اثربخشی کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان

صدری دمیرچی, اسماعیل; محمدی, نسیم; بدلپور, زینب

اثربخشی کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار گروه علوم‌تربیتی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

² دانشجوی دکتری تخصصی مشاوره، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³ کارشناس ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

مقدمه: جانبازان به‌دلیل مواجهه با حوادث استرس‌زای جنگ، با مشکلات جسمی و روانی زیادی روبه‌رو می‌شوند که این امر می‌تواند به‌طورجدی، خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانباز را تحت تأثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان انجام شد.
روش: در این پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل، 30 جانباز شهر رشت با درصد جانبازی 70% در سال 1395 که از میزان خودکارآمدی و رضایت از زندگی ضعیفی برخوردار بودند، به‌روش نمونه‌گیری هدف‌مند انتخاب شده و به‌طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند (در هر گروه 15 نفر). مداخله کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی، طی 8 جلسه (هرجلسه 90 دقیقه) برای گروه آزمایش انجام شد. برای گردآوری داده‌ها، از پرسشنامۀ خودکارآمدی شرر و مادکس (1982) و پرسشنامه رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) استفاده شد و داده‌های پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیره با تعدیل اثر پیش‌آزمون مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج: یافته‌ها نشان داد که فرضیه‏های پژوهش مبنی‌بر تأثیر کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی بر افزایش خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان مورد تأیید قرارگرفته است و جانبازان گروه آزمایش نسبت به جانبازان گروه کنترل در پس‌آزمون به‌طور معنی‌داری، خودکارآمدی و رضایت از زندگی بیشتری داشتند (p<0.001).
بحث: آموزش کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی در افزایش خودکارآمدی و رضایت از زندگی جانبازان، اثربخش است و باعث ارتقای کیفی سطح خودکارآمدی و رضایت از زندگی در آنان می‌شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25885162.1396.8.32.3.8

عنوان مقاله [English]

The Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction on the Self-Efficacy and Life Satisfaction of Disabled Veterans

نویسندگان [English]

ismaeil Sadri Damirchi ¹
Nasim Mohammadi ²
Zeinab Badalpour ³

¹ Assistant Professor, Department of Engineering, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran

² Ph.D. Student, Consultant, Mohaghegh Ardebili University, Ardebil, Iran

³ Master of Family Counseling, University of Mohaghegh Ardabili, Ardebil, Iran

چکیده [English]

Introduction: Because of their exposure to stressful war events, disabled veterans face many physical and psychological problems which can seriously affect their self-efficacy and life satisfaction. The aim of this study was to determine the effects of mindfulness-based stress reduction on the self-efficacy and life satisfaction of disabled veterans.
Methods: Thirty disabled veterans with %70 disability from Rasht, Iran, who were suffering from low self-efficacy and life satisfaction, participated in this quasi-experimental study with pretest-posttest and control group in 2016. The subjects were selected using the purposive sampling method and randomly assigned into experimental and control groups each with 15 individuals. Eight 90-minute sessions of mindfulness-based stress reduction training was offered to the experimental group. The required data were collected using the Self-Efficacy Scale (Sherer et al., 1982) and the Satisfaction with Life Questionnaire (Diener et al., 1985). The multivariate covariance analysis was employed to analyze the data.
Results: The findings indicated that the research hypothesis as to the effect of mindfulness-based stress reduction on the self-efficacy and life satisfaction of the disabled veterans were proven and the disabled veterans in the experimental group had significantly higher self-efficacy and life satisfaction at the posttest stage in comparison with the control group (p<0.01).
Discussion: It can be concluded that mindfulness-based stress reduction training has a significant effect on the self-efficacy and life satisfaction of disabled veterans and improves the quality of their self-efficacy and life satisfaction.

