مقدمه: خدمت سربازی به‌عنوان وظیفه ای اجتناب ناپذیر در زندگی هر فرد محسوب می گردد که گریز از آن با انطباق پذیری روانی اجتماعی مرتبط است. پژوهش حاضر با تکیه بر بعد روانشناختی فرار از خدمت سربازان پرداخته است.
روش: پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه ای است. جامعه آماری شامل کلیه سربازانی است که در سال 1390 در یکی از پادگان های کشور مشغول خدمت سربازی بوده و از میان آنها به صورت نمونه گیری در دسترس تعداد 70 سرباز دارای تجربه فرار خدمتی و 70 سرباز منظم انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات استفاده از دو پرسشنامه طرحواره‌های ناسازگار اولیه یانگ(1995) و پرسشنامه سبک دلبستگی بزرگسالان هازن و شیور(1987) بود.
نتایج: نتایج نشان داد که در سبک دلبستگی بین دو گروه سربازان عادی و فراری تفاوت معناداری وجود ندارد. اما نتایج بیانگر تفاوت معناداری در متغیر طرحواره های ناسازگار اولیه بوده است به‌طوری که در گروه سربازان فراری از میان 5 حوزه طرحوارهای ناسازگار در دو حوزه؛ بریدگی/ طرد که خود شامل پنج طرحواره رهاشدگی و بی ثباتی، بی اعتمادی و بدرفتاری،نقص و شرم، انزوای اجتماعی و بیگانگی است و همچنین در حوزه وابستگی/عملکرد مختل که شامل طرحواره‌های وابستگی و بی کفایتی،آسیب پذیری، خودتحول نیافته، گرفتار و شکست می باشد نسبت به سربازان عادی این طرحواره‌ها فعال تر بوده است.
بحث: در میان عوامل مختلف تأثیرگذار بر پدیده فرار از خدمت مطالعه پیشینه روانشناختی از جمله سنجش و شناخت طرحواره‌هـای ناسـازگار سربـازان فـراری با فراهم ساختن زمینه مداخلات پیشگیرانه و درمانی امکان مواجهه مناسب را برای دست اندرکاران فراهم می آورد.
)