پیش بینی رضایت زناشویی براساس نگرش به معنویت وتاب آوری در همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه، علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

2 گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان

چکیده

وقوع جنگ ازجمله عواملی است که می‌تواند منجر به اختلال استرس پس از سانحه شود. پژوهش حاضر باهدف تعیین نقش نگرش معنوی و تاب‌آوری در پیش‌بینی رضایت زناشویی همسران جانبازان مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه در استان آذربایجان شرقی انجام شد. روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است و از جامعه آماری تحقیق شامل همسران جانبازان مبتلابه اختلال استرس پس از سانحه استان آذربایجان شرقی بر اساس روش نمونه‌گیری در دسترس 120 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. آزمودنی‌ها به ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه های نگرش معنوی شهیدی و فرجی، تاب‌آوری کانور ودیویدسون، رضایت زناشویی انریچ پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که مؤلفه‌های نگرش به معنویت و مؤلفه‌های تاب‌آوری با رضایت زناشویی همبستگی معناداری دارند. نگرش به معنویت و تاب‌آوری 42 درصد تغییرات را در رضایت زناشویی پیش‌بینی می‌کنند. از بین مؤلفه‌های نگرش به معنویت، توانمندی معنوی و از بین مؤلفه‌های تاب‌آوری، تأثیرات معنوی، پذیرش مثبت تغییر، کنترل ادراک‌شده می‌توانند رضایت زناشویی را پیش‌بینی کنند. قدرت پیش‌بینی سایر متغیرها (نگرش معنوی، اعتماد به غرایز و احساس شایستگی) معنی‌دار نیست. نتایج این تحقیق لزوم انجام مداخلات در راستای ارتقای تاب‌آوری و نگرش به معنویت را برای بهبود رضایت زناشویی در همسران جانبازان اختلال استرس پس از سانحه خاطرنشان می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Predicting marital satisfaction based on attitude towards spirituality and resilience in the spouses of veterans with post-traumatic stress disorder

نویسندگان [English]

  • Hossein Vahedi 1
  • Ali Eghbali 2
1 Assistant Professor in Psychology, Educational Science & Psychology Department, Farhangian University, Tehran, Iran
2 Department of Educational Science, Farhangian University
چکیده [English]

The occurrence of war is one of the factors that can lead to post-traumatic stress disorder. The aim of this study was to determine the role of attitude towards spirituality and resilience in predicting marital satisfaction of spouses of veterans with post-traumatic stress in East Azerbaijan province. Research method is correlational type and from the statistical population of the study, including the wives of veterans with post-traumatic stress disorder, 120 people were selected as the sample based on the available sampling method. Subjects answered the tools of this study including Shahidi and Faraji Spiritual Attitude, Connor-Davidson Resilience and Enrich Marital Satisfaction Questionnaires. Data analyzed using Pearson correlation and regression analysis methods. The results of the research showed that attitude towards spirituality has a significant correlation with marital satisfaction. The results showed that the components of attitude towards spirituality and resilience components had significant relation with marital satisfaction. Attitudes towards spirituality and resilience predict 42% of changes in marital satisfaction. Among the components of attitude towards spirituality, spiritual ability and among the components of resilience, spiritual influences, Positive acceptance of change and secure relationships and perceived control can predict marital satisfaction. The predictive power of other variables (spiritual attitude, Trust in one´s instincts and Personal competence) is not significant. The results of this research highlight the need to carry out interventions in order to improve resilience and attitude towards spirituality to improve marital satisfaction in spouses of post-traumatic stress disorder veterans.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marital Satisfaction
  • attitude towards spirituality
  • Resilience
  • PTSD