کلیدواژه‌ها [English]

mindfulness-based stress reduction
self-efficacy
life satisfaction
disabled veterans

مراجع

آزادمرزآبادی، اسفندیار؛ مقتدایی، کمال و آریاپوران، سعید (1392)، اثربخشی آموزش ذهن‌آگاهی بر علائم روان‌شناختی جانبازان با اختلال استرس پس از سانحه، مجله علوم رفتاری. 7(1): 74-67.

بروکی میلان، حسن؛ کمرزرین، حمید و زارع، حسین (1393)، اثربخشی درمان شناختی ـ رفتاری بر بهبود راهبردهای مقابله‌ای و علائم اعتیاد در بیماران وابسته به مواد، اعتیادپژوهی، 8(30): 155-143.

حسن‌نیا، سمیه؛ صالح صدق‌پور، بهرام و ابراهیم دماوندی، مجید (1393)، مدل‌یابی رابطه ساختاری هوش هیجانی و شادکامی با واسطه‌گری خودکارآمدی و خودتنظیمی تحصیلی، 6(2): 60-32.

زارع، حسین و مهمان‌نوازان، اشرف (1394)، تأثیرآموزش دلگرم‌سازی بر ارتقای خودکارآمدی عمومی و تاب‌آوری زنان سرپرست خانوار، مطالعات زن و خانواده، 3(1): 57-37.

صفاری، محسن؛ سنایی‌نسب، هرمز؛ رشیدی جهان، حجت؛ پورتقی، غلامحسین و پاکپور حاجی‌آقا، امیر (1393)، شادکامی، خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج). فصلنامه توسعه آموزش در علوم پزشکی زنجان، 7(13): 65-45.

عبدی، عباس و گودرزی، محسن (1382)، تحولات فرهنگی در ایران، تهران: انتشارات سروش.

معصومیان، سمیرا؛ شعیری، محمدرضا؛ شمس، جمال و مؤمن‌زاده، سیروس (1392)، بررسی تأثیر درمان کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن آگاهی بر خودکارآمدی زنان مبتلا به کمردرد مزمن. پژوهش در پزشکی، 37(3): 163-158.

هزارجریبی، جعفر و فعلی، جواد (1395)، احساس امنیت اجتماعی و رابطه آن با رضایت از زندگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه پیام‌نور استان کرمانشاه). فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 8(27): 144-117.

یانی، علی‌اصغر؛ کوچکی، عاشورمحمد و گودرزی، حسینیه (1386)، اعتبار و روایی مقیاس رضایت از زندگی (SWLS)، روان‌شناسی تحولی (روان‌شناسان ایرانی)، 3(11: 265-259.

Blomquist T, Dehghanpour Farashah A, Thomas J. Project management self-efficacy as a predictor of project performance: Constructing and validating a domain-specific scale. International Journal of Project Management. 2016; 34(8): 1417-1432.

Carlson E. L, Garland N. Sh. Impact of Mindfulness-Besed Stress Peduction )MBSR)on Sleep, Mood. Stress and Fatigue Symptoms in Cancer Outpatients. and International. Journal of Behavioral Medicine. 2005; 12(4): 278-285.

Carr A. Positive psychology: Routledge. 2011.

Dessa C. B, Kyle P, Wilfred P. Reductins in the cortisol associated with primary care brief mindfulness program for veterans with PTSD. Journal Medical Care. 2014; 52(12): 25-31.

Diener E, Emmon R. A, Larsen R. J, Griffin S. The satisfaction with life scale. Journal of personality Assessment. 1985; 49: 71-75.

Eerdogan B, Bauer N. Whistle While You Work: A Review of the Life Satisfaction. Journal Management. 2012, 47(2): 116-121.

Emanuel A. S, Updegraff J. A, Kalmbach A. D, Ciesla J. A. The role of mindfulness facets in affective forecasting. Personality and Individual differences. 2010; 49(4): 815-818.

Fahey T, Keilthy P, Polek E. Family Relationships and Family Well-Being: A Study of the Families of Nine Year-Olds in Ireland. Published by University College Dublin and the Family Support Agency, Dublin. 2012.

