اثربخشی درمان مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی بر عملکرد وکیفیت زندگی خانواده آزادگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مشاوره خانواده، گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

2 استادیار مشاوره خانواده، گروه آسیب‌شناسی خانواده و تربیت، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

چکیده

مقدمه: عملکرد خانواده یکی از شاخص­های مهم تضمین­کننده­ کیفیت زندگی و سلامت روانی خانواده و اعضای آن است. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی بر عملکرد وکیفیت زندگی خانواده آزادگان انجام شد. 
روش: این پژوهش نیمه‌تجربی، با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون و پیگیری (دوماهه) باگروه کنترل که درسال 1395 انجام شد، 30 نفر از آزادگان شهرستان دیواندره، استان کردستان به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب و به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه مداخله و درمان را به‌مدت 8 جلسه و هرجلسه 80 دقیقه دریافت کرد. ولی گروه کنترل  مداخله‏ای دریافت نکرد. برای جمع‌آوری داده­ها، پرسشنامه­ کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL) و پرسشنامه­ عملکرد خانواده (FAD) مورد استفاده قرارگرفت. تجزیه‌وتحلیل داده­ها با استفاده از نرم‌افزار (SPSS-18) و آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیره وتحلیل کواریانس یک‌راهه انجام شد.  
نتایج: یافته‌ها نشان داد که میانگین کیفیت زندگی و عملکرد خانواده آزادگان درگروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در پس­آزمون و آزمون­ پیگیری بیشتر بود و تفاوت معنی­داری وجود دارد (p <0/01) و این افزایش در مرحله پیگیری نیز حفظ شده است. 
بحث: درمان مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی می‌تواند  بر ارتقا و بهبودی کیفیت زندگی و عملکرد خانواده آزادگان تأثیری باثبات و پایدار داشته باشد و جهت افزایش عملکرد خانواده و کیفیت زندگی آزادگان مورد استفاده قرارگیرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Treatment Based on Improving Quality of Life on the Performance and Quality of Life of the Families of Azadeqn

نویسندگان [English]

  • Mansour Heydarian 1
  • Omid Isanejad 2
1 Master of Family Counseling, Department of Counseling, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
2 Assistant Professor of Family Counseling, Department of Family Pathology and Education, Faculty of Humanities and Social Sciences, University of Kurdistan, Sanandaj, Iran
چکیده [English]

Introduction: Family performance is one of the important indicators guaranteeing the quality of life and mental health of the family and its members. This study was aimed at evaluating the impact of treatment based on improving the quality of life on the performance and quality of life of the families of azadeqns (released prisoners of war).
Method: This quasi-experimental study, with a pretest-posttest and follow-up design (two months) and a control group, was conducted in 2017. A group of 30 released prisoners of war was selected from Divandereh, Kurdistan Province in Iran using the simple random sampling method, and they were randomly divided into experimental and control groups (each including 15 people). The experimental group received the intervention and treatment for 8 eighty-minute sessions, but the control group did not receive any intervention. The WHO Quality of Life Questionnaire (WHOQOLQ) and the Family Assessment Device (FAD) were used to collect data. Data analysis was performed using SPSS-18 software, multivariate analysis of covariance and one-way analysis of covariance.
Results: The findings revealed that the mean quality of life and family performance of the released prisoners of war in the experimental group was higher than that of the control group in the posttest and follow-up test. The difference was significant (p < 0.01), and this increase was maintained in the follow-up phase.
Conclusion: Treatment based on improving the quality of life can have a stable and lasting effect on improving the quality of life and family performance of the released prisoners of war and can be used to improve their family performance and quality of life.

کلیدواژه‌ها [English]

  • azadeqan (released prisoners of war)
  • treatment based on quality of life
  • quality of life
  • the impact of treatment
  • family performance

مراجع

  1. پاداش، زهرا؛ فاتحی­زاده، مریم‌سادات و عابدی، محمدرضا (1390)، بررسی اثربخشی روان­درمانی مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی بر شادکامی همسران، فصلنامه روان‌شناسی و مشاوره خانواده، 1(1): 130 ـ 115.
  2. جعفری، فروغ (1396)، اثربخشی درمان مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی بر مهرورزی به خود و چشم‌انداز به آینده در زنان یائسه، پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت، 3 (2): 49 ـ 35.
  3. جهانگیر، پانته­آ (1391)، مقایسه عملکرد خانواده و رضایت­مندی زناشویی در زنان متأهل شاغل و غیرشاغل شهر تهران، فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات مدیریت آموزشی، 4(12): 191 ـ 177.
  4. رستمی، مریم؛ ابوالقاسمی، عباس و نریمانی، محمد (1395)، اثربخشی درمان مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی در کیفیت زندگی زوجین ناسازگار، مجله علمی پژوهان، 15(1): 27 ـ 19.
  5. رشیدی کوچی، فریده؛ نجفی، محمود و محمدی‌فر، محمدعلی (1395)، نقش سرمایه‌های روان‌شناختی مثبت و عملکرد خانواده در پیش‌بینی شادکامی در دانش‌آموزان دبیرستانی، پژوهشنامه روان‌شناسی مثبت، 2 (3): 95 ـ 79.
  6. شایان، آرزو؛ معصومی، زهرا، یزدی­ راوندی، سعید و زارع‌نژاد، محمد (1394)، عوامل مؤثر بر همسرآزاری در زنان مراجعه­کننده به مرکز پزشکی قانونی شهر شیراز، 14(1): 48 ـ 39.
  7. فریش، مایکل بی (2006)، روان درمانی مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی، جلد اول و دوم، ترجمه اکرم خمسه (1390)، چاپ دوم، تهران: انتشارات ارجمند.
  8. قادری، زهرا؛ فرشیدمنش، فروغ و خدادادی، زهرا (1393)، بررسی رابطه عملکرد خانواده و صمیمیت زناشویی با کیفیت زندگی در زنان مبتلا به سرطان شهر اصفهان، نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روان‌شناسی، مرودشت، شرکت اندیشه­سازان مبتکر جوان.
  9. قاسمی، نظام­الدین؛ کجباف، محمدباقر و ربیعی، مهدی (1390)، بررسی اثربخشی روان­درمانی مبتنی‌بر بهبود کیفیت زندگی بر بهزیستی ذهنی و سلامت روان، مجله روان‌شناسی بالینی، 3 (2): 34 ـ 23.
  10. قمری، محمد (1390)، مقایسه ابعاد عملکرد خانواده و کیفیت زندگی و رابطه این متغیرها در بین افراد معتاد و غیرمعتاد،  فصلنامه اعتیادپژوهی سوء مصرف مواد،  5 (18): 68 ـ 55.
  11. کرمی، جهانگیر؛ زکی­یی، علی و علیخانی، مصطفی (1391)، رابطه عملکرد خانواده با اختلالات شخصیت براساس الگوی مک مستر، روان‌شناسی: مشاوره و خانواده درمانی، 7: 553 ـ 537.
  12. مؤمنی، خدامراد و علیخانی، مصطفی (1392)، رابطه عملکرد خانواده، تمایزیافتگی خود و تاب­آوری با استرس، اضطراب وافسردگی در زنان متأهل شهر کرمانشاه، فصلنامه مشاوره و روان­درمانی خانواده، 2(3): 320 ـ 297.
  13. نجات، سحرناز؛ منتطری، علی؛ هلاکویی نائینی، کوروش؛ محمد، کاظم و مجدزاده، رضا (1385)، استاندارد­سازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی WHOQOL-BREF))، ترجمه و روان­سنجی گونه­ ایرانی، مجله دانشکده­ بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی،  4 (4): 12 ـ 1.
  14.  یزدی، سعید؛ تسلیمی، زهرا؛ حق‌پرست، عباس و قلعه‌ای‌ها، علی (1395)، کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به درد مزمن: تعیین نقش شدت و مدت درد، 17 (4): 843 - 836.
  15. یوسفی، ناصر؛ امانی، احمد و حسینی، صالح (1395)،  بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و اضطراب امتحان، با نقش واسطه­ای تمایزیافتگی در دانش­آموزان، مجله روان‌شناسی مدرسه، 5 (4): 74 ـ 52.
  16. Abedi, M. R., & Vostanis, P. (2010). Evaluation of quality of life therapy for parents of children with obsessive–compulsive disorders in Iran. European Child & Adolescent Psychiatry, 19(7), 605-613.
  17. Antaramian, S. P., Huebner, E. S., & Valois, R. F. (2008). Adolescent life satisfaction. Applied Psychology, 57, 112-126. doi: 10.1111/j.1464-0597.2008.00357.x
  18. Bolonkin, A. (2011). Universe, human immortality and future human evaluation. USA: Elsevier.
  19. Botey, A. P., & Kulig, J. C. (2014). Family functioning following wildfires: Recovering from the 2011 Slave Lake fires. Journal of Child and Family Studies, 23(8), 1471-1483.
  20. Botha, F., & Booysen, F. (2014). Family functioning and life satisfaction and happiness in South African households. Social Indicators Research, 119(1), 163-182.
  21. Epstein, N. B., Baldwin, L. M., & Bishop, D. S. (1983). The McMaster family assessment device. Journal of Marital and Family Therapy, 9(2), 171-180.
  22. Freed, R. D., Rubenstein, L. M., Daryanani, I., Olino, T. M., & Alloy, L. B. (2016). The relationship between family functioning and adolescent depressive symptoms: The role of emotional clarity. Journal of Youth and Adolescence, 45(3), 505-519.
  23. Frisch, M. B. (2006). Quality of Life Therapy: Applying a life satisfaction approach to positive psychology and cognitive therapy. New York, NY, US: John Wiley & Sons Ltd.
  24. Hoerster, K. D., Jakupcak, M., McFall, M., Unützer, J., & Nelson, K. M. (2012). Mental health and somatic symptom severity are associated with reduced physical activity among US Iraq and Afghanistan veterans. Preventive Medicine, 55(5), 450-452. doi: https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2012.08.017

10. Hunt, S. C., Orsborn, M., Checkoway, H., Biggs, M. L., McFall, M., & Takaro, T. K. (2008). Later life disability status following incarceration as a prisoner of war. Military Medicine 173(7), 613-618.

11. Jacques, J. (2017). Where nothing happened:The experience of war captivity and levinas’s concept of the ‘there Is’. Social & Legal Studies, 26(2), 230-248. doi: 10.1177/0964663916661875

12. Khanna, D., & Tsevat, J. (2007). Health-related quality of life--an introduction. American Journal of Managed Care, 13 Suppl 9, S218-223.

13. King, D. W., King, L. A., Park, C. L., Lee, L. O., Kaiser, A. P., Spiro, A., . . . Keane, T. M. (2015). Positive adjustment among American repatriated prisoners of the Vietnam War: Modeling the Long-Term effects of captivity. Clinical Psychological Science, 3(6), 861-876.

14. Litwack, S. D., Mitchell, K. S., Sloan, D. M., Reardon, A. F., & Miller, M. W. (2014). Eating disorder symptoms and comorbid psychopathology among male and female veterans. General Hospital Psychiatry, 36(4), 406-410. doi: https://doi.org/10.1016/j.genhosppsych.2014.03.013

15. Lopez, S. J. (2009) The encyclopedia of positive psychology (pp. 1160): Wiley Black well publication.

16. Newton, N. J., Ryan, L. H., King, R. T., & Smith, J. . (2014). Cohort differences in the marriage–health relationship for midlife women. Social Science & Medicine, 116, 64-72.

17. Rodrigue, J. R., Mandelbrot, D. A., & Pavlakis, M. (2011). A psychological intervention to improve quality of life and reduce psychological distress in adults awaiting kidney transplantation. Nephrology Dialysis Transplantation, 26(2), 709-715. doi: 10.1093/ndt/gfq382

18. Ryff, C. D., & Keyes, C. L. M. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727. doi: 10.1037/0022-3514.69.4.719

19. Ryff, C. D., & Keyes, C. LM. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 719-727.

20. Serowik, K.L., Ablondi, K., Black, A.C., & Rosen, M. I. (2014). Developing a benefits counseling website for Veterans using Motivational Interviewing techniques. Computers in Human Behavior, 37, 26-30. doi: https://doi.org/10.1016/j.chb.2014.03.019

21. Solomon, Z., Tsur, N., Levin, Y., Uziel, O., Lahav, M., & Ohry, A. (2017). The implications of war captivity and long-term psychopathology trajectories for telomere length. Psychoneuroendocrinology, 81, 122-128. doi: 10.1016/j.psyneuen.2017.04.004

22. Spillers, R. L., Wellisch, D. K., Kim, Y., Matthews, A., & Baker, F. (2008). Family Caregivers and Guilt in the Context of Cancer Care. Psychosomatics, 49(6), 511-519. doi: https://doi.org/10.1176/appi.psy.49.6.511

23. Ursano, R. J., & Rundell, J. R. (1995). The prisoner of  war War psychiatry. Washington, D.C.: Office of the surgeon general (army) falls church va.

24. Yaffe, K., Hoang, T. D., Byers, A. L., Barnes, D. E., & Friedl, K. E.(2014). Lifestyle and health-related risk factors and risk of cognitive aging among older veterans. Alzheimer's & Dementia: The Journal of the Alzheimer's Association, 10(3), S111-S121. doi: 10.1016/j.jalz.2014.04.010

روانشناسی نظامی
دوره 11، شماره 44
فصلنامه زمستان
اسفند 1399
صفحه 45-59

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 07 تیر 1398
  • تاریخ بازنگری: 23 شهریور 1399
  • تاریخ پذیرش: 24 آبان 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار