مقایسه جهت‌گیری مذهبی، تاب‌آوری و انعطاف‌‌پذیری روان‌شناختی براساس سطوح فراشناخت در همسران شهدای استان البرز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 نویسنده مسئول: دانشیار، گروه آموزشی روان‌شناسی بالینی، دانشکده روان‌شناسی وعلوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه آموزشی روان‌شناسی و عملیات روانی، دانشکده و پژوهشکده فرهنگی و قدرت نرم، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه آموزشی روان‌شناسی بالینی، دانشکده روان‌شناسی علوم تربیتی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

مقدمه: تقویت ابعاد معنویت و جهت‌گیری مذهبی، از مهم‌ترین معیارهای درونی در برابر مشکلات افراد است. تاب‌آوری روان‌شناختی، رهیافتی است که با توجه به شرایط کلی محیط زندگی، میزان توانایی فرد در برابر بروز رخ‌دادهای غیرمنتظره و آسیب‌رسان را نشان می‌دهد. انعطاف‌پذیری موجب می‌شود فرد، هر زمان که برایش ضرورت داشته باشد، روش و سبک یادگیری خود را تغییر دهد. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر همسران شهدای استان البرز است که در این پژوهش، 451 نفر در بازه سنی 20 تا 60 سال به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نسخه 23 نرم‌افزارهای SPSS و AMOS صورت گرفت. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون همبستگی
پیرسون و رگرسیون گام‌به‌گام استفاده شد. نتایج: مطابق با تحلیل داده‌ها ازنظر میانگین جهت‌گیری مذهبی بیرونی (016/0P=، 23/4F=)، جهت‌گیری مذهبی درونی (001/0P =، 35/8F =)، تاب‌آوری (001/0P=، 90/19F=) و انعطاف‌پذیری روان‌شناختی (001/0P =، 69/109F =) بین همسران شهدا با سطوح مختلف فراشناخت، تفاوت معنی‌داری وجود دارد. نتیجه‌گیری: جهت‌گیری مذهبی در کنار فراشناخت و تحمل ابهام، می‌تواند پیشایندی (درصورت صلاحدید نویسنده، می‌توان به‌جای پیشایند از واژه نقطه شروع استفاده کرد. پیشایند واژه چندان همه‌گیری نیست) برای تاب‌آوری باشد که تاب‌آوری، به بهبود رشد پس از سانحه کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparison of Religious Orientation, Resilience and Psychological Flexibility Based on Metacognitive Levels Among Alborz Martyrs’ Wives

نویسندگان [English]

  • Seiede Zahra Seied Mirazaee 1
  • Mohammad Hatami 2
  • Mohammad bagher hobbi 3
  • Jafar Hasani 4
1 PhD Candidate, Department of General Psychology, Islamic Azad University, Science and Research Unit, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Qarazmi University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of Educational Department of Psychology and Psychological Operations, Faculty and Research Institute of Culture and Soft Power, Imam Hossein University, Tehran, Iran
4 Associate Professor, Department of Clinical Psychology, Faculty of Psychology of Educational Sciences, Qarazmi University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Introduction: Strengthening the dimensions of spirituality and religious orientation is one of the most important internal criteria against people's problems. Psychological resilience is an approach that shows the ability of a person to deal with unexpected and harmful events according to the general conditions of living and working environment. Flexibility allows a person to change the way he or she learns whenever he or she needs to. Method: The statistical population of the present study is  the martyrs’ wives of Alborz province. In this study, 451 people between the ages of 20 to 60 years were selected as the sample size. Data analysis was performed using 23-SPSS and 23-AMOS software. Pearson correlation test and stepwise regression were used to analyze the data. Results: According to the data analysis in terms of mean external religious orientation (P = 0.016, F = 4.23), internal religious orientation (P = 0.001, F = 8.35), resilience ( P = 0.001, F = 19.90) and psychological flexibility (P = 0.001, F = 109.69) There is a significant difference between the spouses of martyrs with different levels of metacognition. Conclusion: Religious orientation along with metacognition and tolerance of ambiguity can be a prerequisite for resilience, resilience helps to improve post-traumatic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Metacognition
  • Tolerance of Ambiguity
  • Flexibility
  • Resilience

Smiley face

مراجع

اعتمادی، نامدار (1398)، نقش و تأثیر تاب‌آوری تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌‌آموزان، مجله دیجیتال رشد آموزش، 3 (4)، 123-120.
پرنده، الهام؛ سیرتی‌نیر، محمد؛ خاقانی‌زاده، مریم؛ کریمی‌زارچی، علی (1386)، مقایسه تأثیر دو روش حل تعارض و آرام‌سازی بر کیفیت زندگی همسران جانبازان مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه همراه با اختلال افسردگی اساسی، اصول بهداشت روانی، 9 (34-33)، 67-78.
حسینی، سهیلا؛ کراسکیان‌موجمباری، آدیس؛ فردوسی‌پور، عاطفه (1392)، سهم پنج عامل اصلی شخصیت در پیش‌بینی تحمل ابهام،  اندیشه و رفتار، 8 (30)، 11-1.
دژکام، محمود؛ امین‌الرعایا، آزیتا (1382)، مقایسه نسبت سلامت روانی همسران جانبازان اعصاب و روان تهرانی مراجعه‌کننده به بیمارستان صدر با همسران بیماران اعصاب و روان تهرانی مراجعه‌کننده به بیمارستان امام حسین، اولین همایش علمی جانباز و خانواده، تهران.
سلیمانی، شهلا؛ شاکردولق، علی (1397)، مقایسه رشد پس از سانحه و راهبردهای مقابله با استرس در جانبازان شیمیایی و غیرشیمیایی شهرستان سردشت، مجله طب نظامی، ۲۰ (۳)، ۲۸۹-۲۸۱.
شجاعی، سعید؛ به‌پژوه، اکبر (1394)، اثربخشی آموزش مهارت‌های تاب‌آوری بر میزان تاب‌آوری و مؤلفه‌های آن در خواهران و برادران کودکان دارای نشانگان داون، فصلنامه کودکان استثنائی، ۱5 (2)، 18-۵.
شیرین‌زاده، صمد؛ گودرزی، محمدعلی؛ رحیمی، چنگیز؛ نظیری، قاسم (1387)، بررسی ساختار عاملی، روایی و اعتبار پرسش‌نامه فراشناخت، روان‌شناسی، 48، 45-26.
صادقی، ابوالقاسم؛ جدیدی، محسن؛ شمسایی، محمدمهدی (1393)، مقایسه‌ نیمرخ روانی، رضایت از زندگی و راهبردهای مقابله‌ای در همسران شهدا و جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه و آزادگان،  اندیشه و رفتار در روان شناسی بالینی، 9 (31)، 57-66.
Alleyne-Green, B., Kulick, A., Grocher, K. B., DeLoach McCutcheon, K. P., & Betancourt, T. S. (2019). The impact of war violence exposure and psychological distress on parenting practices among a sample of young adults affected by war postconflict Sierra Leone. Peace and Conflict: Journal of Peace Psychology, 25(4), 325.
Arslan, G., & Allen, K. A. (2021). Exploring the association between coronavirus stress, meaning in life, psychological flexibility, and subjective well-being. Psychology, Health & Medicine, 1-12.
Berensmeyer, I., & Trurnit, S. (2022). Post-War British Women Writers and their Cultural Impact: A Quantitative Approach. Journal of Cultural Analytics, 7(1), 81-107.
Bonanno, G. A., Westphal, M., & Mancini, A. D. (2011). Resilience to loss and potential trauma. Annual review of clinical psychology, 7, 511-535.
Brooks, S., Amlot, R., Rubin, G. J., & Greenberg, N. (2020). Psychological resilience and post-traumatic growth in disaster-exposed organisations: overview of the literature. BMJ Mil Health, 166(1), 52-56.
Calhoun, L. G., Cann, A., & Tedeschi, R. G. (2010). The posttraumatic growth model: Sociocultural considerations.
Capobianco, L., Faija, C., Husain, Z., & Wells, A. (2020). Metacognitive beliefs and their relationship with anxiety and depression in physical illnesses: A systematic review. PloS one, 15(9), e0238457.
Ceylan-Batur, S., Sakallı, N., & Gunaratne, S. (2021). Predictors of tolerating violence against women: honor concerns and fundamentalist religious orientation. Current psychology, 1-14.
Cherry, K. M., Vander Hoeven, E., Patterson, T. S., & Lumley, M. N. (2021). Defining and measuring “psychological flexibility”: a narrative scoping review of diverse flexibility and rigidity constructs and perspectives. Clinical psychology review, 84, 101973.
D'Abate, L., Delvecchio, G., Ciappolino, V., Ferro, A., & Brambilla, P. (2020). Borderline personality disorder, metacognition and psychotherapy. Journal of Affective Disorders, 276, 1095-1101.
Drigas, A., & Mitsea, E. (2021). Metacognition, Stress-Relaxation Balance & Related Hormones. Int. J. Recent Contributions Eng. Sci. IT, 9(1), 4-16.
El-Khoury, J., Haidar, R., El-Dirani, Z., & Farhat, F. (2021). The Psychological Legacy of the Lebanese Civil War in Paramilitary Veterans. Civil Wars, 23(3), 396-416.
Farkas, A. H., Bonifacino, E., Turner, R., Tilstra, S. A., & Corbelli, J. A. (2019). Mentorship of women in academic medicine: a systematic review. Journal of general internal medicine, 34(7), 1322-1329.
Ferriss, S. S., & Forrest-Bank, S. S. (2018). Perspectives of Somali refugees on post-traumatic growth after resettlement. Journal of refugee studies, 31(4), 626-646.
