نقش واسطه‌ای منبع کنترل در رابطه‌ی بین جهت‌گیری هدف با عزت‌نفس در دانشجویان بسیجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: استادیار، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

2 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 استادیار، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه (س)، قم، ایران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه‌ای منبع کنترل در رابطه‌ی بین جهت‌گیری هدف (تسلط‌مدار، عملکردگرا، عملکردگریز) و عزت‌نفس صورت پذیرفت. روش پژوهش، همبستگی از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری این پژوهش شامل تمامی دانشجویان بسیجی شرکت‌کننده در بیست و چهارمین دوره طرح ولایت در دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 1399- 1398 بودند. 170 دانشجو به‌صورت در دسترس در این مطالعه شرکت کردند و به پرسش‌نامه‌ی جهت‌گیری هدف (GOQ)، مقیاس منبع کنترل درونی و بیرونی راتر (RLOC) و پرسش‌نامه عزت‌نفس روزنبرگ (RSES) پاسخ دادند. تحلیل داده‌ها به‌روش آماری تحلیل مسیر و با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS-22 و AMOS-24 انجام شد و برای بررسی نقش واسطه‌ای متغیرها از آزمون بوت‌استراپ استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که هدف تسلط‌مدار بر عزت‌نفس تأثیر مستقیم و به‌واسطه‌ی منبع کنترل بر عزت‌نفس تأثیر غیرمستقیم دارد (01/0>p). هدف عملکردگرا و عملکردگریز اثر مستقیم و غیرمستقیم بر عزت‌نفس نداشتند (05/0<p). با توجه به نتایج پژوهش و آموزش‌پذیر بودن جهت‌گیری هدف، سیستم آموزش عالی و سازمان بسیج دانشجویی می‌توانند در جهت بهبود منبع کنترل درونی و سوق دادن دانشجویان به‌سمت جهت‌گیری هدف مطلوب برنامه‌ریزی نمایند؛ تا از این طریق آثار منفیِ ناشی از عزت‌نفس پایین را تا حد ممکن کاهش دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Mediating Role of Locus of Control in the Relationship between Goal Orientations with Self-Esteem In Basij Students

نویسندگان [English]

  • Houshang Garavand 1
  • Zeinab Azadi 2
  • Saeideh Sabzian 3
1 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorramabad, Iran
2 MA in Family Advice, Mashhad Ferdowsi University , Mashhad, Iran
3 Assistant Professor, Department of Consultancy, Faculty of Humanities, Hazrat Masoumeh University, Qom, Iran
چکیده [English]

The current research to aim was purpose conducted the mediating role of locus of control in relationship between goal orientation (skill-oriented, performance-oriented, performance-avoidance) with self-esteem. The research method was correlation of the type path analysis. The population of this study included all Basij students participating in the 24th round of the Velayat plan in Ferdowsi University of Mashhad in the academic year 2019-2020. 170 students participated in this study by convenience sampling and respond to the Persian translation of an 18-item goal-orientation, Rotter’s Locus of Control Scale (RLOC) and Rosenberg Self-esteem Scale (RSES). Data analysis was performed using path analysis statistical method and by the SPSS-22, and AMOS-24 statistical software’s and bootstrapping method was used to examine the mediating role of the variables. The results showed that the skill-oriented has a direct effect on self-esteem and an indirect effect on self-esteem through the source of control (p <0.01). Performance-oriented, performance-avoidance goals had no direct or indirect effect on self-esteem (p <0.05). Considering the present results and educability of GO, Higher education system and University Student Mobilization (Basij) should plan for improving internal motivation and directing students toward favorable GO; in this way, they can minimize the negative effects of low self-esteem.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Goal Orientation
  • Locus of Control
  • Self-Esteem

Smiley face

آربزی، محسن؛ خرمایی، فرهاد (1399). رابطه ساختاری منش اخلاقی صبر و اهداف پیشرفت تحصیلی دانشجویان: نقش واسطه‌ای منبع کنترل. راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی، 8 (2): 41-51.
آزادی، اسماعیل؛ متینی صدر، محمدرضا؛ نوری، محمدرضا؛ صادقی وزینف هما (1393). راهبردهای مقابله اسلامی و ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان بسیحی و غیربسیجی. فصل‌نامه مطالعات راهبردی بسیج، 17 (62)، 107-136.
جوزاری، زینب؛ دشتیان، میلاد و جوزاری، راضیه (1400). آموزش مهارت تفکر انتقادی بر کنترل خشم و افزایش عزت‌نفس دانشجویان دختر و پسر. فصل‌نامه راهبردهای نو در روان‌شناسی و علوم تربیتی، 3 (11)، 69-79.
حبی، محمدباقر؛ فقیری، مژگان؛ موسوی، سیداسماعیل؛ سلیقه‌دار، آمنه؛ اسلامی، رضا؛ ایمانی، هادی (1389). بررسی نیازسنجی تربیتی و آموزشی و اولویت‌بندی آن در بسیج. فصل‌نامه روان‌شناسی نظامی، 1 (2)، 41-50.
صادقی، احمد (1394). بررسی رابطه حمایت خانواده، خودکارآمدی مسیر شغلی و عزت‌نفس با خودکارآمدی تصمیم‌گیری مسیر شغلی دانش‌آموزان. مجله دست‌آوردهای روان‌شناختی، 4 (22)، 227-244.
فکوری، الهام؛ پیله‌ورزاده، مطهره؛ شمسی افضل، قادری، مصعب (1394). ارتباط باورهای مذهبی با عزت‌نفس در دانشجویان. علوم پزشکی زانکو، 16 (49)، 50-60.
کارشکی، حسین (1387). نقش اهداف پیشرفت در مؤلفه‌های یادگیری خودتنظیمی. تازه‌های علوم شناختی، 10 (39، 13-21.
کمالی، ایوب (1388). بررسی رابطه منبع کنترل (درونی- بیرونی) با عزت‌نفس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد روانشناسی. دانشگاه اصفهان.
مدانلو، مهناز، حقانی، حمید، جعفر پور، مهشید (1380). رابطه عزت‌نفس و منبع کنترل در نوجوانان بزهکار. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی گرگان، 3 (1)، 41-45.
موسی‌رضایی، امیر؛ ناجی اصفهانی، همایون؛ مومنی قلعه‌قاسمی، طاهره؛ کریمیان، جهانگیر و ابراهیمی، امرالله (1391). ارتباط سلامت معنوی و ابعاد آن با استرس، اضطراب و افسردگی در مبتلایان به سرطان سینه. مجله دانشکده پزشکی اصفهان، 30 (195)، 441-452.
نودهی، حسن؛ رشیدیف علی؛ خلیلی، علی؛ مهرآور گیگلو (1393). رابطه خودکنترلی و منبع کنترل با تعهد سازمانی در کارمندان اداره آموزش و پرورش سبزوار. پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، 1 (1)، 49-66.
Ahmed, M. D., Ho, W. K. Y., Van Niekerk, R. L., Morris, T., Elayaraja, M., Lee, K.-C., & Randles, E. (2017). The self-esteem, goal orientation, and health-related physical fitness of active and inactive adolescent students. Cogent Psychology, 4(1), 1331602.
Akın, A. (2010). Achievement Goals and Academic Locus of Control: Structural Equation Modeling. Eurasian Journal of Educational Research (EJER)(38).
Ames, C., & Archer, J. (1988). Achievement goals in the classroom: Students' learning strategies and motivation processes. Journal of educational psychology, 80(3), 260.
Arogundade, O., & Itua, O. (2010). Locus of control and self-esteem as predictors of teacher frustration in Lagos state secondary schools. IFE PsychologIA: An International Journal, 18(2), 339-351.
 Bajcar, B., & Babiak, J. (2021). Self-esteem and cyberchondria: the mediation effects of health anxiety and obsessive–compulsive symptoms in a community sample. Current Psychology, 40(6), 2820-2831.
Cetinkalp, Z. K. (2010). The relationship between academic locus of control and achievement goals among physical education teaching program students. World Applied Sciences Journal, 10(11), 1387-1391.
Cetinkalp, Z. K. (2012). Achievement goals and physical self-perceptions of adolescent athletes. Social Behavior and Personality: an international journal, 40(3), 473-480.
Chen, Z., Sun, K., & Wang, K. (2018). Self-esteem, achievement goals, and self-handicapping in college physical education. Psychological reports, 121(4), 690-704.
Creed, P., Prideaux, L.-A., & Patton, W. (2005). Antecedents and consequences of career decisional states in adolescence. Journal of Vocational Behavior, 67(3), 397-412.
Dumont, M., & Provost, M. A. (1999). Resilience in adolescents: Protective role of social support, coping strategies, self-esteem, and social activities on experience of stress and depression. Journal of youth and adolescence, 28(3), 343-363.
Elliot, A. J. (1999). Approach and avoidance motivation and achievement goals. Educational psychologist, 34(3), 169-189.
Elliot, A. J., & McGregor, H. A. (2001). A 2× 2 achievement goal framework. Journal of personality and social psychology, 80(3), 501.
Ferradás, M. d. M., Freire, C., Núñez, J. C., & Regueiro, B. (2020). The relationship between self-esteem and achievement goals in university students: The mediating and moderating role of defensive pessimism. Sustainability, 12(18), 7531.
Gębka, B. (2014). Psychological determinants of university students’ academic performance: An empirical study. Journal of Further and Higher Education, 38(6), 813-837.
Haider, N., & Dogar, I. A. (2020). SELF ESTEEM AND LOCUS OF CONTROL IN MALE SUBSTANCE DEPENDENTS. Journal of Pakistan Psychiatric Society, 17(2).
Jumareng, H., & Setiawan, E. (2021). Self-esteem; adversity quotient and self-handicapping: which aspects are correlated with achievement goals? Journal Cakrawala Pendidikan, 40(1).
Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling: Guilford publications.
Komarraju, M., & Dial, C. (2014). Academic identity, self-efficacy, and self-esteem predict self-determined motivation and goals. Learning and Individual Differences, 32, 1-8.
Kovenkioglu, G. & Greenhaus, J. H. (1978). causal attributions, expectations, and task performance, Journal of Applied psychology, 63, 698-705.
Krause, H.-V., Baum, K., Baumann, A., & Krasnova, H. (2021). Unifying the detrimental and beneficial effects of social network site use on self-esteem: a systematic literature review. Media Psychology, 24(1), 10-47.
Lee, J. Q., McInerney, D. M., Liem, G. A. D., & Ortiga, Y. P. (2010). The relationship between future goals and achievement goal orientations: An intrinsic–extrinsic motivation perspective. Contemporary educational psychology, 35(4), 264-279.
Macsinga, I., & Nemeti, I. (2012). The relation between explanatory style, locus of control and self-esteem in a sample of university students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 33, 25-29.
Makri-Botsari, E., & Stampoltzis, A. (2020). Network of relationships among the domain-specific self-perceptions of competence/adequacy, self-esteem, locus of control, and work value orientations. Psychological Studies, 65(1), 16-29.
Mastrotheodoros, S., Talias, M. A., & Motti-Stefanidi, F. (2017). Goal orientation profiles, academic achievement and well-being of adolescents in Greece. In Well-being of youth and emerging adults across cultures (pp. 105-120): Springer.
Meier, A. M., Reindl, M., Grassinger, R., Berner, V.-D., & Dresel, M. (2013). Development of achievement goals across the transition out of secondary school. International Journal of Educational Research, 61, 15-25.
Midgley, C., Kaplan, A., Middleton, M., Maehr, M. L., Urdan, T., Anderman, L. H., . . . Roeser, R. (1998). The development and validation of scales assessing students' achievement goal orientations. Contemporary educational psychology, 23(2), 113-131.
Nne, A. A., & Ekene, E. K. (2020). Secondary school students’ self-esteem and achievement goal orientation as correlate of academic achievement in mathematics in Anambra State. Educational Research (IJMCER), 2(5), 218-226.
Phan, H. P. (2010). Students’ academic performance and various cognitive processes of learning: An integrative framework and empirical analysis. Educational Psychology, 30(3), 297-322.
Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, NJ: Princeton University Press.
 Rotter, J. B. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological monographs: General and applied, 80(1), 1.
Saadat, M., Ghasemzadeh, A., Karami, S., & Soleimani, M. (2012). Relationship between self-esteem and locus of control in Iranian University students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 31, 530-535.
Sawalhah, A. M., & Al Zoubi, A. (2020). The Relationship of Academic Self-Regulation with Self-Esteem and Goal Orientations among University Students in Jordan. International Education Studies, 13(1), 111-122.
Shim, S. S., Ryan, A. M., & Cassady, J. (2012). Changes in self-esteem across the first year in college: The role of achievement goals. Educational Psychology, 32(2), 149-167.
Skaalvik, E. M. (1997). Self-enhancing and self-defeating ego orientation: Relations with task and avoidance orientation, achievement, self-perceptions, and anxiety. Journal of educational psychology, 89(1), 71.
Slaughter, R. I. (2009). The association between eastern spirituality, cultural value orientation, locus of control and self-esteem: California State University, Fullerton.
Swinney, J. E. (2002). African Americans with cancer: The relationships among self‐esteem, locus of control, and health perception. Research in nursing & health, 25(5), 371-382.
Tuominen-Soini, H., Salmela-Aro, K., & Niemivirta, M. (2008). Achievement goal orientations and subjective well-being: A person-centred analysis. Learning and instruction, 18(3), 251-266.
Waseem, J., & Muhammad, A. (2020). Regression Model on Self-Esteem, Self-Efficacy, Locus of Control as Predictors of Academic Performance of students in Higher Education. Journal of Education and Educational Development, 7(2).
Zawadzka, A. M., Iwanowska, M., & Borchet, J. (2020). The role of teenagers’ materialism and self-esteem, parental materialism, and family SES in achievement goal orientations of adolescents. Materializm–przyczyny i konsekwencje, 331.
Zimmerman, B., & Schunk, D. (2006). Competence and control beliefs: Distinguishing the means and ends. Handbook of educational psychology, 2, 349-367.
Hau, K. T., & Salili, F. (1990). Examination result attribution, expectancy and achievement goals among Chinese students in Hong Kong. Educational Studies, 16(1), 17-31.
Seifert, R. (1996). The second front: The logic of sexual violence in wars. Paper presented at the Women's Studies International Forum.