پیش‌بینی بهزیستی روانشناختی بر اساس سیستم‌های مغزی رفتاری و به واسطه پذیرش خود در نظامیان بازنشسته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: دانشجوی ارشد روانشناسی شخصیت، دانشکده روان شناسی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران

2 کارشناسی ارشد روانشناسی شخصیت، دانشگاه آزاد علوم تحقیقات، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

4 کارشناس ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سیستم‌های مغزی رفتاری و به‌واسطه پذیرش خود در پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی نظامیان بازنشسته انجام شد.
روش: در این پژوهش 210 نظامی بازنشسته شهر کرج به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و آزمودنی‌ها ازطریق بهزیستی روان‌شناختی ریف (1988)، پرسش‌نامه پذیرش بی‌قید و شرط خودِ چمبرلین و هاگا (2001) و پرسش‌نامه سیستم‌های مغزی رفتاری یا بازداری/ فعال‌سازی رفتاری کارور و وایت (1994) بررسی شدند. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری ضریب همبستگی و تحلیل مسیر توسط نسخه 23 نرم‌افزار SPSS و AMOS تحلیل شدند.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد رابطه بهزیستی روان‌شناختی با سیستم فعال‌سازی رفتاری (477/0=r) و پذیرش بی‌قید و شرط (623/0=r) مثبت و معنادار و هم‌بستگی بهزیستی روان‌شناختی با سیستم بازداری رفتاری (417/0-=r) و پذیرش مشروط (542/0-=r) منفی و معنادار است. برای بررسی نقش واسطه‌ای پذیرش خود در رابطه بین سیستم‌های مغزی رفتاری و بهزیستی روان‌شناختی، از تحلیل مسیر استفاده و سهم منحصربه‌فرد دو متغیر میانجی، با آزمون سوبل محاسبه شد. نتایج نشان داد پذیرش خود (پذیرش بی‌قید و شرط و پذیرش مشروط) در رابطه بین سیستم‌های مغزی رفتاری و بهزیستی روان‌شناختی نقش واسطه‌ای دارند.
نتیجه‌گیری: بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت متغیرهای سیستم‌های مغزی رفتاری و پذیرش خود در بهزیستی روان‌شناختی نظامیان بازنشسته نقش دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prediction of Psychological Well-Being Based on Brain-Behavioral Systems and Through Self-Acceptance in Retired Military Personnel.

نویسندگان [English]

  • Samira Saeedi 1
  • Azam Taheri 2
  • Farahnaz Akbari 3
  • Maryam Mohseni 4
1 Corresponding author: senior student of personality psychology, Faculty of Psychology, Islamic Azad University, Karaj Branch, Iran.
2 Masters in Personality Psychology, Tehran Azad University of Research Sciences,Tehran, Iran
3 Master of Clinical Psychology, Sari Branch, Islamic Azad University, Sari, Iran.
4 Master of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Islamic Azad University, Sari Sari branch. Iran
چکیده [English]

Objective: The present study was conducted with the aim of investigating the role of brain-behavioral systems and through self-acceptance in predicting the psychological well-being of retired military personnel.
Method: In this research, 210 retired military personnel from Karaj city were selected by available sampling method and the subjects were evaluated by Riff's psychological well-being (1988), Chamberlain and Haga's unconditional self-acceptance questionnaire (2001) and Carver's questionnaire of behavioral brain systems or inhibition/behavioral activation. and White (1994) were reviewed. The data were analyzed using statistical methods of correlation coefficient and path analysis by version 23 of SPSS and AMOS software.
Findings: The findings showed positive and significant relationship between psychological well-being and behavioral activation system (r=0.477) and unconditional acceptance (r=0.623) and correlation between psychological well-being and behavioral inhibition system (r=0.417). And conditional acceptance (r=0.542) is negative and significant. To investigate the mediating role of self-acceptance in the relationship between behavioral brain systems and psychological well-being, using path analysis and the unique contribution of two mediating variables were calculated with the Sobel test. The results showed that self-acceptance (unconditional acceptance and conditional acceptance) play a mediating role in the relationship between behavioral brain systems and psychological well-being.
Conclusion: Based on this, it can be concluded that the variables of behavioral brain systems and self-acceptance play a role in the psychological well-being of retired soldiers

کلیدواژه‌ها [English]

  • Psychological Well-Being
  • Brain-Behavioral Systems
  • Self-Acceptance

مراجع

آقایوسفی، علیرضا ؛ اورکی، محمد؛ محمدی‌قره‌قوزلو، رقیه (1394)، رابطه سیستم‌های مغزی بازداری و فعال‌سازی رفتاری با سبک‌های تصمیم‌گیری: نقش تعدیل‌کننده دست‌برتری، فصل‌نامه عصب‌شناسی، 1(2): 31-17.
امیری، سهراب؛ سپهریان‌آذر، فیروزه (1396)، ارزیابی بهزیستی روان‌شناختی براساس سیستم‌های مغزی ـ رفتاری، سبک‌های عاطفی و راهبرد تنظیم هیجان: با نگاه به نقش جنسیت، مجله پژوهش سلامت، ۲ (۳) :۱۵۶-۱۴۹.
امینی، امین؛ شیروانی، حسین؛ بازگیر، بهزاد (1399)، مقایسه کیفیت خواب بازنشستگان نیروهای نظامی فعال و غیرفعال و ارتباط آن با سلامت روان، طب نظامی، 2 (3): 263-252.
پورمحمدرضاتجریشی، معصومه؛ میرزمانی‌بافقی، سیدمحمود (1392)، ارتباط بین فعالیت سیستم‌های مغزی ـ رفتاری، حمایت اجتماعی و افسردگی، فصل‌نامه علمی ـ پژوهشی رفاه اجتماعی، (7) 26: 223-23.
چمنی قلندری، رسول و همکاران (1398)، اثربخشی آموزش واقعیت درمانی بر بهزیستی روان‌شناختی و شادکامی سربازان یک مرکز نظامی در تهران، پرستار و پزشک در رزم، 7 (22)، 41-46.
حاتمی، حمیدرضا (1396)، پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی همسران نظامیان با تأکید ‌بر باورهای فراشناختی و راهبردهای تنظیم هیجانی، فصل‌نامه روان‌شناسی نظامی، 8 (30)، 37-19.
رحمانی (1396)، مقایسه پذیرش خود و کیفیت رابطه با مادر در نوجوانان دارای تعارض بالا و پایین، مرکز رشد دانشگاه علامه طباطبایی.
فرنام، علی؛ حیدری، عزیزالله (1398)، رابطه خودکارآمدی و نظم‌جویی شناختی هیجان با بهزیستی روان‌شناختی کارکنان یک سازمان نظامی، روان‌شناسی نظامی، 10 (38)، 5-14.
فراهانی(1391)، مقایسه بهزیستی روان‌شناختی و رضامندی زناشویی در گروهی از زنان بارور و نابارور شهر تبریز، روان‌شناسی سلامت، 1 (1): ۲۸-۱۷.
گودرز تله‌جردی، مجید؛ وحدانی‌نیا، ولی‌الله (1398)، بررسی ارتباط بین کیفیت زندگی و حمایت اجتماعی در جامعه بازنشستگان ارتش جمهوری اسلامی ایران، علوم مراقبتی نظامی، 5 (4): 272-263.
عبداللهی مجارشین، رضا (1385)، رابطه سیستم‌های بازداری و فعال‌سازی با سوگیری حافظه ناآشکار در افراد افسرده، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تبریز، دانشگاه تبریز.
محمدی، نورالله (1387)، ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس‌های سیستم بازداری و فعال‌سازی رفتار در دانشجویان دانشگاه شیراز، دوماه‌نامه علمی ـ پژوهشی دانشگاه شاهد، 15(8): 56-49.
منیرپور، نادر؛ عطاری، بهناز؛ ضرغام حاجبی، مجید (1398)، تبیین بخشش در سالمندان ازطریق قدردانی، شادکامی و پذیرش خود با نقش میانجی توان‌مندی خود، فرهنگ مشاوره و روان‌درمانی، 39 (10): 123-156.
Carver, CS. White, TL. (1994) Behavioral inhibition, behavioral activation and affective responses to impending reward and punishment: The BIS/BAS scales. Journal of Personality and Social psychology. 67(5):319-333.
Devereaux R. (2016). The Ultimate Love-Affair: Unconditional Self-Acceptance and Love. US: Balboa Press.
Jensen, M. P., Ehde, D. M., & Day, M. A. (2016). The behavioral activation and inhibition systems: implications for understanding and treating chronic pain. The Journal of Pain, 17(5), 529-e1.
Serrano-Ibáñez, E. R. (2018). Behavioral inhibition and activation systems, and emotional regulation in individuals with chronic musculoskeletal pain. Frontiers in Psychiatry, 394.
Smit EE, Nolen-Hoeksema S, Fredrickson B, Loftus G. (2002). Atkinson and Hilgard's introduction to psychology. 14th ed. New York: Wadsworth Publ.
Storm, J. F., Boly, M., Casali, A. G., Massimini, M., Olcese, U., Pennartz, C. M., & Wilke, M. (2017). Consciousness regained: disentangling mechanisms, brain systems, and behavioral responses. Journal of Neuroscience, 37(45), 10882-10893.
Vasile C. (2013). An Evaluation of Self-acceptance in Adults. Science Direct, 78: 605-609.
روانشناسی نظامی
دوره 13، شماره 51
فصلنامه پاییز
دی 1401
صفحه 67-80

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 10 اردیبهشت 1401
  • تاریخ پذیرش: 12 آذر 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار