بررسی نقش عوامل روان‌شناختی در پیش‌بینی مشارکت دفاعی (مورد مطالعه: استان گلستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه جامع امام حسین (ع)

2 امام حسین علیه السلام

3 - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی سمنان، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

هدف: در دنیای امروز توجه به عوامل روان‌شناختی در ارتقاء و توسعه سیاست‌ها و راهبردهای نظامی از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین، هدف مطالعه حاضر بررسی مشارکت دفاعی از منظر عوامل روان‌شناختی شامل ویژگی‌های شخصیتی، آگاهی و دانش، اعتماد و احساس کارآمدی بود.

روش: مطالعه حاضر از نوع توصیفی- همبستگی و جامعه آماری آن شامل کلیه افراد (مرد و زن) استان گلستان در سال 1401 بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای تعداد 386 نفر انتخاب و پرسش‌نامه مشارکت دفاعی، پرسش‌نامه پنج عاملی شخصیت و پرسش‌نامه عوامل روان‌شناختی را تکمیل نمودند. داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 25 و روش آماری همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به شیوه گام به گام تجزیه و تحلیل شد.

یافته‌ها: نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد رابطه مثبت و معنی‌دار بین آگاهی (553/0=r، 001/0P )، اعتماد (332/0=r، 001/0P)، کارآمدی (391/0=r، 001/0P)، برون‌گرایی (127/0=r، 012/0P)، توافق پذیری (139/0=r، 006/0P) و وظیفه شناسی (243/0=r، 001/0P) با مشارکت دفاعی وجود دارد. ‌هم‌چنین، نتایج تحلیل رگرسیون به روش گام به گام نشان داد که به ترتیب آگاهی، وظیفه شناسی، کارآمدی و برون‌گرایی بیشترین سهم را در پیش بینی مشارکت دفاعی دارند که مجموعاً 35 درصد از واریانس مشارکت دفاعی به وسیله این متغیرهای پیش‌بین تبیین شد.

نتیجه‌گیری: براساس نتایج به دست آمده، توجه به عوامل روان‌شناختی در ارتقاء و توسعه‌ مشارکت دفاعی پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Survey on the Role of Psychological Factors in Predicting Defense Participation (Case study: Golestan Province)

نویسندگان [English]

  • Hadi Morad Piri 1
  • hojjat moradi 2
  • Mohammad Sadegh Sarizadeh 3
1 Imam Hossein University
2 Imam Hossein University
3 Department of Clinical Psychology, Faculty of Psychology and Educational Sciences, Semnan University, Semnan, Iran
چکیده [English]

Purpose: Nowadays, paying attention to psychological factors great importance in military policies and strategies promotion and development. So, the goal of the present study is to investigate defense participation according to psychological factors including personality traits, awareness, trust, and feeling of efficiency.

Method: The design of this study is descriptive-correlational, and its statistical population included all the people of Golestan province (men and women) in 2022. Using the multi-stage cluster sampling method, 386 people selected and completed the researcher-made defense participation questionnaire, the five-factor personality questionnaire, and the researcher-made psychological factors questionnaire. The obtained data were analyzed using SPSS version 25 software and Pearson correlation coefficient and stepwise multiple regression.

Findings: The results of Pearson's correlation coefficient analysis showed a positive and significant relationship between awareness (r=0.553, P<0.001), trust (r=0.332, P<0.001), efficiency (r=0.391, P<0.001), extraversion (r= 0.127, P<0.012), agreeableness (r=0.139, P<0.006), and conscientiousness (r=0.243, P=0.001) with defensive participation. Also, the results of stepwise regression analysis showed that awareness, conscientiousness, efficiency, and extroversion have the largest contribution in predicting defensive participation, respectively, which totally explained 35% of the defensive participation's variance.

Conclusion: Regarding the obtained results, paying attention to psychological factors in the defense participation promotion and development is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Big-five personality traits
  • awareness
  • trust
  • self-efficacy
  • defense participation

Smiley face

اثرزاده، رضا؛ بجانی، حسین و ملکی نیا، عماد. (1390). بررسی خودکارآمدی نیروی انسانی در سازمان ها و ارائه ی الگوی مفهومی برای سنجش آن. دوماهنامه توسعه انسانی پلیس، 8(37)، 177-95.
اخوان کاظمی، بهرام (1391)، تعاملات مشارکت سیاسی و امنیت ملی از منظر امام خمینی (ره)، فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهش های انقلاب اسلامی، 1(3)، 54-33.
آقاخانبابائی، مریم؛ مظفری، سید امیر احمد و پور سلطانی زرندی، حسین. (1395). نقش میانجیگری خودکارآمدی در رابطه بین حمایت اجتماعی و مشارکت در فعالیت بدنی دانشجویان. پژوهش های معاصر درمدیریت ورزشی، 6(11)، 71-63.
بیات، بهرام و پیری، فردین. (1399). محیط شناسی نقش مشارکت مردمی در امنیت عمومی کشور. فصلنامه پژوهش های حفاظتی- امنیتی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)، 9(33)، 108-89.
پارسامهر، مهربان و اسکندری فرد، امیرمختار. (1392). اعتماد و رابطه آن با مشارکت اجتماعی(مورد مطالعه: شهر یزد). فصلنامه علوم اجتماعی، 62، 286-253.
داودی، حدیثه و مهدی فر، محمد (1400)، مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی؛ مبانی فقهی و گونه‌های حقوقی، فقه حکومتی, 6(11), 55-82.
درستکار، آرنوش؛ صابری، هائیده و باقری، نسرین. (1398).  ارائه مدل ساختاری مشارکت اجتماعی بر مبنای خودکارآمدی، هویت اجتماعی و تاب آوری براساس نقش میانجیگری امید. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، 62، 502-495.
رجبی فرجاد، حاجیه؛ دانش فرد، کرم اله؛ مظاهری، محمد مهدی و شیروانی، عایرضا. (1393). نقش اعتماد عمومی در توسعه مشارکت شهروندان، فصلنامه مطالعات منابع انسانی، 4(14)، 46-23.
رشادت، سهیلا؛ زکی‌یی علی؛ کریمی، پروانه و کماسی، سعید. (1395). مشارکت اجتماعی در سلامت در میان جمعیت عمومی شهر کرمانشاه: نقش پیشبین عوامل شخصیتی و خودکارآمدی. سلامت اجتماعی، 4(1)، 54-42.
رشادی، منوچهر. (1399)، بررسی ارتباط میان اعتماد و مشارکت اجتماعی (مورد مطالعه: شهروندان شهرهای استان همدان). مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 9(4)، 930- 907.
 روشن چسلی، رسول؛ شعیری، محمدرضا؛ عطری فرد، مهدیه؛ قائم مقامی، بهاره و رحیمی راد، اکرم (1385)، بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی نئو (NEO-FFI)، دو ماهنامه علمی- پژوهشی دانشگاه شاهد، 13(16)، 36-27.
سبزه‌ای، محمد تقی و رحیمی، پرویز. (1392). بررسی رابطه‌ی اعتماد اجتماعی با مشارکت اجتماعی در بین شهروندان نورآباد دلفان (استان لرستان). فصلنامه پژوهش های جامعه شناسی معاصر، 1(2)، 91-71.
سلیمی، وحید و شکرانی، رضا. (1396).  بررسی تطبیقی خودکارآمدی از دیدگاه قرآن و روانشناسی. دو فصلنامه علمی- تخصصی مطالعات قرآن و علوم، 1(2)، 180-145.
شجاعی، حسن؛ فرهادی، صادق و کیانی، سارا. (1400). فراتحلیل رابطه آگاهی اجتماعی با مشارکت سیاسی. نهمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی،مطالعات اجتماعی و فرهنگی، 11-1.
شعبانی، زینب و یزدخواستی، بهجت. (1393). پایین بودن آگاهی و مشارکت سیاسی زنان. فصلنامه علمی- تخصصی پژوهش های سیاسی، 4(9)، 65-51.
شهرام نیا، سید امیر مسعود و ملائی، صابر. (1390).  تحلیل تأثیر آگاهی سیاسی معلمان  بر شرکت در انتخابات؛ مطالعه موردی  معلمان نواحی (1) و (3) اصفهان. پژوهشنامه علوم سیاسی، 6(1)، 166-135.
طباطبایی میر، سیدفرزاد؛ مداحی، محمدابراهیم و احدی حسن (1398)، مدل یابی روابط ساختاری ویژگی های شخصیتی در چشم انداز مشارکت سیاسی با میانجی گری روابط موضوعی، فصلنامه راهبرد، 28(91)،80-58.
عابدینی، راضیه؛ میرزابیگی، مرتضی؛ پیشقدم، شهربانو و عباسی، صدیقه (1400)، مقایسه ویژگی های شخصیتی دو گروه معلمان ابتدایی مشارکت کننده و بدون مشارمت در طرح جابر 1400-1399، فصلنامه توسعه حرفه ای معلم، 6(1)، 55-37.
علمی، محمود. (1387).  جنسیت، آگاهی سیاسی و مشارکت سیاسی دانشجویان. زن و مطالعات خانواده، 1(1)، 176-153.
علی پور، پروین؛ زاهدی، محمدجواد و شیانی، ملیحه. (1388). اعتماد و مشارکت (بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در شهر تهران)، مجله جامعه شناسی ایران، 10(2)، 135-109.
قدس، مهشید و تیموری، وحید. (1400)، بررسی رابطه بین آگاهی و مشارکت شهروندان با بهینه سازی مصرف انرژی. هفتمین کنفرانس بین المللی فناوری و مدیریت انرژی، 7-1.
قیصری، نوراله (1398)، مشارکت اجتماعی؛ معناکاوی یک مفهوم راهبردی، فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا، 4(11)، 59-31.
گلابی، فاطمه و حاجیلو، فتانه. (1390). بررسی جامعه شناختی برخی عوامل مؤثر بر میزان مشارکت سیاسی زنان. مطالعات و تحقیقات اجتماعی، 1(1)، 199-173. 
محسنی تبریری، علیرضا؛ طباطبایی، محمود؛ مرجایی، سیدهادی (1385)، نظریه های روان‌شناختی و رویکرد‌های تلفیقی مشارکت، سیاسیت داخلی، 1(1)، 176-148. 
مداحی، محمدابراهیم؛ بشارت، محمدعلی و طباطبایی میر، سیدفرزاد (1400)، نقش ویژگیهای شخصیتی و هویت یابی ایگو در مشارکت سیاسی دانشجویان بسیجی، روانشناسی نظامی، 12(46)، 115-89.
ملکی، امیر و امیدوار، پوران. (1394). بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در ایران(تحلیل ثانویه‌ی پیمایش جهانی ارزش ها). فصلنامه مطالعات توسعه اجتماعی- فرهنگی، 4(3)، 156-133.
مهاجرانی، شباهنگ؛ امینی، علی اکبر و مرتضویان،سیدعلی (1398)، بررسی مشارکت زرتشتیان در جنگ ایران و عراق؛ انگیزه‌ها، دلایل و زمینه های فکری و فرهنگی،  نشریه مطالعات تاریخی جنگ، 10(14)، 140-117.
مسعودنیاد، حسین؛ رهبرقاضی، محمودرضا؛ مهرابی کوشکی، راضیه و پوررنجبر، مهدیه. (1393). بررسی تأثیر اعتماد اجتماعی بر شیوه‌های مختلف مشارکت سیاسی. مسائل اجتماعی ایران، 5(2)، 94-77.
مرادی، علی. (1396). مطالعه بررسی نقش مشارکت شهروندان در تأمین احساس امنیت اجتماعی. فصلنامه پژوهش های انتظام اجتماعی، 9(4)، 166-139.
مشیریان فراحی، سیده مریم؛ اصغری ابراهیم آباد، محمدجواد؛ گرجی، علی و بیگدلی، ایمان اله. (1397). ویژگی های روانسنجی پرسشنامه ی پنج عاملی بزرگ شخصیت برای کودکان و نوجوانان در مشهد. علوم اعصاب شفای خاتم، 7(1 )، 13-22.
یزدان پناه، مسعود؛ خدری، کژال؛ فروزانی، معصومه و برادران، مسعود. (1397).  نقش هویت، کلیشه‌های جنسیتی و خودکارآمدی بر مشارکت زنان روستایی در فعالیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی. زن در توسعه و سیاست، 16(4)، 619-603.
Ha, S. E., Kim, S., & Jo, S. H. (2013). Personality traits and political participation: Evidence from south korea. Political Psychology, 34(4), 511-532.
Lindell, M., & Strandberg, K. (2018). A participatory personality? Examining the influence of personality traits on political participation. Scandinavian Political Studies, 41(3), 239-262.
McCrae, R. R. & Costa Jr, P. T. (2004). A contemplated revision of the NEO Five-Factor Inventory. Personality and individual differences, 36 (3), 587-596.
Wang, C. H., Weng, D. L. C., & Tsai, C. H. (2020). Personality traits and political participation in Taiwan: a mediation approach. Political Science, 71(3), 175-192.
Weinschenk, A. C. (2017). Big five personality traits, political participation, and civic engagement: Evidence from 24 countries. Social Science Quarterly, 98(5), 1406-1421.