Flugel Colle K. F, Cha S. S, Loehrer L, Bauer B. A, Wahner-Roedler D. L. Measurement of quality of life and participant experience with the mindfulnessbased stress reduction program. Complementary Therapies in Clinical Practice. 2010; 16(1): 36–40.

Kabat – Zinn, I. (1982). An out patient program in behavioral mediciane for chronic pain patients besed on the practice of mindfulness meditation. General Hospital Psychiatry, 4, 33-47..

Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-Based Interventions in Context: Past, Present and Future. Clinical Psychology: Science and Practice. 10, 144-156.

Nakamuraa Y, Lipschitza D. L, Landwardb R, Kuhna R, Westb G. Two sessions of sleep-focused mind-body veterans: A pilot randomized controlled trial. Journal of Psychosomatic Research. 2011; 70(4): 335-345.

Parto M, Basharat M. A. Mindfulness, psychologicalwell-being and psychological distress in adolescents: Assessing the mediating variables and mechanisms of autonomy and self-regulation. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2011; 30: 578-82.

Raque-Bogdan TL, Ericson SK, Jackson J, Martin HM, Bryan NA. Attachment and Mental and Physical Health: Self-Compassion and Mattering as Mediators. Journal of Counseling Psychology. 2011, 58 (2): 272-278.

Rosenzweig S, Greeson J. M, Reibel D. K, Green J. S, Jasser S. A, Beasley D. Mindfulness-based stress reduction for chronic pain conditions: Variationin treatment outcomes and role of home meditation practice. Journal of Psychosomatic Research. 2010; 68(1): 29 - 36.

Semple R. J, Reid E. F, Miller L. Treating anxiety with mindfulness: An open trial of mindfulness training for anxious children. Journal of Cognitive Psychotherapy. 2005; 19(4): 372-392.

Stafford L, Thomas N, Foley E, Judd F, Gibson P, Komiti A, et al. Comparison of the acceptability and benefits of two mindfulness-based interventions in women with breast or gynecologic cancer: a pilot study. Supportive Care in Cancer. 2015; 23(4): 1063-71.

Strobel M, Tumasjan A, Sporrle M. Be yourself, believe in yourself, and be happy: self-efficacy as a mediator between personality factors and subjective well-being. Scand Journal Psychol. 2011, 2(1):43-48.

Thimm, J. C. Personality and early maladaptive schemas: A five-factor model perspective. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 2010; 41: 373-380.

Walsh J, Baliant M. G, Smolira S. J. D. R, Fredericksen L. K, Madsen S. Pred-icting individual differences in mindfulness: The role of trait anxiety, attachment anxiety and attentional control. Personality and Individual differences. 2009; 46(2): 94- 99.

Wood A. W, Gonzalez J, Barden S. M. Mindful caring: using mindfulness-based cognitive therapy with caregivers of cancer survivors. Journal Psychosocial Oncology. 2015; 33(1): 66-84.

Wren AA, Somers TJ, Wright MA, Goetz MC, Leary MR, Fras AM, Huh BK, Rogers LL, Keefe FJ. Self-compassion in patients with persistent musculoskeletal pain: relationship of self-compassion to adjustment to persistent pain. Journal Pain Symptom Manage. 2012, 43(4):759-70.

Yoshimasu K, Oga H, Kagaya R, Kitabayashi M, Kanaya Y. Parent-child relation-ships and mindfulness. Nihon Eiseigaku Zasshi. 2012; 67(1): 27-36.

Yousefian F, Asgharipour N. Comparative effectiveness of group mindfulness-based cognitive therapy and group cognitive-behavioral therapy on self-esteem of girl students. Journal of Fundamentals of Mental Health. 2013; 15(59): 205-215.

Zhu B, Chen C, Shi Z, Liang H, Liu B. Mediating effect of self-efficacy in relationship between emotional intelligence and clinical communication competency of nurses. International Journal of Nursing Sciences. 2016, 3(2): 162-168.