مدل ساختاری طرح‌واره ناکارآمد براساس ابرازگری هیجانی و انعطاف‌پذیری شناختی با نقش واسطه‌ای هوش هیجانی در شرایط قرنطینه خانگی ناشی از همه‌گیری کرونا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مشاوره، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 نویسنده مسئول: دانشیار، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه امور تربیتی و مشاوره، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

4 دانشیار، گروه امور تربیتی و مشاوره، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: مطالعه رابطه بین طرح‌واره ناکارآمد با ابرازگری هیجانی و انعطاف‌پذیری شناختی، با نقش واسطه‌ای هوش هیجانی در شرایط قرنطینه خانگی ناشی از همه‌گیری کرونا، هدف این پژوهش بود.
روش: به این منظور نمونه‌ای به حجم511 نفر از جامعه آماری دختران نوجوانان مدارس متوسطه دوم شهر تهران که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند، انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از پرسش‌نامه‌های طرح‌واره‌های ناکارآمد (یانگ، 1998)، ابرازگری هیجانی، انعطاف‌پذیری شناختی و هوش هیجانی شرینگ. برای تعیین برازش مدل، از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. در ادامه، برازش مدل در سه سطح صورت گرفت: برازش مدل اندازه‌گیری، برازش مدل ساختاری و برازش کلی مدل. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش با سطح معنی‌داری (5%) حاکی از آن بود که اندازه اثر مستقیم ابرازگری هیجانی بر طرح‌واره‌های ناکارآمد (329/0)، قوی؛ اندازه اثر ابرازگری هیجانی بر هوش هیجانی (194/0)، قوی؛ اندازه اثر مستقیم انعطاف‌پذیری شناختی بر طرح‌واره‌های ناکارآمد (107/0)، متوسط؛ اندازه اثر انعطاف‌پذیری شناختی بر هوش هیجانی (057/0)، متوسط و اندازه اثر هوش هیجانی بر طرح‌واره‌های ناکارآمد (105/0)، متوسط بود. هم‌‌چنین با توجه به اینکه مقادیر ارزش t برای رابطه میان متغیرهای ابرازگری هیجانی و طرح‌واره‌های ناکارآمد (765/11)، ابرازگری هیجانی و هوش هیجانی (181/10)، انعطاف‌پذیری شناختی و طرح‌واره‌های ناکارآمد (005/7)، انعطاف‌پذیری شناختی و هوش هیجانی (21/5) و هوش هیجانی و طرح‌واره‌های ناکارآمد (866/6)، بزرگتر از 96/1 بود نشان‌دهنده رابطه معنی‌دار بین این متغیرهاست.
نتیجه‌گیری: مدل آزمون‌شده، مدلی مطلوب برای تبیین طرح‌واره‌های ناکارآمد در دختران نوجوان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Structural Modeling of Maladaptive Schemas Based on Cognitive Flexibility and Emotion Expressivity Through Mediation of Emotional Intelligence in Home Lockdown Circumstances Caused by COVID-19 Pandemic

نویسندگان [English]

  • Elaheh Ghorbani 1
  • abolfazl karami 2
  • Farahnaz Nourmohammadi 3
  • Ali akbar khosravi babadi 4
1 Ph.D.Candidate, Counseling Department, Islamic Azad University, Center, Tehran Branch, Tehran, Iran
2 Associate Professor,, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of Education and Counseling, Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
4 Associate Professor, Department of Education and Counseling, Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Aim: The aim of the present research was the study of the relation between Maladaptive schemas and two other variables including Cognitive Flexibility & Emotion expressivity through mediative role of Emotional Intelligence in home lockdown circumstances caused by COVID-19 pandemic.
Methods: The Statistical Society of the research included the all of the female teenager students who were educating in the secondary high schools of Tehran in 2020-2021 academic year. A sample of 511 people was selected. Sampling method was performed in a clustered Multi-stage manner. The collected data (by questionnaires: Young Schema -Short Form, Emotional Expressiveness, Cognitive flexibility and Shring's Emotional Intelligence) were analyzed by using SEM in order to determine the fitness of the model. Then, the fitness of the model was investigated in three levels: the fitness of measurement model, the fitness of structural model and the fitness of GOF.
 Findings: The findings of the research showed that the effect sizes of variables were such so: Emotional Expressiveness on Maladaptive Schemas (0.329–strong); Emotional Expressiveness on Emotional Intelligence (0.194–strong); Cognitive flexibility on Maladaptive Schemas (0.107– medium); Cognitive flexibility on Emotional Intelligence (0.057– medium) and Emotional Intelligence on Maladaptive Schemas (0.105–medium). As well, the T- Values of the relations between the variables were more than 1.96 and this showed that significant correlations existed between them.
Conclusion: The results of the research supported the examined model and that it was an appropriate model in order to explain the maladaptive schemas in female teenagers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Maladaptive Schemas
  • Emotional Intelligence
  • Cognitive Flexibility
  • Emotional Expressiveness
  • COVID-19 Pandemic

