بررسی تأثیر حمایت اجتماعی ادراک‌شده بر بهزیستی روان‌شناختی با نقش میانجی تاب‌آوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد و حسابداری، دانشگاه امام علی (ع)، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

3 کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، سازمان صنعت و معدن و تجارت، بیرجند، ایران.

چکیده

توجه به ظهور رویکرد مثبت‌نگر سلامت روانی، بهزیستی روان‌شناختی توجه مجامع علمی را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌هایی استاندارد است. که روایی آن‌ها از طریق روایی سازه و پایایی آن‌ها از طریق آلفای کرونباخ تعیین شد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان نظامی جنوب شرق ایران تشکیل دادند و به منظور تحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزار Smart PLS استفاده شده است. یافته‌ها نشان داد حمایت اجتماعی ادراک‌شده بر بهزیستی روان‌شناختی تأثیری مثبت و معنادار به میزان 342/0، حمایت اجتماعی ادراک‌شده برتاب‌آوری تأثیری مثبت و معنادار به میزان 820/0 و تاب‌آوری بر بهزیستی روان‌شناختی تأثیری مثبت و معنادار به میزان 537/ دارند. همچنین، تأثیر حمایت اجتماعی ادراک‌شده بر بهزیستی روان‌شناختی با نقش میانجی تاب‌آوری به‌میزان 782/0 برآوردگردید. با توجه به تأثیر مثبت و معنی‌دار حمایت اجتماعی ادراک‌شده بر بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری و تأثیر مثبت تاب‌آوری بر بهزیستی روان‌شناختی به یگان‌های نظامی توصیه می‌شود با برگزاری کارگاه‌های مهارت‌های زندگی و بهره‌گیری از رسانه‌های مختلف، در راستای مداخلات رفتاری و اجتماعی در جهت آموزش، برنامه‌های آموزشی و تشویق خانواده‌ها اقدامات نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of Perceived Social Support on Psychological Well-Being with the Mediating Role of Resilience (Military Personnel of Iran South East)

نویسندگان [English]

  • Mohamad Mehdi 1
  • Hassan Ghaffari 2
  • Farahnaz Ahang 2
  • Morteza Shayani 3
  • Golbahar Pouranjenar 2
1 Assistant Professor, Department of Economy and Accountancy, Imam Ali University, Tehran, Iran
2 PH.D Candidate in Administrative Management, Sistan and Balouchestan University, Zahedan, Iran
3 MA in Administrative Management, Industry, Mining and Trade Organization , Birjand, Iran
چکیده [English]

Introduction: Due to the emergence of a positive approach to mental health, psychological well-being has attracted the attention of scientific communities.
Method: The present study is applied in terms of purpose and descriptive in terms of nature and method. Data collection tools are standard questionnaires. Their validity was determined by structural validity and their reliability was determined by Cronbach's alpha. The statistical population of the study consisted of military personnel in southeastern Iran and Smart PLS software was used to analyze the research data.
Results: The results showed that perceived social support had a positive and significant effect on psychological well-being of 0.327, perceived social support had a positive and significant effect on resilience of 0.823 and resilience had a significant positive effect on psychological well-being of 0.553. Also, the effect of perceived social support on psychological well-being with the mediating role of resilience was estimated to be 0.327.
Conclusion: Considering the positive and significant effect of perceived social support on psychological well-being and rehabilitation and the positive effect of resilience on psychological well-being, military units are recommended to hold life skills workshops and use various media in order to intervene. Behavioral and social measures for education, training programs and encouraging families.

کلیدواژه‌ها [English]

