بررسی تحلیلی معنای زندگی در اندیشه شهید مصطفی چمران با استفاده از روش نظریه پردازی داده بنیاد

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران

2 دانشگاه امام صادق

چکیده

مقدمه: قابل فهم کردن فرآیندی به نام معنای زندگی که با تولد آدمی شروع می شود و با مرگ او پایان می پذیرد، یکی از مهمترین چالش‌های آدمی است. این چالش عمیق در دهه های اخیر بیش از هر زمان دیگری ذهن انسان بیزار از پوچی را به خود مشغول کرده است. فیلسوفان و اندیشمندان در مداقه های خویش تلاش کرده اند تا با تحلیل ساختار کلی زندگی انسان، بتوانند پوچی را به محتوا برسانند. در این میان به نظر می رسد با بررسی زندگی شهدا بتوان به الگویی نظام مند برای معنادهی به زندگی دست یافت. در این مقاله به تحلیل معنای زندگی شهید چمران به عنوان یکی از شهدای دفاع مقدس پرداخته ایم. روش: روش مورد استفاده در این پژوهش نظریه پردازی داده بنیاد است که برای اولین بار در بحث های مربوط به معنای زندگی از آن استفاده شده است. در این شیوه تحقیق از طریق تحلیل تجربی به کشف الگوهای ذهنی از حقیقت پرداخته می شود. نتایج: در این مقاله با تحلیل منابع موجود از زندگی شهید چمران، معنای زندگی ایشان در یک قالب فلسفی مورد تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که ایشان نگاهی فراطبیعت گرایانه خدا محور به معنای زندگی داشته است. بحث: با توجه به اینکه زندگی شهدا مملو از معنا و رضایت بوده است؛ می‌توان شیوه زندگی آنها را به عنوان الگویی معنابخش مورد استفاده قرار داد.

کلیدواژه‌ها


  1. آدامز، ای . ام.(1382) معنای زندگی، ترجمه زهرا گلپایگانی، نقد و نظر ، شماره 31 و 32، پاییز و زمستان، 303.
  2. استراوس، آنسلم و جولیت کوربین (1387)، اصول روش تحقیق کیفی: نظریه مبنایی، رویه‌ها و روش‌ها، ترجمه بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 97-98-118.
  3. استیس، والتر(1382)، در بی معنایی معنا هست، ترجمه اعظم پویا، نقد و نظر، شماره 29 و 30 قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 109.
  4. چمران، مصطفی. (1388)، عارفانه، تهران: نوربخش، 170 – 15.
  5. چمران، مصطفی. (1386)، نیایش‌ها، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 124 – 10.
  6. چمران، مصطفی. (1390)، حماسه، عشق و عرفان. تهران: نوربخش، 208-23.
  7. چمران، مصطفی. (1387)، بینش‌ها و نیایش‌ها، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 60-3.
  8. چمران، مصطفی. (1387)، خدا بود و دیگر هیچ نبود، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 80 -2 .
  9. چمران، مصطفی. (1387)، کردستان، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 100 – 4.
  10. چمران، مصطفی. (1387)، لبنان، تهران: بنیاد شهید چمران، 257-10.
  11. چمران، مصطفی. (1386)، رقصی چنین میانه میدانم آرزوست، تهران: بنیاد شهید چمران، 45-5.
  12. چمران، مصطفی. (1389)، علی زیباترین سروده هستی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 45-5.
  13. چمران، مصطفی (1392)، انسان و خدا، تهران: بنیاد شهید چمران، 43-10.
  14. دانایی فرد، حسن. مهدی الوانی و عادل آذر (1391 )، روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت، رویکردی جامع، تهران: صفار، 96.
  15. علیزمانی، امیرعباس(1390)، بررسی دیدگاه تدئوس متز در باب خدا و معنای زندگی و نقد آن از دیدگاه علامه طباطبایی(ره)، فلسفه و کلام اسلامی، سال چهل و چهارم، بهار و تابستان، 65.
  16. علیزمانی، امیرعباس(1389)، معنای زندگی از دیدگاه جان کاتینگهام، الهیات طبیعی، سال اول، شماره اول، 101.
  17. متز، تدئوس(1382)، آثار جدید درباره معنای زندگی، نقد و نظر، شماره اول و دوم، بهار و تابستان، 280.
  18. منصوری لاریجانی، اسماعیل. (1394)، زمزم عشق، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل، 20.
  19. نیچه، فریدریش ویلهلم(1376)، چنین گفت زرتشت؛ کتابی برای همه کس و هیچ کس، ترجمه داریوش آشوری، تهران، آگاه، 121.
  20. Glaser, B and Strauss, A. (1967). The discovery of the Grounded Theory: strategies for qualitative reaserch. New York, 13.
  21. Glaser, Barney. (1992). Emergence vs Forcing: Basic of Grounded Theory Analysis. Sociology Press,5
  22. Glaser, B,( 1978), Theoretical sensitivity, Mill valley, CA Sociology Press, 28.
  23. Kendall, J. (1999). Axial coding and the grounded theory controversy. Western Journal of Nursing Research , 21(6), 743 – 757.
  24. Miles, M and Huberman, A. (2002). Assesing quality in qualitative research. British. Medical journal,55
  25. Neuman, Lawrence. (1997). Social research methods: qualitative approaches. 3rd. Boston, Allyn and Bacon, 234.
  26. Powell, R. (1999), “Recent trends in research: a methodological essay”, Library and information Science Research, Vol. 21 No. 1, 91-119.
  27. Thomson, Garrett, (2003) on the meaning of life, Wadsworth, 17.
  28. Zalta, Edward, The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Stanford University, 1995, USA, 23.