چگونگی بازتاب مؤلفه های هویتی و شخصیتی سربازان ایرانی در سفرنامه های خارجی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه گیلان

چکیده

سیاحان خارجی دوره صفویه و قاجار، ضمن توصیف جامعه ایرانی به بیان ویژگی‌ها و ساختار ارتش در ایران و نیز ویژگی‌های سربازان ایرانی و مقایسه آنان با قوای نظامی دیگر کشورها پرداختند. بررسی ویژگی سربازان ایرانی به مثابه یکی از عناصر اجتماعی و گروه‌های صنفی در جامعه ایرانی و مقایسه آن با دیگر جوامع می‌تواند به توصیف دقیق‌تری از هویت جامعه ایرانی بیانجامد. در این پژوهش تلاش شده است تا با اتخاذ رویکردی توصیفی و تحلیلی با استفاده از منابع تاریخی و مردم‌شناسی چگونگی توصیف ویژگی‌های قوای نظامی ایرانی از نگاه سفرنامه‌نویسان خارجی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد اگر چه در بخشی از سفرنامه‌ها بر ضعف نظام ارتش در ایران به طور کلی اشاره شده است اما در اغلب سفرنامه‌ها، ویژگی‌های سربازان و قوای نظامی ایران مورد ستایش سیاحان قرار گرفته و در گاهی موارد سربازان ایرانی به مثابه عنصری برابر و حتی برتر در مقایسه با سربازان کشورهای اروپایی معرفی شده‌اند. از نگاه سیاحان خارجی ، مسئولیت‌پذیری و سختکوشی و پشتکار ، شجاعت و مهارت ، باهوش و مستعد و آموزش‌پذیر، دینداری و داشتن تعلقات مذهبی و رفق و مدارا با مردم از جمله برجسته‌ترین و مهمترین ویژگی‌های سربازان ایرانی به شمار می‌رود. با اتکا بر نتایج این پژوهش می‌توان به تصویر نسبتاً روشنی از شخصیت و هویت جامعه ایرانی دست یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

How to reflect the identity and personality components of Iranian soldiers in foreign travelogues

نویسنده [English]

  • Javad Nazarimoghaddam
Faculty member . University of Guilan.
چکیده [English]

Foreign travel writers of the Safavid and Qajar periods, while describing the Iranian society, expressed the characteristics and structure of the army in Iran, as well as the characteristics of the Iranian soldiers and compared them with the military forces of other countries. Investigating the characteristics of Iranian soldiers as one of the social elements and trade groups in Iranian society and comparing it with other societies can lead to a more accurate description of the identity of Iranian society. In this research, by adopting a descriptive and analytical approach, using historical and anthropological sources, how to describe the characteristics of Iranian military forces from the point of view of foreign travel writers has been investigated and analyzed. The findings of the research show that although some of the travelogues mention the weakness of the army system in Iran in general, but in most of the travelogues, the characteristics of Iran's soldiers and military forces have been praised by tourists and in Sometimes Iranian soldiers are presented as an equal and even superior element compared to the soldiers of European countries. From the point of view of foreign tourists, responsibility and hard work and perseverance, courage and skill, smart and capable and trainable, religiousness and having religious ties and friendship and tolerance with people are among the most prominent and important characteristics of Iranian soldiers. Based on the results of this research, we can get a relatively clear picture of the character and identity of the Iranian society.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social Psychology"
  • travelogue"
  • national identity"
  • character"
  • "
  • military forces"