  • moral intelligence
  • spirituality in the workplace
  • psychological capital
  • armed forces
آقایوسفی، علیرضا؛ امینی، فاطمه؛ دهستانی، مهدی و سالاری، سوسن. (1395). بررسی نقش حمایت اجتماعی ادراک‌شده و تاب‌آوری در پیش‌بینی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، مجلة غدد درون‌ریز و متابولیسم ایران، 18(5)، 334-342. http://ijem.sbmu.ac.ir/article-1-2113-fa.html
ابوطالبی، فاطمه؛ خامسان، احمد و راستگو مقدم، میترا. (1397). رابطه حمایت اجتماعی ادراک‌شده با بهزیستی ذهنی و پیشرفت تحصیلی دختران پیش دانشگاهی. روانشناسی تربیتی، 14(48)، 147-166.  DOI: 10.22054/JEP.2018.17094.1599
اخباراتی، فرزانه و بشردوست، سیمین. (1395). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی براساس عملکرد خانواده و نیازهای بنیادی روان‌شناختی دانش‌آموزان. مجله اصول بهداشت روانی، 18، 374-379.
     DOI: 10.22038/JFMH.2016.7758
افضلی، لیلا و اسماعیلی، سمیه. (1398). رابطة جهت‌گیری هدفی (با نقش میانجی تاب‌آوری تحصیلی) و درگیری تحصیلی، توانمندسازی کودکان استثنایی، 10(2)، 126-224.
 DOI: 10.22034/CECIRANJ.2019.95991    
بلند، حسن؛ انتظاری، مرجان و سعادت، سجاد. (1396). رابطة حمایت‌های اجتماعی ادراک‌شده از سوی خانواده و تاب‌آوری روان‌شناختی با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان. دوماهنامه علمی- پژوهشی راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، ۱۰ (۲)، ۱۱۵-۱۲۲.
بهزادپور، سمانه؛  مطهری، زهراسادات؛ وکیلی، مریم و سهرابی، فرامرز. (1394). تاثیر آموزش تاب آوری بر افزایش بهزیستی روان شناختی زنان نابارور. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 23(5)، 131-142
تاتار، عباسعلی؛ نسائیان، عباس و اسدی‌گندمانی، رقیه. (1397). نقش واسطه‌ای تاب‌آوری و امیدواری در رابطة بین حمایت اجتماعی ادراک‌شده و رضایت از زندگی نوجوانان بی‌سرپرست. روانشناسی معاصر، 13(1)، 40-49. DOI:10.32598/bjcp.13.1.40
تمنائی‌فر، محمدرضا؛ لیث، حکیمه و منصوری‌نیک، اعظم. (1392). رابطة حمایت اجتماعی ادراک‌شده با خودکارآمدی در دانش‌آموزان. روانشناسی اجتماعی، 8(28)، 31-39.
جزینی، شیما و جزینی، شیوا. (1399). بررسی رابطة ابعاد حمایت اجتماعی ادراک‌شده با بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان. مدیریت فراگیر، 6(1)، 21-29.
حسینی‌نیا، نرگس و حاتمی، حمیدرضا. (1398). پیش‌بینی کیفیت زندگی بر مبنای بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری در بازنشستگان، دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 20(1)، 81-91.  DOI:10.30486/JSRP.2019.663546
دم‌ریحانی، نفیسه؛ بهزادی‌پور، ساره و طهماسبی، صدیقه. (1396). ارتباط حمایت اجتماعی ادراک‌شده با بهزیستی روان‌شناختی و سازگاری زنانشویی در زنان مبتلا به سرطان پستان پس از ماستکتومی. نشریه جراحی ایران، 25(1)، 61-69.
دهقانی‌زاده، محمدحسن و سلیمانی خشاب، عباسعلی. (1394). حمایت اجتماعی ادراک‌شده و سرزندگی تحصیلی؛ نقش واسطه‌ای باورهای خودکارآمدی تحصیلی. مطالعات آموزش و یادگیری، 7(1)، 1-24. DOI:10.22099/JSLI.2015.3093
رحیمی‌کلور، حسین و کاظم‌زاده، رضا. (1397). بررسی رابطة اشتیاق شغلی و بهزیستی روان‌شناختی با فرسودگی شغلی معلمان(مورد مطالعه معلمان شهر اردبیل). روانشناسی در مدرسه، 7(4)، 69-80.  DOI:10.22098/JSP.2019.748
رضائی‌ورمزیار، مرادعلی. (1397). رابطة بین حمایت‌های ادراک‌شده با بهزیستی روان‌شناختی: نقش واسطه‌ای سرمایه‌های تحولی. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 15(58)، 175-188.
سبزی، ندا و فولادچنگ، محبوبه. (1394). نقش واسطه‌ای باورهای انگیزشی در رابطة بین حمایت اجتماعی ادراک‌شده و سرزندگی تحصیلی. آموزش‌پژوهی، 2، 24-49.
سبزی، ندا و فولادچنگ، محبوبه. (1394). نقش واسطه‌ای باورهای انگیزشی در رابطة بین حمایت اجتماعی ادراک‌شده و سرزندگی تحصیلی. آموزش‌پژوهی، 2، 24-49.
سوری، حسین؛ حجازی، الهه و سوری نژاد، محسن. (1393). رابطه تاب آوری و بهزیستی روان شناختی: نقش واسطه‎ای خوش بینی. دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 15(1)، 5-15.
سلیمانی‌خشاب، عباسعلی؛ لطیفیان، مرتضی؛ مرادی، مرتضی و دهقانی‌زاده، محمدحسین. (1391). بررسی اثر میانجی‌گری معنویت و دینداری در رابطه با پیش‌بینی تاب‌آوری توسط پنج عامل شخصیت، شخصیت و تفاوت‌های فردی، 1(2)، 94-115.
سیاردوست‌تبریزی، آرزو و شکری، امید. (1397). نقش واسطه‌ای روان‌شناختی در رابطة ارزیابی‌های شناختی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده با بهزیستی هیجانی و رفتارهای سلامت در نوجوانان. روانشناسی سلامت، 7(2)، 75-100.
عالیپور بیرگانی، سیروس؛ سحاقی، حکیم و جلوداری، آرش. (1394). بررسی رابطة حمایت اجتماعی ادراک‌شده و خودکارآمدی تحصیلی با سازگاری اجتماعی در دانشجویان جندی شاپور اهواز. مجله راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، 2(1)، 26-37.
علیپور، احمد؛ ا‌کبری‌دهکردی، علی؛ امینی، فاطمه و هاشمی‌جشنی، عبدالله. (1395). رابطة بین حمایت اجتماعی ادراک‌شده و پیروی از درمان در بیماران با دیابت نوع 2: نقش واسطه‌ای تاب‌آوری و امید. پژوهش در سلامت روان‌شناختی، 10(2)، 53-67. DOI:10.18869/acadpub.rph.10.2.53
کاظمی‌نژاد، مجید؛ کرمی، ابوالفضل؛ معاضدیان، آمنه و صداقت، مستوره. (1398). ارائه و پیش‌بینی مدل ساختاری بهزیستی روان‌شناختی براساس خوش‌بینی و تاب‌آوری. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 62، 468-475. DOI: 10.22038/MJMS.2019.15076
مرزبانی، فریبا و بستان، نبی. (1395). نقش حمایت اجتماعی ادراک‌شده در پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی معلمان زن. اصول بهداشت روانی، 18، 538-541. DOI: 10.22038/JFMH.2016.8387
مومنی، خدامراد و شهبازی‌راد، افسانه. (1391). رابطة معنویت، تاب‌آوری و راهبردهای مقابله‌ای با کیفیت زندگی دانشجویان، علوم رفتاری. 6(2)، 97-103.
نصیری، کبری؛ زارع بهرام‌آبادی، مهدی؛ احمد بوکانی، سلیمان و ولی‌زاده، سمیه. (1395). بررسی نقش اعتکاف در بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 2(6)، 174-190.
نقدی، مژگان؛ عناصری، مهریار. (1397). اثربخشی امیددرمانی بر بهزیستی روان‌شناختی و تاب‌آوری در بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه. نشریه روان پرستاری، 6(4)، 49-55.
وحیدی، زهره و جعفری، رضا. (1396). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی براساس مؤلفه‌های سرمایۀ روان‌شناختی و مؤلفه‌های نگرش معنوی. روانشناسی مثبت، 3(2)، 51-64.
     DOI: 10.22108/ppls.2018.104270.1136
References
Calvete, E., & Connor-Smith, J. K. (2006). Perceived social support, coping, and symptoms of distress in American and Spanish students. Anxiety, Stress, and Coping19(1), 47-65. 10.1080/10615800500472963
Chou, P. (2015). The effects of workplace social support on employee’s subjective well-being. European Journal of Business and Management7(6), 8-19.
Cockerham, W., & Connor, K.M. (2008). Medial Sociology. 10th edition. Prentice Hall, Englewood Cliffs, N. J. development and validation. Psychological Assessment, 7(3): 524–532.
Du H, Li X, Chi P, Zhao J, Zhao G. (2015). Relational self-esteem, psychological well-being, and social support in children affected by HIV. J Health Psychol. 20 (12). 10.1177/1359105313517276
Fallon, C. M. (2010). School Factors That Promote Academic Resilience in Urban Latino High School Students. Loyola University Chicago, Dissertations, Paper 122.
Farber, F., & Rosendahl, J. (2018). The association between resilience and mental health in the somatically ill: a systematic review and meta-analysis. Deutsches Ärzteblatt International115(38), 621. 10.3238/arztebl.2018.0621
Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of marketing research, 18(1), 39-50.
George, D., & Mallery, P. (2019). IBM SPSS statistics 26 step by step: A simple guide and reference. Routledge.
Hulland, J. (1999). Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic management journal, 20(2), 195-204.
Jakovljevic, M. (2018). Empathy, sense of coherence and resilience: Bridging personal, public and global mental health and conceptual synthesis. Psychiatria Danubina30(4), 380-384. 10.24869/psyd.2018.380
Kalpana, R. E. (2016). Perceived Social Support and Psychological Well-Being: Testing the Unique Association and Gender Differences among Young Working Adults. Indian psychology, 3(2), 4.
Mahmoudi, H., & Khoshakhlagh, H. (2018). The effectiveness of positive psychotherapy on psychological well-being and self-esteem among adolescents with depression disorder. Social Behavior Research & Health2(1), 153-163.
Mashaekhi Dolat Abadi, M., & Mohamadi, M. (2014). Resilience and spiritual intelligence as predictors of academic self-efficacy in urban and rural students. Journal of School Psychology, 3(2), pp 205-225.
Meléndez, J. C., Satorres, E., Cujiño, M. A., & Reyes, M. F. (2019). Big Five and psychological and subjective well-being in Colombian older adults. Archives of gerontology and geriatrics82, 88-93. 10.1016/j.archger.2019.01.016
Pretsch, J., Flunger, B., & Schmitt, M. (2012). Resilience predicts well-being in teachers, but not in non-teaching employees. Social Psychology of Education, 15(3), 321-336.
Rapier, R., McKernan, S., & Stauffer, C. S. (2019). An inverse relationship between perceived social support and substance use frequency in socially stigmatized populations. Addictive Behaviors Reports10, 100188. 10.1016/j.abrep.2019.100188
Robertson, I. T., Cooper, C. L., Sarkar, M., & Curran, T. (2015). Resilience training in the workplace from 2003 to 2014: A systematic review. Journal of occupational and organizational psychology88(3), 533-562. 10.1111/joop.12120
Rudwan, S., & Alhashimia, S. (2018). The Relationship between Resilience & Mental Health among a Sample of University of Nizwa Students-Sultanate of Oman. European Scientific Journal14(2), 288-303. 10.19044/esj.2018.v14n2p288
Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069–1081. https://doi.org/10.1037/0022-3514.57.6.1069
Sanyal, N., Fernandes, T., & Infimate, R. (2016). Perceived social support and psychological well-being in north eastern and non-north eastern girl hostellers. Journal of Positive Psychology, 7(3), 306-311.
Wilson CA, Saklofske DH. The relationship between trait emotional intelligence, resiliency, and mental health in older adults: the mediating role of savouring. Aging Mental Health 2018; 22(5): 646-54. 10.1080/13607863.2017.1292207
Zamani, P., Ziaie, T., Lakeh, N. M., & Leili, E. K. (2019). The correlation between perceived social support and childbirth experience in pregnant women. Midwifery75, 146-151. 10.1016/j.midw.2019.05.002
Zhang, Y., Zhang, X., Zhang, L., & Guo, C. (2019). Executive function and resilience as mediators of adolescents’ perceived stressful life events and school adjustment. Frontiers in psychology, 10, 446.
Zimet, G. D., Dahlem, N. W., Zimet, S. G., & Farley, G. K. (1988). The multidimensional scale of perceived social support. Journal of personality assessment, 52(1), 30-41.
Zimmer, Z., & Chen, F-F. (2011). Social support and change in depression among adult in Taiwan. Journal of Applied Gerontology, 31, 764-782.