Smiley face

ابوالقاسمی، عباس، (1390)، ارتباط تاب‌آوری، استرس و خودکارآمدی با رضایت از زندگی در دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی بالا و پایین، مجله مطالعات روان‌شناختی، 7 (3): 131-151.
آسوده، محمدحسین، (1389)، فاکتورهای ازدواج موفق از دیدگاه زوجین خوشبخت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه تهران.
آورنده، مسعود؛ افتخارصعادی، زهرا؛ بختیارپور، سعید؛ حیدری، علیرضا و عسکری، پرویز، (1398)، نقش میانجی گر رضایت زناشویی در رابطه بین تجربیات معنوی با شادکامی دانشجویان متأهل، فصلنامه علمی پژوهشی علوم روان‌شناختی، ۱۸ (۷۸): ۷۲۶-۷۱۹.
بیگی، علی؛ محمدی فر، محمدعلی؛ نجفی، محمود و رضایی، علی‌محمد، (1394)، رابطه معنویت و بخشودگی با انسجام و سازگاری خانوادگی در جانبازان، نشریه طب جانباز، 8 (1): 33-39.
 راه نجات، امیر محسن؛  دباغی، پرویز؛ ربیعی، مهدی؛ تقوا، ارشیا؛ ولی پور، حبیب؛ دنیوی، وحید  ؛ ابراهیمی؛ محمدرضا، (1395)، میزان شیوع اختلال استرس پس از ضربه ناشی از جنگ در کهنه رزمندگان، نشریه طب جانباز، 9 (1)، 15-23.
رجبی، سوران؛ علیمرادی، خدیجه و مرادی، نزهت‌الزمان، (1396)، رابطه ساختاری بهزیستی معنوی و رضایت زناشویی با ‌نقش واسطه‌ای هوش هیجانی وتمایزیافتگی خود، روش‌ها و مدل‌های روان‌شناختی، 8(28): 19-48.
رحیم‌پور، فرزانه؛ صالحی، سید یوسف؛ حسینیان، سیمین؛ عباسیان، محبوبه، (1392)، تبیین رضایت زناشویی زوجین بر اساس هوش معنوی و طرح‌واره ناسازگار اولیه،  تحقیقات مدیریت آموزشی، 15 (14): 77-90.
رشاد علی‌اکبر، عباس‌زاده مهدی، رشاد محمدهادی، (1400)، دین و سلامت معنوی: تعریف، پیشینه، ضرورت و مبانی، نشریه فرهنگ و ارتقاء سلامت، ۵ (۳): ۳۹۰-۳۸۳.
زارع، بیژن؛ صفیاری جعفرآباد، هاجر، (1394)، مطالعه رابطه عوامل مؤثر بر میزان رضایت از زندگی زناشویی در میان زنان و مردان متأهل شهر تهران، مطالعات اجتماعی روان شناختی زنان، 13(1): 111-140.
سیفی، یاور؛ تقوی، محمدرضا، (1398)، رابطه‌ی بهزیستی معنوی با رضایت زناشویی: نقش واسطه‎گری سرسختی روان‌شناختی، دو فصلنامه روان‌شناسی معاصر، 14 (1): 31-41.
شهیدی، شهریار، فرج نیا، سعیده، (1391)، ساخت و اعتبار یابی پرسش‌نامه سنجش نگرش معنوی، روانشناسی و دین، 3 (19): 97 ـ 115.
شوانی، اسماعیل؛ زهراکار، کیانوش؛ قاسمی جوبنه، رضا؛ درگاهی، شهریار، (1394)، نقش رضایت جنسی، سلامت معنوی، پریشانی روان‌شناختی و عزت‌نفس در تعهد زناشویی زنان دارای همسر جانباز، نشریه طب جانباز، 7(2): ۹۹-۱۰۵.
عظیمی، زهرا و حبی، محمد باقر، (1401)، پیش‌بینی بر اساس نگرش مذهبی و بخشش در زنان خانواده نظامی،  مجله روانشناسی نظامی، 13(49): 165-186.
موسوی مقدم، سید رحمت الله؛  اسمعیل چگنی، مهری و اشرفی حافظ اصغر، (1394)، بررسی رابطه سلامت معنوی و رضایت زناشویی و ویژگی‌های جمعیت شناختی(سن، مدت ازدواج و مدت اشتغال) در پرستاران بیمارستان نظام مافی شهرستان شوش، پژوهش در دین و سلامت، 1 (4):  38-44.
Afra, Z., Bakhshayesh, A., & Yaghoubi, H. (2017). A comparative study between resilience with life satisfaction in normal and prisoner women. Journal of Fundamentals of Mental Health, 19 (special issue), 177-184.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. 5th ed. Arlington, VA: American Psychiatric Publishing, 271–80.
Aydogan, D., & Dincer, D. (2020). Creating resilient marriage relationships: Self-pruning and the mediation role sacrifice with satisfaction. Current Psychology: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues, 39(2), 500–510.
Aydogan, D., & Ozbay, Y. (2018). Mediation role of dyadic coping on parenting stress and relational resilience in couples. Marriage & Family Review, 54 (2): 128–147.
Baldwin, D.R., Kennedy, D.L., Armata, P. (2008). De-stressing mommy: Ameliorative association with dispositional optimism and resiliency. Stress and Health, 24 (5), 393-400.
Bradley, J. M., Hojjat, M. (2017): A Model of Resilience and Marital Satisfaction. The Journal of Social Psychology, 157 (5): 588-601.
Burns, R.A. & Anstey, K.J. (2010). The Connor–Davidson Resilience Scale (CD-RISC): Testing the invariance of a uni-dimensional resilience measure that is independent of positive and negative affect. Personality and Individual Differences, 48, 527–531.
Carlson, T. D., & Erickson, M. J. (2002). Spirituality and family therapy. New York; The Haworth Press, Inc.