Smiley face

ابوالحسنی،جواد(1385).«فرایند اصلاحات سازمان نظامی در دره قاجار» ، مجله زمانه،سال 5 شماره 52، صص52-55
اورسل، ارنست؛ (1352)، سفرنامه اورسل، ترجمه علی اصغر سعیدی، تهران، زوار، چاپ نخست.
اولئاریوس،آدام(1363). سفرنامه‌ آدام اولئاریوس؛  ترجمه‌ احمد بهپور؛ تهران: سازمان انتشاراتی و فرهنگی ابتکار.
بروگش، هاینریش کارل (1367). سفری به دربار سلطان صاحبقران: 1859-1861. سفرنامه ایلچی پروس در ایران، ترجمه حسین کردبچه، تهران:اطلاعات.
بنجامین، ساموئل گرین ویلر(۱۳۶۳). ایران و ایرانیان، ترجمه‌ی حسین کردبچه، تهران، انتشارات علمی
بی نا؛ (1378)،سفرنامه ونیزیان در ایران ، ترجمه منوچهر امیری، تهران، انتشارات خوارزمی.
پاتینجر، هنری.(1348). مسافرت سند و بلوچستان: اوضاع جغرافیائی و تاریخی، یک نقشه(ترجمه شاهپور گودرزی).تهران: کتابفروشی دهخدا
پولاک، یاکوب ادوارد (1368). ایران و ایرانیان،ترجمه کیکاووس جهانداری،تهران: خوارزمی
تکمیل همایون،ناصر(1376).تحولات قشون در تاریخ معاصر، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی
تویوکیچی، یه نا گا(1392) سفرنامه یه نا گا تویوکیچی در ایران و آناطولی. ترجمه هاشم رجب زاده و کینجی ئه اورا انتشارات طهوری .
دالمانی، رونه (1335). سفرنامه از خراسان تا بختیاری،ترجمه فره وشی، تهران: امیرکبیر
دروویل، گاسپار (1365) .سفر در ایران. ترجمه منوچهر اعتمادمقدم. تهران: شباویز.
دلاواله، پیترو؛(1370)، سفرنامه پیترودلاواله: ترجمه و شرح و حواشی از شعاع الدین شفا، تهران، علمی فرهنگی.
دوگوبینو، کنت(بی تا)، سه سال در ایران، ،ترجمه ذبیح الله منصوری، انتشارات فرخی.
زنو، کاترینو(1378) .سفرنامه کاترینو زنو در سفرنامه­های ونیزیان در ایران در زمان اوزون حسن و آق قوینلو و اوایل عهد صفوی،ترجمه منوچهر امیری، تهران: خوارزمی   
ژوبر پ. امده.(1347).مسافرت در ارمنستان و ایران،ترجمه علیقلی اعتمادمقدم،تهران: انتشارات بیناد فرهنگ ایران
سوزوکی، شین جوء؛(1393)،سفرنامه سوزوکی شین جوء ، ترجمه هاشم رجب­زده و کینجی ئه اورا انتشارات طهوری.
شاردن، ژان ؛(1372)، سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی،ج2، تهران،توس.
شیبانی ،ژان رز فرانسواز.(1353).سفراروپائیان به ایران(ترجمه ضیاء الدین دهشیری). تهران:بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
شیخ­نوری،محمد امیر( 1385)تغییر ساختار ارتش ایران از سنتی به مدرن،زمانه، شماره 52  ، 20 تا 30
صحت منش، رضا(1397) «نظام توپخانه در دوره قاجار»،  مطالعات تاریخی جنگ ، شماره 4، 87-114
علم، محمدرضا و حمزه حسینی(1397).«بررسی موانع شکلگیری ارتش مدرن در نمیه نخست حکومت قاجار»، مطالعات تاریخی جنگ،  سال دوم ش2 ، 115-142
علی بابایی،غلامرضا(1382). تاریخ ارتش ایران ، تهران: انتشارات آشیان.
فلاندن، اوژن ناپلئون؛(1356) ،سفرنامه اوژن فلاندن به ایران، ترجمه حسین نورصادقی،تهران، اشراقی.
فوروکاوا ، نوبویوشی(1384).سفرنامه فوروکاوا: عضو هیئت اجرایی نخستین سفارت ژاپن به ایران در دوره قاجار، ترجمه هاشم رجب زاده و کینیجی ئه اورا، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
فیگوئرا، گارسیا د سیلوا؛(1363)،سفرنامه دن گارسیا د سیلوا فیگوئروآ ،غلامرضا سمیعی،تهران، نشر نو.
قریب،شکوه عظمی (1377). روزنه­ای به تاریخ ایران در سده­های گذشته، ترجمه ژان قریب، تهران: شرکت سهامی انتشار
کمپفر، انگلبرت؛(1363)، سفرنامه کمپفر،ترجمه کیکاووس جهانداری،تهران،خوارزمی.
گاردان،کنت آلفرد دو(1362) مأموریت ژنرال گاردان در ایران، ترجمه عباس اقبال چاپ دوم، تهران: انتشارات نگاه
ماساجی، اینووه(1390) سفرنامه ایران، ترجمه هاشم رجب­زاده تهران: طهوری
مک گرگر، کلنل سی . ام(1368). سفری به ایالت خراسان وشمال غربی افغانستان در 1875، جلد دوم ، ترجمه اسدالله توکلی طبسی، مشهد: آستان قدس رضوی.
موسوی، سیدهادی(1391) . ساختار ارتش ایران در دوره قاجار از سلطنت آقا محمدخان تا پایان عهد سلطنت محمدشاه قاجار(1210-1264 ه.ق) پایان نامه کارشناسی ارشد استاد راهنما محمد امیر شیخ نوری استاد مشاور ، سید هاشم آقاجری  دانشگاه تربیت مدرس
میراحمدی، مریم.(1368). اهمیت تاریخی سفرنامه‌های ایران.  مجله تحقیقات تاریخی. 1.(3) .495- 532 .
وارینگ، ادوارد اسکات،(1369). «سفرنامه ادوارد اسکات وارینگ» در ده سفرنامه یا سیری در سفرنامه های جهانگردان خارجی راجع به ایران ترجمه مهراب امیری  انتشارات وحید.
ویشارد ، جان(1363). بیست سال در ایران، ترجمه علی پیرنیا،انتشارات نوین.
الیوت،تی . اس(1387). درباره فرهنگ، ترجمه حمید شاهرخ، تهران: نشر مرکز
مهرابی، حسین و غلامرضا میرزایی، علی فتحی اشتیانی و رضا کرمی نیا(1394). نقش ویژگی­های شخصیتی در سبک زندگی نیروهای نظامی، روانشناسی نظامی، دوره 6، ش21  ،29-38
بهرامی، محمود و بخشعلی کامرانی صالح(1395).بررسی رابطه ویژگی­های شخصیتی و سبکهای دلبستگی با میزان هیجان­خواهی نیروهای عملیاتی یک سازمان نظامی، روانشناسی نظامی، دوره 7،ش28،  29-44
وثوقی، منصور،حسین میرزایی و جبار رحمانی.(1384). فردگرایی و جمع گرایی ایرانیان از دید سیاحان خارجی. مطالعات فرهنگی و ارتباطات شماره2 : 303 تا 324