تدوین و اثربخشی برنامه آموزشی رابطه والد- نوجوان مبتنی بر صفات سه‌گانه تاریک شخصیت والد نظامی و رابطه والد- فرزندی بر سه‌گانه تاریک شخصیت والد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مشاوره، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران

2 نویسنده مسئول: دانشیار، گروه روانشناسی، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران

3 استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه هرمزگان، هرمزگان، ایران

چکیده

هدف از پژوهش تدوین و اثربخشی برنامه آموزشی رابطه والد-نوجوان مبتنی بر صفات سه‌گانه تاریک شخصیت والد نظامی و رابطه والد-فرزندی بر سه‌گانه تاریک شخصیت والد بود. نمونه مورد مطالعه شامل 30 نفر از کارکنان شاغل در مرکز آموزش هواپیمایی نیروی زمینی ارتش در اصفهان در سال 1399 دارای مشکلات مربوط به سه‌گانه تاریک شخصیت بودند که پسر نوجوان داشتند و به‌روش نمونه‌گیری هدفمند تعداد 30 نفر والد و فرزند نوجوان آن‌ها انتخاب شدند. برای شناسایی والد سه‌گانه تاریک شخصیت پرسش‌نامه‌های شخصیت ماکیاولیسم (کریستی و جیس، 1970)، شخصیت خودشیفته (راسکین و تری، 1988) و شخصیت سایکوپاتی (لوینسون و همکاران، 1995) در میان 450 والد توزیع و 30 نفر دارای نمرات بالا انتخاب شدند، سپس با 30 نفر از فرزندان نوجوان پسر آن‌ها مصاحبه نیمه‌ساختاریافته به‌‌عمل آمد. از میان والدین گزینش‌شده تعداد 15 نفر به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه گمارده شدند. پس از استخراج سه مؤلفه اصلی هیجانات، آمیختگی و ارتباطات از مصاحبه‌ها و با تکیه بر ویژگی سه‌گانه تاریک شخصیت والد بسته آموزشی رابطه والد-نوجوان طراحی و بر روی گروه آزمایش در 16 جلسه 90 دقیقه‌ای اجرا شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد . نتایج نشان داده است که بسته آموزشی طراحی‌شده بر ماکیاولیسم، جامعه‌ستیزی و خودشیفتگی والد نظامی اثربخش است (p<0/05).

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Development and Effectiveness of a Parent-Adolescent Relationship Training Program Based on the Dark Triple Traits of Military Parent Personality and the Parent-Child Relationship on the Dark Triplet of Parent Personality

نویسندگان [English]

  • Forud Gholami 1
  • Eghbal Zarei 2
  • Kourosh Mohammadi 3
1 Ph.D. Candidate, Department of Consultancy, Hormozgan University, of Iran
2 Ph.D. in Psychology, Associate Professor, Faculty of Psychology, University Hormozgan University, Iran
3 Ph.D in Psychology, Assistant Professor, Faculty of Psychology, University Hormozgan University, Iran
چکیده [English]

The purpose of this study was to develop and evaluate the educational program of parent-adolescent relationship based on the dark triangle of military parent personality traits and the parent-child relationship on the dark triangle of parent personality. The study sample consisted of 30 employees working in the Army Ground Aviation Training Center in Isfahan in 2020 had problems related to the dark personality triad who had a teenage son and by purposeful sampling method 30 parents and their adolescent children were chosen. To identify the dark triple parent of personality, the Machiavellian Personality Questionnaire (Christie and Jace, 1970), the narcissistic personality (Ruskin and Terry, 1988) and the psychopathic personality (Levinson et al., 1995) were distributed among 450 parents and 30 had scores. The above were selected, then 30 semi-structured interviews were conducted with 30 of their teenage sons. Among the selected parents, 15 were randomly assigned to the experimental group and 15 to the control group. After extracting the three main components of emotions, mixing and communication from the interviews and relying on the dark triple feature of the parent personality, the educational package of the parent-adolescent relationship was designed and performed on the experimental group in 16 sessions of 90 minutes. Multivariate analysis of covariance was used to analyze the data. The results showed that the designed educational package is effective on Machiavellianism, anti-socialism and narcissism of the military parent (p <0.05.)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Parent-Adolescent Relationship Training Program
  • Parent-Child Relationship
  • Dark Personality Triangle
  • Adolescent
  • Military Parent