Connor, K. M., & Davidson, J.R.T. (2003). Development of A New Resilience Scale: The Connor-Davidson Resilience Scale (Cd-Risc). Depression and anxiety, 18, 76–82.
Derakhshanrad, S. A., Piven, E., Hosseini, S. A., Shahboulaghi, F. M., Nazeran, H., & Rassafiani, M. (2016). Exploring the nature of the intention, meaning and perception process of the neuro‐occupation model to understand adaptation to change. Occupational Therapy International, 23(1), 29–38.
 Du, X.,   Liang, M., Mu, W., Li, F.,  Li , S., Li, X.,  Xu, J., Wang, K., & M. Zhou. (2022). Marital Satisfaction, Family Functioning, and Children’s Mental Health—The Effect of Parental Co-Viewing. Children9 (2), 216.
Fincham, F. D., & Beach, S. H. (2010). Marriage in the new millennium: A decade in review. Journal of Marriage and Family, 72 (3), 630–649.
Ganth, B. D., Thiyagarajan, S., & Nigesh, G. (2013). The role of infertility and other psychological factors on marital satisfaction among Indian couples. International Journal of Applied Psychology, 3(3), 31- 37.
Godwin, E. E., & Kreutzer, J. S. (2013). Embracing a new path to emotional recovery: Adopting resilience theory in post-TBI psychotherapy. Brain Injury, 27, 637– 639.
Green, K. T., Calhoun, P. S., Dennis, M. F., & Beckham, J.C. (2010). Exploration of the resilience construct in posttraumatic stress disorder severity and functional correlates in military combat veterans who have served since September 11, 2001. The Journal of Clinical Psychiatry, 71(7), 823-830.
Gros, D. F.,  Lancaster, C. L.,   Teves J. B.,   Libet J. &   Acierno R. (2018). Relations between post-deployment divorce/separation and deployment and post-deployment stressors, social support, and symptomatology in Veterans with combat-related PTSD symptoms. Journal of Military, Veteran and Family Health, 5 (2), 125-135.
Inoue, C., Shawler, E., Jordan, C. H., & Jackson, C. A. (2022). Veteran and Military Mental Health Issues. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing.
Kayser, K., & Acquati, C. (2019). The influence of relational mutuality on dyadic coping among couples facing breast cancer. Journal of Psychosocial Oncology, 37(2), 194–212.
Klaric, M., Franciskovic, T., Stevanovic, A., Petrov, B., Jonovska, S., Nemcic, M. I. (2011). Marital quality and relationship satisfaction in war veterans and their wives in Bosnia and Herzegovina. European Journal of Psychotraumatology, 2, 1-7.
Levin, J. S., & Chatters, L. M. (2008). Religion, aging, and health: historical perspectives, current trends, and future directions. Public Health, 20, 153–172.
Li, P., & Wickrama, K. K. (2014). Stressful Life Events, Marital Satisfaction, and Marital Management Skills of Taiwanese Couples. Family Relations: Interdisciplinary Journal of Applied Family Studies, 63 (2), 193-205.
Lima, C., & Putnam, P. D. (2010). Religion, Social Networks, and Life Satisfaction. American Sociological Review, 75(6), 914–933.
Monson, C. M, Taft, C. T., & Fredman, S. J. (2009). Military-related PTSD and intimate relationships: From description to theory-driven research and intervention development. Clinical Psychological Review, 29 (8), 707-714.
Najafi, K., Khoshab, H., Rahimi, N., Jahanara, A. (2022). Relationship between spiritual health with stress, anxiety and depression in patients with chronic diseases. International Journal of Africa Nursing Sciences, 17, 100463.
Olson, D. H. (2000). Circumplex Model of Marital and Family Systems. Journal of Family Therapy, 22, 144–167.
Pereira, M. G., Pereira, D., & Pedr, S. (2020). PTSD, psychological morbidity and marital dissatisfaction in colonial war veterans. Journal of Mental Health, 29 (1): 69–76.
Pérez-Fuentes, M. D. C, Molero Jurado, M. D, M., Gázquez Linares, J. J., Oropesa Ruiz, N. F., Simón Márquez, M. D. M., & Saracostti, M. (2019). Parenting Practices, Life Satisfaction, and the Role of Self-Esteem in Adolescents. International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(20), 4045.
Poonguzhali, G. & Vijayabanu, O.  (2014). A study on relationship between forgiveness, resilience and marital satisfaction among married individuals. Indian Journal of Health and Wellbeing; Hisar, 5(11), 1296-1301.
Raina P, Maity T. An Empirical Study on Marital Satisfaction between Arranged and Self-Marriage Couples in Bangalore. International Journal of Indian Psychology, 6(1), 101-108.
Ramsay, J. E., Tong, E. M., Chowdhury, A., and Ho, M. H. R. (2019). Teleological explanation and positive emotion serially mediate the effect of religion on well-being. Journal of Personality, 87, 676–689.
Rassouli, M., Yaghmaie, F., & Saeedolzakerin, M. (2008). Spirituality and spiritual coping strategies in Iranian institutionalized adolescent girls: A qualitative study. Middle East Journal of Nursing, 2 (2), 20-23.
Rauer, A., & Volling, B. (2015). The role of relational spirituality in happily-married couples’ observed problem-solving. Psychology of Religion and Spirituality, 7(3), 239–249.
Ray, S. L., & Vanstone, M. (2009). The impact of PTSD on veterans' family relationships: An interpretative phenomenological inquiry. International Journal of Nursing Studies, 46(6), 838-47.
Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2001). On Happiness and Human Potentials: A Review of Research on Hedonic and Eudaimonic Well-Being. Annual Review of Psychology, 52 (1), 141-66.
Salehi, M., Hosseini Dronkolaei, S. Z., Alamian Gavzan, S., & Motevalian, S. F. (2017). Relationship between Spiritual Health with Marital Satisfaction. Journal of Babol University of Medical Sciences,19(3), 47-52.
Seyed Ebrahimi, S. A., & Yazd Khasti, A. (2022). The Effect of Positive Group training on Psychological Well-Being and Marital Satisfaction in Women. Journal of Positive Psychology Research, 8, (2-30), 33-50.
Shabani, J., Hassan, S. A., Ahmad, A., & Baba M. (2010). Exploring the Relationship of Emotional Intelligence with Mental Health among Early Adolescents. International Journal of Psychological Studies, 2 (2), 209-216.
Sherman, M. D., Usset, T., Voecks, C., & Harris, J. I. (2018). Roles of religion and spirituality among veterans who manage PTSD and their partners. Psychology of Religion and Spirituality, 10 (4), 368–374.
Shi, M., Wang, X., Bian, Y. & Wang, L. (2015). The mediating role of resilience in the relationship between stress and life satisfaction among Chinese medical students: a cross-sectional study. BMC Medical Education, 13 (15), 16.
Sones, H. M., Madsen, J., Jakupcak, M., Thorp, S. R. (2015). Evaluation of an educational group therapy program for female partners of veterans diagnosed with PTSD: A pilot study. Couple and Family Psychology: Research and Practice, 4 (3), 150-160.
Surijah, E. A., Prasad, G. H. & Saraswati, M.R.A. (2021). Couple resilience predicted marital satisfaction but not well-being and health for married couples in Bali, Indonesia. Journal of Discourse and Research on Psychology, 6 (1), 13–32.
Tusaie, K., & Dyer, J. (2004), Resilience: A historical review of the construct. Holistic Nursing Practice, 18 (1), 3-8.
VanderWeele, T. J. (2017). Religious communities and human flourishing. Current Directions in Psychological Science, 26, 476–481.
Wang L, Shi Z, Zhang Y, Zhang Z. (2010). Psychometric properties of the 10-item Connor-Davidson Resilience Scale in Chinese earthquake victims. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 64, 499 –504.
Weinberg, M., Besser, A., Zeigler-Hill, V., & Neria, Y. (2018). Marital satisfaction and trauma-related symptoms among injured survivors of terror attacks and their spouses. Journal of Social and Personal Relationships, 35(3), 395–407.
World Health Organization. Regional Office for South-East Asia. (‌1984). Spiritual aspects of health. WHO Regional Office for South-East Asia.
Worthington, E. L., Hook, J. N., Davis, D. E., & McDaniel, M. A. (2011). Religion and spirituality. Journal of Clinical Psychology, 67, 204–214.