مراجع

آتش‌سخن، پریا؛ عبدالهی، داود (1396)، رابطه طرح‌واره‌های شخصیتی با خودپنداره و هوش هیجانی، دومین کنگره بین‌المللی علوم انسانی، مطالعات فرهنگی، تهران.
اﺳﺪی، جوانشیر (1382)، راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﻫﻮش ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ ﺷﻐﻠﻲ و ﺳﻼﻣﺖ روان ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺷﺮﻛﺖ اﻳﺮان‌ﺧﻮدرو، ﭘﺎﻳﺎن‌ﻧﺎﻣﻪ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ، داﻧﺸﮕﺎه ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ.
ایزدی، فاطمه؛ اشرفی، عماد؛ فتحی آشتیانی، علی (1398)، الگوی ساختاری رابطه بین طرح‌واره‌های هیجانی منفی و نشانه‌های بدنی با میانجی‌گری ناگویی هیجانی و ابرازگری هیجانی، مجله پژوهش‌های علوم رفتاری، 16 (3)، 311-323.
پورشهریاری، مه‌سیما؛ عبداللهی، عباس؛ غفوری، سحر (1400)، واکاوی تجارب و ادراکات روان‌شناختی بیماران بهبودیافته‌ کووید ـ ۱۹، پژوهش‌های مشاوره، ۲۰ (۷۸): ۲۷۱-۲۴۴.
خانه‌کشی، علی؛ طباطبایی‌فر، جمیله (1399)، رابطه بین صفات شخصیتی و هوش هیجانی با انعطاف‌پذیری شناختی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان آمل، سومین کنگره بین‌المللی علوم روان‌شناختی و آموزشی، تهران.
رفیعی‌نیا، پروین؛ رسول‌زاده طباطبایی، کاظم؛ آزادفلاح، پرویز (1385)، رابطه سبک‌های ابراز هیجان با سلامت عمومی در دانشجویان، مجله روان‌شناسی، 37 (10)، 84 – 105.
سجادی، نسیم؛ گل‌محمدیان، محسن؛ حجت‌خواه، محسن (1395)، اثربخشی طرح‌واره درمانی بر سازگاری تحصیلی دانش‌آموزان دختر، پژوهش‌های مشاوره، ۱۵ (۵۸): ۱۷-۴.
صدوقی، زهره؛ آگیلار وفایی، مریم (1387)، تحلیل عاملی نسخه کوتاه پرسش‌نامه طرح‌واره یانگ در نمونه غیربالینی ایرانی، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 14 (2)، 214-219.
فاضلی، مژگان؛ احتشام‌زاده هاشمی شیخ‌شبانی، سیداسماعیل (1393)، اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری بر انعطاف‌پذیری شناختی افراد افسرده، اندیشه و رفتار، 34 (9)، 27 -36.
فرجی، محمد (1393)، پیش‌بینی ابراز هیجان براساس سلامت عمومی و هوش هیجانی در ورزشکاران شهر تهران، اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران.
گلمن، دانیل (1995)، هوش هیجانی، ترجمه پارسا، نسرین (1389)، تهران: انتشارات رشد.
محمدخانی، شهرام؛ سلیمانی، حمیده و سیدعلی‌نقی، سیداحمد (1393)، نقش طرح‌واره‌های هیجانی در تاب‌آوری افراد مبتلا به HIV، مجله دانش و تندرستی، 9 (3)، 1-10.
مشیریان فراحی، سیدموسی (1397)، بررسی اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر انعطاف‌پذیری شناختی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه، اولین همایش ملی علمی ـ پژوهشی روان‌شناسی و علوم تربیتی، شیروان.
منصوری، بهزاد (1380)، هنجاریابی پرسش‌نامه هوش هیجانی شرینگ در بین دانشجویان کارشناسی‌ارشد دانشگاه‌های تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
موسوی، رقیه؛ علیپور، طاهره (1400)، بررسی پیامدها و عوارض روان‌شناختی و چالش‌های خانوادگی ناشی از شرایط کرونا در افراد شاغل، پژوهش‌های مشاوره، ۲۰ (۷۸): ۲۹۹-۲۷۲.
میرز، لاورنس اس؛ گامست، گلن؛ گارینو، ا.جی (1999)، پژوهش چندمتغیری کاربردی، مترجمان حسن‌پاشا شریفی، سیمین‌دخت رضاخانی، حمیدرضا حسن‌آبادی، بلال ایزانلو و مجتبی حبیبی، 1391، تهران: رشد، چاپ دوم.
Banikalef, A., & Rababah, L. (2018). Gender differences and emotional  expressiveness on Facebook: An analysis of prosodic features among Jordanian Facebookers. Studies in Linguistics and Literature, 2(3), 180-184.‏
Barr, L. K., Kahn, J. H., & Sch neider, W. J. (2008). Individual differences in emotion expression: Hierarchical structure and relations with psychological distress. Journal of Social and Clinical Psychology; 27: 1045 – 1077.
Çalışkan, B. (2017). Relationship between early maladaptive schemas, perceived maternal parenting style, emotion regulation difficulties and psyhological well-being (Master's thesis, Doğuş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).‏