Smiley face

مراجع

آزاد مرزآبادی، اسفندیار و نیک‌نفس، سعید. (1395). سبک‌های مقابله با استرس شغلی در کارکنان نظامی. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 10 (4)، 310-299.
افخم ابراهیمی، عزیزه، بیرشک، بهروز و مکنون، ناهید. (1387). شیوه‌های دلبستگی و ارتباط آن با مدل‌های خود و دیگران و صفات شخصیتی دانشجویان دانشکده‌های مختلف ، دانشگاه علوم پزشکی. مجله تازه‌های علوم شناختی، 10(3)، 44-34.
حبی، محمدباقر، مقدسی، هادی، حاتمی، حمیدرضا، آزادمرزآبادی، اسفندیار و انیسی، جعفر. (1390). بررسی رابطه رضایت شغلی کارکنان با سلامت روانی خانواده در یک واحد نظامی. روان‌شناسی نظامی، 2 (5)، 57-66.
زینی حسنوند، ناهید، جوانمرد، کرم‌اله و گودرزی، منیژه (1394). اعتبارسنجی سیاهه شخصیت خودشیفته -40. مجله روان‌شناسی، 19(1)، 118-102.
سپهوند، محمدجواد، جئادی، مهروز، خاقانی‌زاده، مرتضی، مختاری، جمیله و باباجانی وفسی، سعید. (1399). شناخت مکانیسم‌های مقابله‌ای در مواجهه با عوامل استرس‌زا در پرسنل نظامی. مجله طب نظامی، 22 (3)، 251-244.
شکرایی، زهرا. (1390). بررسی و مقایسه پایگاه‌های هویت در میان دختران و پسران دانشجو، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
صمدی، مریم، قمرانی، امیر، ‌‌تقی‌نژاد، محدثه و شمسی، عبدالحسین. (1393). بررسی رابطه شخصیت تاریک مادران با اختلالات عاطفی-رفتاری دانش‌آموزان ابتدایی شهر اصفهان. روان‌شناسی بالینی و شخصیت، 15 (1)، 49-39.
قراباغی، حمید. (1395). بررسی روابط ساختاری مدل سه‌بخشی سایکوپاتی با سیستم‌های مغری رفتاری، صفات شخصینی و هوش هیجانی، رساله دکتری تخصصی، روان‌شناسی عمومی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه تبریز.
کاظمیان، سمیه و کریمی، مریم (1397). رابطه هویت اجتماعی با کیفیت روابط والد فرزندی در بین دانش آموزان دختر دوره دوم دبیرستان. بررسی مقایسه‌ای نقش پدران و مادران. فصل‌نامه فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 9 (24)، 118-103.
محسنی، حمیدرضا، محمدزاده، خلیل علی و حسینی، مجتبی. (1398). ارزیابی و پایش سلامت کارکنان انتظامی با استفاده از الگوی مدیریت سلامت حرفه‌ای. مجله طب نظامی، 21 (6)، 636-628.
میرزایی کوتنایی، فرشته؛ شاکری‌نیا، ایرج و اصغری، فهاد (1394). رابطه تعامل والد-فرزند با سطح رفتارهای پرخاش‌گرانه دانش‌آموزان. سلامت روانی کودک، 2 (4)، 21-34.
میرزایی، غلام‌رضا، فتحی‌آشتیانی، علی، احمدی، خدابخش، مهرابی، حسین‌علی، لواسانی، غلامعلی مسعود و آزادفلاح، پرویز. (1393). پیش‌بینی سبک زندگی براساس ویژگی‌های شخصیتی. مجله علوم رفتاری، 8 (2)، 184-177.
میکائیلی منیع، فرزانه، صالحی، مجتبی و احمدی‌خویی، شاهپور. (1396). سه‌گانه تاریک شخصیت در افراد مجرم و غیرمجرم: خودشیفتگی، ماکیاولیسم و جامعه‌ستیزی. روان‌شناسی بالینی و شخصیت، 15 (1-28)، 113-126.
ناظر، محمد، مختاری، محمدرضا، صیادی، احمدرضا و مشایخی، فاطمه. (1395). پیش‌بینی ویژگی‌های شخصیت فرزندان براساس سبک‌های فرزندپروری و ارتباط آن با پنج عامل بزرگ شخصیت والدین. سلامت جامعه،10 (1)،29-39.
نجومی، سیما و بهرامی، هادی (1392). نقش صفات شخصیتی در پیش‌بینی تاب‌آوری دانشجویان نظامی. فصل‌نامه ابن‌سینا، 15 (3)، 35-42.
Allen, E. S., Rhoades, G. K., Stanley, S. M., & Markman, H. J. (2011). On the home front: Stress for recently deployed Army couples. Family process, 50(2), 235-247.‏
Christie, R., Geis. F.L.)1970(. Studies in Machiavellianism. New York,NY: Academic Press. eBook ISBN: 9781483260600.
Corral, S., & Calvete, E. (2000). Machiavellianism: Dimensionality of the Mach IV and its relation to self-monitoring in a Spanish sample. The Spanish journal of psychology, 3, 3-13.‏
Doran, N, Luczak, S.E, Bekman, N, Koutsenok, I, Brown, S.A. (2012). Adolescent substance use and aggression: A review. Crime Justice Behave, 39 (6),748-754.
Douglas, D., Bore, M., & Munro, D. (2012). Distinguishing the Dark Triad: Evidence from the Five-Factor Model and the Hogan Development Survey.Journal Psychology, 43(3), 237-242.
Huver, R. M., Otten, R., De Vries, H., & Engels, R. C. (2010). Personality and parenting style in parents of adolescents. Journal of Adolescence, 33(3), 395-402.‏
Jonason, P. K., Webster, G. D., Schmitt, D. P., Li, N. P., & Crysel, L. (2012). The antihero in popular culture: Life history theory and the dark triad personality traits. Review of General Psychology, 16(2), 192-199.‏
Jonason, P. K., & Webster, G. D. (2010). The dirty dozen: a concise measure of the dark triad. Psychological assessment, 22(2), 420.‏
Koerner, A. F., & Schrodt, P. (2014). An introduction to the special issue on family communication patterns theory. Journal of Family Communication, 14(1), 1-15.‏
Leidy, M. S., Guerra, N. G., & Toro, R. I. (2010). Positive parenting, family cohesion, and child social competence among immigrant Latino families. Journal of Family Psychology, 24(3), 252.‏
Levenson, M. R., Kiehl, K. A., & Fitzpatrick, C. M. (1995). Assessing psychopathic attributes in a noninstitutionalized population. Journal of personality and social psychology, 68(1), 151.‏
Li, X. (2012). Family environment and school environment as predictors for physical aggression in low-income children.‏
Lynam, D. R., Whiteside, S., & Jones, S. (1999). Self-reported psychopathy: A validation study. Journal of personality assessment, 73(1), 110-132.‏
Luna, B., Padmanabhan, A., & O’Hearn, K. (2010). What has fMRI told us about the development of cognitive control through adolescence?. Brain and cognition, 72(1), 101-113.‏
Marshall, N. A. (2011). Does Parenting Predict Child Relational Aggression?.‏
McDonald, M. M., Donnellan, M. B., & Navarrete, C. D. (2012). A life history approach to understanding the Dark Triad. Personality and Individual Differences, 52(5), 601-605.‏
Melchior, M., Chastang, J. F., Goldberg, P., & Fombonne, E. (2008). High prevalence rates of tobacco, alcohol and drug use in adolescents and young adults in France: results from the GAZEL Youth study. Addictive behaviors, 33(1), 122-133.‏
Mensah, F. K., & Kiernan, K. E. (2010). Parents’ mental health and children’s cognitive and social development. Social psychiatry and psychiatric epidemiology, 45(11), 1023-1035.‏
Miller, J. D., Gaughan, E. T., & Pryor, L. R. (2008). The Levenson Self-Report Psychopathy Scale: An examination of the personality traits and disorders associated with the LSRP factors. Assessment, 15(4), 450-463.‏
Murray, K. W., Dwyer, K. M., Rubin, K. H., Knighton-Wisor, S., & Booth-LaForce, C. (2014). Parent–child relationships, parental psychological control, and aggression: Maternal and paternal relationships. Journal of youth and adolescence, 43(8), 1361-1373.‏
Nargiso, J. E., Becker, S. J., Wolff, J. C., Uhl, K. M., Simon, V., Spirito, A., & Prinstein, M. J. (2012). Psychological, peer, and family influences on smoking among an adolescent psychiatric sample. Journal of substance abuse treatment, 42(3), 310-318.‏
Paulhus, D. L., & Williams, K. M. (2002). The dark triad of personality: Narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. Journal of research in personality, 36(6), 556-563.‏
Popov, L. M., & Ilesanmi, R. A. (2015). Parent-child relationship: Peculiarities and outcome. Rev. Eur. Stud., 7, 253.‏
Raskin, R., & Terry, H. (1988). A principal-components analysis of the Narcissistic Personality Inventory and further evidence of its construct validity. Journal of personality and social psychology, 54(5), 890.‏
Runcan, P. L. (2012). The time factor: does it influence the parent-child relationship?!. Procedia-social and behavioral sciences, 33, 11-14.‏
Runcan, P. L., Constantineanu, C., Ielics, B., & Popa, D. (2012). The role of communication in the parent-child interaction. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 46, 904-908.‏
Sherman, M. D., Gress Smith, J. L., Straits-Troster, K., Larsen, J. L., & Gewirtz, A. (2016). Veterans’ perceptions of the impact of PTSD on their parenting and children. Psychological services, 13(4), 401.‏
Sweeney, J. A., Takarae, Y., Macmillan, C., Luna, B., & Minshew, N. J. (2004). Eye movements in neurodevelopmental disorders. Current opinion in neurology, 17(1), 37-42.‏
Sherry, S. B., Hewitt, P. L., Besser, A., Flett, G. L., & Klein, C. (2006). Machiavellianism, trait perfectionism, and perfectionistic self-presentation. Personality and individual differences, 40(4), 829-839.‏
روانشناسی نظامی
دوره 13، شماره 49
فصلنامه بهار
خرداد 1401
صفحه 11-38

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 مهر 1400
  • تاریخ بازنگری: 27 بهمن 1400
  • تاریخ پذیرش: 16 اسفند 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار