p. 450). New York, NY: Springer.
Johnco, C., Wuthrich, V. M., & Rapee, R. M. (2014). Reliability and validity of two self-report measures of cognitive flexibility. Psychological assessment, 26(4), 1381.
Jolliffe, D., & Farrington, D. P. (2007). Examining the relationship between low empathy and self-reported offending. Legal and Criminological Psychology, 12(2), 265-286.
Kovalchick, A., & Dawson, K. (2003). Learning objects—a definition. Educational technology: An encyclopedia. Santa Barbara, CA: ABC-CLIO. Definition retrieved June, 15, 2006.
Kemper, K. J., & Khirallah, M. (2015). Acute effects of online mind–body skills training on resilience, mindfulness, and empathy. Journal of evidence-based complementary & alternative medicine, 20(4), 247-253.
Kangasniemi, A., Lappalainen, R., Kankaanpää, A., & Tammelin, T. (2014). Mindfulness skills, psychological flexibility, and psychological symptoms among physically less active and active adults. Mental Health and Physical Activity, 7(3), 121-127.
Lahav, Y., Kanat-Maymon, Y., & Solomon, Z. (2017). Posttraumatic growth and dyadic adjustment among war veterans and their wives. Frontiers in psychology, 8, 1102.
Lockwood, P. L. (2016). The anatomy of empathy: Vicarious experience and disorders of social cognition. Behavioural brain research, 311, 255-266.
McCullough, M. E, Worthington, E. L, Jr & Rachal, K. C, (1997). Interpersonal forgiving in close relationships, Journal of Personality and Social Psychology, 73, 321-336.
Mahmodi, G. H., Hassanzadeh, R., & Heidari, G. (2007). The effect of sex education on family health on Mazandran medical university students. The Horizon of Medical Sciences, 13(2), 64-70.
Meuwese, R., Cillessen, A. H., & Güroğlu, B. (2017). Friends in high places: A dyadic perspective on peer status as predictor of friendship quality and the mediating role of empathy and prosocial behavior. Social Development, 26(3), 503-519.
Nila, K., Holt, D. V., Ditzen, B., & Aguilar-Raab, C. (2016). Mindfulness-based stress reduction (MBSR) enhances distress tolerance and resilience through changes in mindfulness. Mental Health & Prevention, 4(1), 36-41.
Omidi, A., & Hamidian, S. (2018). Effectiveness of a combined mindfulness-based cognitive therapy and mindfulness-based stress reduction intervention on depression symptoms and quality of life in a group of Iranian veterans with posttraumatic stress disorder. Iranian journal of psychiatry and behavioral sciences, 12(4), e55945-e55945.
Orzech, K. M., Shapiro, S. L., Brown, K. W., & McKay, M. (2009). Intensive mindfulness training-related changes in cognitive and emotional experience. The Journal of Positive Psychology, 4(3), 212-222.
Parto, M., & Besharat, M. A. (2011). Mindfulness, psychological well-being and psychological distress in adolescents: Assessing the mediating variables and mechanisms of autonomy and self-regulation. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 30, 578-582.
Rueckert, L., & Naybar, N. (2008). Gender differences in empathy: The role of the right hemisphere. Brain and cognition, 67(2), 162-167.
Rieffe, C., Ketelaar, L., & Wiefferink, C. H. (2010). Assessing empathy in young children: Construction and validation of an Empathy Questionnaire (EmQue). Personality and individual differences, 49(5), 362-367.
Segal, Z. V., Teasdale, J. D., Williams, J. M., & Gemar, M. C. (2002). The mindfulness‐ based cognitive therapy adherence scale: Inter‐rater reliability, adherence to protocol and treatment distinctiveness. Clinical Psychology & Psychotherapy, 9(2), 131-138.
Stern, J. A., Borelli, J. L., & Smiley, P. A. (2015). Assessing parental empathy: A role for empathy in child attachment. Attachment & human development, 17(1), 1-22.
Wade, N. G., Worthington Jr, E. L., & Meyer, J. E. (2005). But do they work? A meta-analysis of group interventions to promote forgiveness. Handbook of forgiveness, 423-440.
Zong, J. G., Cao, X. Y., Cao, Y., Shi, Y. F., Wang, Y. N., Yan, C., ... & Chan, R. C. (2010). Coping flexibility in college students with depressive symptoms. Health and quality of life outcomes, 8(1), 66.