Carbonella JY & Timpano KR. (2016). Examining the link between hoarding symptoms and  cognitive  flexibility  deficits.   Behavior therapy. Mar; 1;47 (2): 262-73.
Costa, A. & Faria, L. (2015). The impact of Emotional Intelligence on academic achievement: A longitudinal study in Portuguese secondary school. Learning and Individual Differences; 37: 38-47.
Dennis, J. P., & Vander Wal, J.S (2010). The cognitive flexibility inventory: Instrument development and estimates of reliability and validit, Cogn Ther Res; 34: 241-253.
Evans, S. C.; Blossom, J. B; Canter, K. S.; Poppert-Cordts, K.; Kanine, R.; Garcia, A. & Roberts, M. C. (2016). Self-reported emotion reactivity among early- adolescent girls: evidence for convergent and discriminant validity in an urban community sample. Behavior Therapy; 47(3): 299-311.‏
Faustino, B., & Vasco, A. B. (2019). Early maladaptive schemas and cognitive    fusion on the regulation of psychological needs. Journal of Contemporary Psychotherapy; 1-8.‏
González-Tovar, M., & Hernández-Rodríguez, S. (2021). COVID-19 and Emotional Variables in a Sample of Chileans. Frontiers in Psychology, 12, 43.‏
Gülten, Ü. (2021). Does Student’s Cognitive Flexibility Decrease During Pandemic? A New Approach to Measure Cognitive Flexibility. International Journal of Cognitive Research in Science, Engineering and Education, 9(1), 13-22.‏
Keltner, D., Sauter, D., Tracy, J., Cowen, A. (2019). Emotional expression: Advances in basic emotion theory. Journal of nonverbal behavior, 1-28.‏
Kring, A.M., Smith, D. A., & Neale, J. M. (1994). Individual differences in dispositional expressiveness: development and validation of the Emotional Expressivity Scale. Journal of personality and social psychology; 66(5):  934.
Moroń, M., & Biolik-Moroń, M. (2021). Trait  emotional  intelligence  and emotional experiences during  the COVID-19  pandemic outbreak in Poland: A daily diary study. Personality and Individual ifferences, 168, 110348.‏
Niles, A. N., Haltom, K. E., Mulvenna, C. M., Lieberman, M. D., & Stanton, A. L. (2014). Ran domized controlled trial of expressive writing for psychological and physical health: The moderating role of emotional expressivity. Anxiety, Stress & Coping; 27: 1 - 17.
Ortega LA; Tracy BA; Gould TJ & Parikh V. (2013). Effects of chronic low-and high-dose nicotine on cognitive flexibility in C57BL/6J mice. Behavioural Brain Research. Feb 1; 238: 134-45.
Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional intelligence. Imagination, cognition and personality, 9(3), 185-211.‏
Servaes, P., Vingerhoets, A.J.J.M., Vreugdenhil, G., Keuning, J. J., & Broekhuijsen, A. M. (1999). Inhibition of emotional expression in breast cancer patients. Behavioral Medicine; 25: 23-27.
Shareh H, Farmani A, Soltani E. Investigating the Reliability and Validity of the Cognitive Flexibility Inventory (CFI-I) among Iranian  University Students. PCP. 2014; 2(1):43-50
Silberstein, L. R., Tirch, D., Leahy, R. L., & McGinn, L. (2012). Mindfulness, psychological flexibility and emotional schemas. International Journal of Cognitive Therapy; 5(4): 406-419.‏
Waller, G, Meyer, C. Ohanian, V. (2001). Psychometric properties of the long & short versions of the young schema questionnaire: Core beliefs among bulimic and comparision women. Cognit Ther Res; 25(2):137-47.
روانشناسی نظامی
دوره 13، شماره 50
فصلنامه تابستان
شهریور 1401
صفحه 27-54

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 08 خرداد 1401
  • تاریخ بازنگری: 29 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 01 تیر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار