بررسی تحلیلی تاب‌آوری روانی ملی

نویسندگان

1 دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشگاه علامه طباطبایی

3 مالک اشتر

چکیده

مقدمه: تحقیق حاضر بر آن است تا با درنظرگرفتن خطرات و تهدیدات مربوط به عناصر و ابعاد مختلف جنگ نرم، به بررسی و تحلیل مفهومی روان‌شناختی با عنوان تاب‌آوری روانی ملی بپردازد. روش: در تحقیق حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی تحلیلی تعریف و ابعاد تعیین‌کننده تاب‏آوری روانی ملی پرداخته شده است. لذا با نمونه‏گیری از بین متون و تحقیق های انجام‌شده در حوزه روان‌شناسی اجتماعی که به موضوعات سیاسی و تاب‌آوری روانی ملی پرداخته‏اند و بهره‏گیری از 5 کدگذار صاحب‌نظر در حوزه‏های دفاعی و نظامی و روان‌شناختی به این موضوع پرداخته است. نتایج: نتایج حاصل، بیانگر تعریفی است برای سازه تاب‌آوری روانی ملی، به این ترتیب: «تاب‌آوری روانی ملی، موضع و زمانی است که فرد در معرض یک مسئله یا مشکل که در قالب صورت‏های مختلف جنگ نرم مطرح است، قرار گیرد، بتواند در سه سطح شناختی، عاطفی و رفتاری، بلافاصله یا بعد از گذشت مدت زمانی، به سطح قبلی یا بالاتر از آن برسد و عملکرد مستقیم، غیرمستقیم، سلامت روان و جسمانی او تحت تأثیر قرار نگیرد». بحث: تاب‌آوری روانی ملی سازه‏ای است در حوزه روانشناسی اجتماعی که می‏کوشد عملکرد فرد را در مواجهه با ابعاد مختلف جنگ نرم مصون ساخته و او را در مواقع لزوم که هدف تغییر باورها، فرهنگ و اعتقادات سیاسی و فرهنگی و رفتاری است، مقاوم سازد تا بتواند عملکرد مثبت و مقاوم داشته و در کارکردهای روانی و اجتماعی مورد تزلزل قرار نگیرد.

کلیدواژه‌ها


  1. باردن، لورانس (1374)، تحلیل محتوا، ترجمۀ ملیحه آشتیانی و محمد یمنی دوزی سرخابی. تهران: دانشگاه شهید بهشتی، مرکز چاپ و انتشارات.
  2. پورسعید، فرزاد (1389)، برآورد استراتژیک عراق آینده، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، دورۀ 13، شمارۀ 47، صفحات 177-212.
  3. جمشیدی، محمد حسین (1387)، بررسی و تحلیل عناصر قدرت نظامی، طرح تحقیقی برای تحقیقگاه علوم و معارف دفاع مقدس.
  4. حافظ‌نیا، محمد رضا؛ زرقانی، سید هادی؛ احمدی‌پور، زهرا و افتخاری رکن‌الدین، عبدالرضا. (1385)، طراحی مدل سنجش قدرت ملی کشورها، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، (2)2: 73-46.
  5. دلاورپور اقدم، مصطفی (1389)، امنیت نرم و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مجلس شورای اسلامی، مرکز تحقیق‌ها.
  6. زرقانی، هادی (1389)، نقد و تحلیل مدل‌های سنجش قدرت ملی، فصلنامۀ ژئوپلیتیک، (1)6، 180-149.
  7. کرلینجر، فرد (1382)، مبانی پژوهش در علوم رفتاری، ترجمۀ حسن پاشاشریفی و جعفر نجفی‌زند. تهران: انتشارات آرای نور.
  8. معاونت امور راهبردی و اشراف فرماندهی، حوزه معماری دانا (1393)، ساخت درونی قدرت ملی: الگوی سه‌لایه‌ای و رمزگشایی از پیچیدگی مرکب، تهران: معاونت امور راهبردی و اشراف فرماندهی، حوزه معماری دانا.
  9. نائینی، علی محمد (1388)، عوامل و روش‌های توسعه روحیۀ حماسی در دوران دفاع مقدس، فصلنامۀ راهبردهای دفاعی، 7 (27): 1-35.
  10. نائینی، علی محمد (1389)، درآمدی بر ماهیت‌شناسی جنگ نرم، فصلنامۀ راهبردهای دفاعی، 8 (28): 1-32.
  11. Avey, J., Reichard, R., Luthans, F., & Mhatre, K. (2011). Meta-analysis of the impact of positive psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152. doi: 10.1002/hrdq.20070
  12. Bonanno, G. A. (2004). Loss, trauma, and human resilience: Have we underestimated the human capacity to thrive after extremely aversive events? American Psychologist, 59(1), 20-28.
  13. Bonanno, G.A., Papa, A., & O'Neill, K. (2001). Loss and human resilience. Applied and Preventive Psychology, 10(3), 193-206. doi: 10.1016/S0962-1849(01)80014-7
  14. Borman, W.C., & Motowidlo, S.J. (1993). Expanding the criterion domain to include elements of contextual performance. In: N. Schmitt & W. Borman (Eds.), Personnel selection in organizations. San Francisco: Jossey-Bass.
  15. Britt, T.W., Shen, W., Sinclair, R.R., Grossman, M., & Klieger, D. (2015). How Much Do We Really Know About Employee Resilience? Industrial and organizational psychology: perspectives on science and practice. http://my.siop.org/Publications/IOPFocalArticles
  16. Britt, T.W., Shen, W., Sinclair, R.R., Grossman, M., & Klieger, D. (2015). How Much Do We Really Know About Employee Resilience? Industrial and organizational psychology: perspectives on science and practice. http://my.siop.org/Publications/IOPFocalArticles
  17. Campbell, J.P. (1999). The definition and measurement of performance in the New Age. In: D.R. Ilgen & E.D. Pulakos (Eds.), The changing nature of performance: Implications for staffing, motivation and development (pp. 339-429). San Francisco: Jossey-Bass.
  18. Carver, C. S. (1998), Resilience and Thriving: Issues, Models, and Linkages. Journal of Social Issues, 54, 245–266. doi: 10.1111/j.1540-4560.1998.tb01217.x
  19. Caza, B. B., & Milton, L. P. (2012). Resilience at work: Building capability in the face of adversity. In K. S. Cameron & G. M. Spreitzer (Eds.), The Oxford handbook of positive organizational scholarship (pp. 895–908). New York, NY: Oxford University Press
  20. Cicchetti, D., & Tucker, D. (1994). Development and self-regulatory structures of the mind. Development and Psychopathology, 6, 533-549. doi: 10.1017/S0954579400004673
  21. Chasdi, R. J. (2014). A Continuum of Nation-State Resiliency to Watershed Terrorist Events. Armed Forces & Society, 40(3), 476-503.
  22. Compas, B.E. (1998). An agenda for coping research and theory: Basic and applied developmental issues. International Journal of Behavioral Development, 22, 231-237.
  23. Emmers, R. (2009). Comprehensive security and resilience in Southeast Asia: ASEAN’s approach to terrorism. The Pacific Review, 22(2), 159–177.
  24. Epstein-Mathias, S. (2003). Meta-analyses of coping processes. Ph.D. dissertation. Ramat Gan: Bar- Ilan University.
  25. Garmzy, C. (1991). Resiliency and Vulnerability to adverse development outcomes associated with poverty. American Behavior Scientist, 34(4), 416-430
  26. Greene, R., & Conrad, N. (2002). Basic Assumptions and Terms. In: R. Greene (Ed.), Resiliency: An integrated approach to practice, policy, and research (pp. 1-27). Washington, DC: National Association of Social Workers Press.
  27. Hass & Graydon, (2009). Sources of resiliency among successful foster youth, Children and Youth Services Review, 31, 457–463.
  28. Hawley, R. D. (2000). Clinical implications of family resilience. The American Journal of Family Therapy, 8, 101-106.
  29. Hobfoll, S. E. (2011). Conservation of resources theory: Its implication for stress. In: S. Folkman (Ed.), The Oxford handbook of stress, health, and coping (pp. 127–147). New York, NY: Oxford University Press.
  30. Hu, T., Zhang, D., & Wang, J. (2015). A meta-analysis of the trait resilience and mental health. Personality & Individual Differences, 76, 18-27.
  31. King, G. A., & Rothstein, M. G. (2010). Resilience and leadership: The self-management of failure. In M. G. Rothstein, & R. J. Burke (Eds.), Self-management and leadership development (pp. 361–394). Cheltenham, UK: Edward Elgar.
  32. Kuntz, J.C., Näswall, K., Malinen, S., & Hodliffe, M. (2014). Resilience revisited: An employee-centered approach. Riga, Latvia: 14th Biennial International Society for the Study of Work and Organizational Values Conference (ISSWOV), 29 Jun-2 Jul 2014.
  33. Lavi, Slone, (2011). Resilience and Political Violence: A Cross-Cultural Study of Moderating Effects among Jewish- and Arab-Israeli Youth. Youth & Society, 43 (3), 845-872.
  34. Leppin, A. L., Bora, P. R., Tilburt, J. C., Gionfriddo, M. R., Zeballos-Palacios, C., Dulohery, M. M., & Montori, V. M. (2014). The Efficacy of Resiliency Training Programs: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Trials. Plos ONE, 9(10), 1-15.
  35. Letzring, T. D., Block, J., & Funder, D. C. (2005). Ego-control and ego-resiliency: Generalization of self-report scales based on personality descriptions from acquaintances, clinicians, and the self. Journal of Research in Personality, 39(4), 395–422. doi:10, 1016/j.jrp.2004.06,003.
  36. Levy, S. (2005). Guttman, Louis. In L. K. Kempf (Ed.), Encyclopedia of social measurement (Vol. 2, pp. 175-188). San Diego: Elsevier.
  37. Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: resilience processes in development. American Psychologist, 56(3), 227-238. doi: 10.1037/0003-066X.56.3.227
  38. Masten, A. S., & Wright, M. O. D. (2010). Resilience over the lifespan: Developmental perspectives on resistance, recovery and transformation. In J. W. Reich, A. J. Zautra, J. S. Hall (Eds.), Handbook of adult resilience (pp. 213-238). New York: The Guilford Press
  39. Meredith, S., Sherbourne, C., Gaillot, S., J., Hansell, L., Ritschard, H. V., Parker, A. M., & Wrenn, G., (2011). Promoting psychological resilience in the U.S. military. RAND Corporation (MG-966-OSD).
  40. Muntean, A., Ungureanu, R., & Runcan, P. (2012). The School's Role in Building up the Resiliency of Adopted Children. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 331–334. doi:10,1016/j.sbspro.2012,05,116.
  41. Nye, J. S. (2008). The power to lead, NY: Oxfor d University Press.
  42. Nye, J. S. (2005). Soft power: the mean to success in world politics. NY: Public Affairs.
  43. Paton, D. (2014). Community Resilience: Integrating Hazard Management and Community Engagement, https://publications.qld.gov.au/dataset/5b58975d-a477-4437-8a8a-b5d2811bbe29/resource/1d9a0d77-0451-40bc-bcb0-0f314ef3e4ab, RETRIVED in 24 February 2015.
  44. Pooley, J., & Cohen, L. (2010). Resilience: A Definition in Context. Australian Community Psychologist, 22(1), 30 - 37.
  45. Richardson, G. E. (2002). The Meta theory of resilience and resiliency. Journal of Clinical Psychology, 58(3), 307-321. doi: 10.1002/jclp.10020
  46. Schetter, C. D, & Dolbier, C. (2011). Resilience in the context of chronic stress and health in adults. Social and Personality Psychology Compass, 5(9), 634-652. doi:10.1111/j.1751-9004.2011.00379.x
  47. Tellis, A. Bially, J. Layne, C. McPherson, M. (2006). Measuring National Power in Postindustrial Age. USA: Rand Pub.
  48. Wyke, R. (2014). Nelson Mandela's defence: A psychological capital documentary analysis. South African Journal of Science, 110(11/12), 51-57.