Hayes, S. C., Luoma, J. B., Bond, F. W., Masuda, A., & Lillis, J. (2006). Acceptance and commitment therapy: Model, processes and outcomes. Behaviour research and therapy, 44(1), 1-25.
Henson, C., Truchot, D., & Canevello, A. (2021). What promotes post traumatic growth? A systematic review. European Journal of Trauma & Dissociation, 5(4), 100195.
İnan, F. Ş., & Üstün, B. (2020). Post-traumatic growth in the early survival phase: from Turkish breast cancer survivors’ perspective. European Journal of Breast Health, 16(1), 66.
Jamil, A. B. M. (2021). The Malayan Emergency Leaflets: Its Roles and Effects in The “Psychological War” against Communism during The Malayan Emergency Period: Risalah Darurat: Peranan Dan Kesannya Terhadap “Perang Saraf” Dalam Melawan Komunis Semasa Zaman Darurat Di Tanah Melayu. The Sultan Alauddin Sulaiman Shah Journal (JSASS), 8(1), 37-48.
Kiyimba, N., & Anderson, R. (2022). Reflecting on cultural meanings of spirituality/wairuatanga in post-traumatic growth using the Māori wellbeing model of Te Whare Tapa Whā. Mental Health, Religion & Culture, 1-17.
Kosnin, H , Abd Razak, N. S. N., Buang, N. A.. (2018). The influence of entrepreneurship education towards the entrepreneurial intention in 21st century learning. The Journal of Social Sciences Research, 502-507.
Landi, G., Pakenham, K. I., Crocetti, E., Grandi, S., & Tossani, E. (2021). The Multidimensional Psychological Flexibility Inventory (MPFI): Discriminant validity of psychological flexibility with distress. Journal of Contextual Behavioral Science, 21, 22-29.
Levin, M. E., MacLane, C., Daflos, S., Seeley, J. R., Hayes, S. C., Biglan, A., & Pistorello, J. (2014). Examining psychological inflexibility as a transdiagnostic process across psychological disorders. Journal of contextual behavioral science, 3(3), 155-163.
Liu, C. H., Erdei, C., & Mittal, L. (2021). Risk factors for depression, anxiety, and PTSD symptoms in perinatal women during the COVID-19 Pandemic. Psychiatry Research, 295, 113552.
Meagher, B. R. (2018). Deciphering the religious orientation of a sacred space: Disparate impressions of worship settings by congregants and external observers. Journal of Environmental Psychology, 55, 70-80.
Meyer, E. C., Frankfurt, S. B., Kimbrel, N. A., DeBeer, B. B., Gulliver, S. B., & Morrisette, S. B. (2018). The influence of mindfulness, self‐compassion, psychological flexibility, and posttraumatic stress disorder on disability and quality of life over time in war veterans. Journal of clinical psychology, 74(7), 1272-1280.
Meyer, E. C., La Bash, H., DeBeer, B. B., Kimbrel, N. A., Gulliver, S. B., & Morissette, S. B. (2019). Psychological inflexibility predicts PTSD symptom severity in war veterans after accounting for established PTSD risk factors and personality. Psychological Trauma: Theory, Research, Practice, and Policy, 11(4), 383.
Perry, J., Lundie, D., & Golder, G. (2019). Metacognition in schools: what does the literature suggest about the effectiveness of teaching metacognition in schools?. Educational Review, 71(4), 483-500.
Ruiz, F. J., Herrera, Á. I. L., Luciano, C., Cangas, A. J., & Beltrán, I. (2013). Measuring experiential avoidance and psychological inflexibility: The Spanish version of the Acceptance and Action Questionnaire-II. Psicothema, 25(1), 123-129.
Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Ruiz, P. (2015). Synopsis of psychiatry: behavioral sciences, clinical psychiatry. Wolters Kluwer.
Sim, A., Bowes, L., & Gardner, F. (2018). Modeling the effects of war exposure and daily stressors on maternal mental health, parenting, and child psychosocial adjustment: a cross-sectional study with Syrian refugees in Lebanon. Global Mental Health, 5.
Tarantino, B., Earley, M., Audia, D., D'Adamo, C., & Berman, B. (2013). Qualitative and quantitative evaluation of a pilot integrative coping and resiliency program for healthcare professionals. Explore, 9(1), 44-47
Watts, R., & Luoma, J. B. (2020). The use of the psychological flexibility model to support psychedelic assisted therapy. Journal of Contextual Behavioral Science, 15, 92-102.
روانشناسی نظامی
دوره 13، شماره 50
فصلنامه تابستان
شهریور 1401
صفحه 11-26

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 بهمن 1400
  • تاریخ بازنگری: 30 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 07 خرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار